HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΑντώνης Τζεβελέκης: ο Λευκαδίτης Ευπατρίδης

Αντώνης Τζεβελέκης: ο Λευκαδίτης Ευπατρίδης

Αργυρώ Βερυκίου – Μπαλντά

15Ο Αντώνης Τζεβελέκης γεννήθηκε στις 14 Νοεμβρίου στη Λευκάδα του 1914. Ήταν γιος του Ευσταθίου Τζεβελέκη και της Γαλλίδας Ευγενίας Σουμιέν. Ο πατέρας του, Ευστάθιος Τζεβελέκης, ηπειρωτικής καταγωγής, ανήκε στην τάξη των εμπόρων. Με μεγάλη δραστηριότητα στο χώρο του Εμπορίου σε είδη ξυλείας, κρασιού και λαδιού. Είναι μάλιστα, ο πρώτος Λευκαδίτης έμπορος που αναφέρεται στο «Who is Who», που εκδίδεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Επιπλέον είναι αντιπρόσωπος των Ναυτιλιακών εταιρειών «Αντριάτικα» και «Λόιντ Τριεστίνο». Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι ο παππούς του, ο πατέρας του και ο ίδιος ο Α. Τζεβελέκης, ήταν άμισθοι πρόξενοι της Γαλλίας στο προξενείο της Λευκάδας. Ο τίτλος μεταβιβάσθηκε και στην κόρη του, Λίζα Τζεβελέκη, μέχρι την κατάργηση του προξενείου στο νησί.

Το πατρικό σπίτι του Α. Τζεβελέκη, ένα διώροφο με νεοκλασικά στοιχεία, δεσπόζει με την πρόσοψή του στην παραλία της Λευκάδας. Στην αρχή υπήρχε μόνο το ισόγειο, που στέγαζε τις επιχειρήσεις. Από το 1914 πήρε την τελική μορφή και παραμένει έτσι μέχρι σήμερα, το σπίτι με «τα 17 παραθύρια», φράση που επαναλάμβανε συχνά ο Α. Τζεβελέκης, ως φράση της μητέρας του.

Ανατράφηκε σε αστικό περιβάλλον και τελείωσε την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, ως διδαχθείς κατ’ οίκον. Συνέχισε τις γυμνασιακές του σπουδές στη Λεόντειο Σχολή Αθηνών, περιοχής Πατησίων, εσωτερικός, απ’ όπου και απεφοίτησε. Άλλες σπουδές δεν έκαμε, επιδόθηκε όμως στην τελειοποίηση εκμάθησης δύο γλωσσών: Γαλλικής- Ιταλικής, τις οποίες μιλούσε απταίστως. Φευ! όμως με απαράμιλλη λευκαδίτικη προφορά.

Επιστρέφει στη Λευκάδα, όπου ασχολείται με το Ναυτιλιακό γραφείο του πατέρα του. Αλλά η φθίνουσα πορεία του λιμανιού της Λευκάδας μετά την Κατοχή, επέβαλε την ανάγκη της μεταφοράς των δραστηριοτήτων του Γραφείου στην Ελευσίνα. Το διατήρησε μέχρι το 1953-54. Σταμάτησε εντελώς τη δραστηριότητά του, ως ναυτιλιακός πράκτορας, από τη στιγμή που αφιερώθηκε ψυχή τε και σώματι στη μεγάλη του ιδέα, που ήταν η πραγμάτωση ενός ονείρου. Όνειρό του ήταν η προβολή της Λευκάδας, ως ένα ακόμα αξιόλογο νησί του Ιονίου με μεγάλη πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά. Αυτό το όνειρο απορρόφησε από δω και πέρα τον ίδιο και την οικογένειά του, γεμίζοντας τη ζωή του με μια Λευκάδα αναγεννημένη.

IMG_2932

Μιλώντας για την οικογένεια του Αντώνη Τζεβελέκη, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στη σύζυγό του, τη σύντροφο της ζωής του, την Ελένη, το γένος Κουμάκη, γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη. Παντρεύτηκαν το 1946, μετά από σφοδρό, τεσσάρων χρόνων, έρωτα. Γνωρίσθηκαν στην Αθήνα, τα μαύρα χρόνια της Κατοχής. Το 1942 και μέχρι το 1946, αυτή ήταν στην Αθήνα και κείνος στη Λευκάδα. Η πάσης φύσεως επικοινωνία το χρονικό αυτό διάστημα ήταν σχεδόν αδύνατη. Την έλλειψη όμως αυτή η ρομαντική και σφοδρά ερωτευμένη καρδιά του, την κάλυψε με έξι πολυσέλιδα λευκώματα γραμμένα και συναρμολογημένα από τον ίδιο, που όταν πρόσφατα τα διάβασα, κατάλαβα για μια ακόμη φορά το βαθύ συναισθηματισμό του, τον πληθωρικό ρομαντισμό του, τη δύναμη να κάνει το μύθο πραγματικότητα.

Γυναίκα με δυνατή προσωπικότητα η Ελένη Κουμάκη – Τζεβελέκη, μοιράστηκε από την πρώτη στιγμή τα όνειρά του και την αγάπη του για τη Λευκάδα. Υπήρξε σπουδαίος πνευματικός άνθρωπος. Έγραφε και μιλούσε θαυμάσια την ελληνική γλώσσα εκτός από τις: Γαλλική – Αγγλική – Ιταλική – Γερμανική που επίσης έγραφε και μιλούσε απταίστως. Παράλληλα ασχολούνταν με τη λογοτεχνία, γράφοντας κυρίως ποίηση. Τρεις ποιητικές της συλλογές έχουν δει το φως της δημοσιότητας και απέσπασαν θαυμάσιες κριτικές από όλο τον τότε πνευματικό κόσμο. «Δεκάτη» 1964, «Λευκές Νυχτερίδες» 1968, «Φυγή στο άπειρο» 1977. Τα εξώφυλλα των δύο πρώτων φιλοτέχνησε ο αείμνηστος Γεράσιμος Γρηγόρης.

Εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Εκμεταλλευόμενη όμως τις γνώσεις της στις ξένες γλώσσες, φοίτησε και απεφοίτησε από τη Σχολή Ξεναγών. Ακολούθησε το επάγγελμα της ξεναγού με μεγάλη επιτυχία. Τρίτο μέλος της οικογένειας Α. Τζεβελέκη είναι το μοναχοπαίδι τους, η Λίζα Τζεβελέκη, ξεναγός το επάγγελμα, παντρεμένη με τον Διονύση Τζεβελέκη.

310

Ο Αντώνης, λοιπόν, μεγαλωμένος σε αστικό περιβάλλον, ταξιδεύοντας συχνά στο εξωτερικό από μικρός, ήρθε σ’ επαφή άμεσα με την ευρωπαϊκή κουλτούρα, παράλληλα με την ελληνική και ιδιαίτερα την επτανησιακή. Παρ’ ότι δεν έκαμε πανεπιστημιακές σπουδές, είχε μια πλατιά εγκύκλια μόρφωση. Είχε διαβάσει ελληνική και ξένη λογοτεχνία, ιστορία και φιλοσοφία. Λάτρευε τον Σικελιανό και τον θεωρούσε ποιητή παγκόσμιας εμβέλειας, με παγκόσμια διαχρονική αναγνώριση, όχι μόνο ως ποιητή, αλλά και ως ανθρωπιστή με πολιτισμικές προεκτάσεις, που υλοποίησε τη Δελφική ιδέα, την ιδέα της παγκόσμιας ελευθερίας και της αδελφοσύνης των λαών.

Την αγάπη και την αφοσίωση στον ελληνικό επτανησιακό πολιτισμό, την παράδοση και στα πολιτιστικά γενικώς την έλαβε κι από τον Ευστάθιο Τζεβελέκη τον πατέρα του, ο οποίος υπήρξε πρόεδρος επί σειρά ετών της «Λέσχης» της Λευκάδας – με μέλη πνευματικούς ανθρώπους, επιχειρηματίες κι άλλα επιφανή άτομα της λευκαδίτικης κοινωνίας – μέχρι την καταστροφή της από μεγάλη πυρκαγιά.

Το 1952 εκλέγεται για πρώτη φορά πρόεδρος του ιστορικού Συλλόγου των Λευκαδίων Αττικής «Η Αγία Μαύρα». Ο Σύλλογος με αυτή την επωνυμία ιδρύεται το 1922. Αριθμεί μέχρι σήμερα (2015) 93 χρόνια γόνιμης προσφοράς και παρουσίας. Η περίοδος όμως 1952 – 1967 χαρακτηρίζεται ως η πιο σημαντική, διότι με πρόεδρο τον Α. Τζεβελέκη αρχίζει μια νέα πορεία. Εκδίδει μηνιαίο έντυπο «Δελτίον πληροφοριών και πνευματικής επικοινωνίας Λευκαδίων», με υπεύθυνο τον Τζεβελέκη.

Στον χαιρετισμό που απηύθυνε στους συμπατριώτες του στη Γιορτή της Φανερωμένης στο Χολαργό αναφέρει: «..Σήμερα από το κατ’ εξοχήν λευκαδίτικο αυτό βήμα, ανάμεσα στη δροσερή ανοιξιάτικη αττική φύση και κάτω από τη χάρη της «Φανερωμένης μας», ζητάμε την αγάπη σας και μόνον αυτή, για τη Λευκάδα και τους συμπατριώτες μας. Γιατί «εάν τες γλώσσες των αγγέλων λαλώ αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών…» όπως λέει και ο Μέγας Παύλος.

IMG_2921

Το 1954 ο Σύλλογος κάνει δεκτή την πρότασή του να καθιερωθούν στη Λευκάδα, τον μήνα Αύγουστο, Γιορτές αφιερωμένες στον Λόγο και στην Τέχνη και στο «Δελτίο» γράφει άρθρο με τίτλο «Φεστιβάλ» …δίνουμε τα πρωτεία στο πνεύμα. Έχουμε ξεπεράσει τη φιλοσοφία του primum vivere … για να φθάσουμε στην ουσιαστική εποχή του καθήκοντός μας, μια που πιστέψαμε πως, ακριβώς επειδή η εποχή μας είναι σκληρή και οι μέρες μας δύσκολες και αντιπνευματικές, ακριβώς γι’ αυτό χρειάζεται η προσφυγή στο πνεύμα και στη ζωογόνο του αποκαλυπτικότητα…»

Μαζί με το Σύλλογο Λευκαδίων Αττικής προσφέρουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους ο Δήμος Λευκάδας, ο Ορφέας, η Φιλαρμονική Εταιρεία και άλλοι κοινωνικοί και πολιτιστικοί φορείς του τόπου. Μέχρι το 1961 κάθε Αύγουστο πια, το Καλοκαίρι η Λευκάδα αλλάζει όψη, έχει κάνει θεσμό τις Γιορτές της και έχουν γίνει αφιερώματα στους: Ι. Ζαμπέλιο, Αρ. Βαλαωρίτη, Διονύσιο Σολωμό, στους τρεις κορυφαίους δημοσιογράφους από τη Λευκάδα: Ανδρέα Μεταξά, Γεώργιο Βουτσινά, Διονύσιο Δεβάρη• στον Κωστή Παλαμά, Ανδρέα Κάλβο και  Άγγελο Σικελιανό.

Στο πρόγραμμα των εορτών: περίοδος Ζ (7η) 11-29 Αυγούστου 1961, διαβάζουμε: Μουσική, τραγούδι, συναυλίαι, χορός (κλασικά μπαλέτα, λαϊκά συγκροτήματα). Αποκαλυπτήρια της προτομής του Άγγελου Σικελιανού, Α Διεθνής Έκθεσις εικαστικών Τεχνών 1η ΒΙΕΝΝΑLΕ.

Οι Γιορτές του Αυγούστου 1961 ήταν αφιερωμένες στον Άγγελο Σικελιανό και το έτος 1961 «Έτος Σικελιανού».

«Σύλλογος Λευκαδίων» 1922 ΑΘΗΝΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΣ. Ήδη ότε επληρώθη η συγκρότησις της Οργανωτικής Επιτροπής των ΕΟΡΤΩΝ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ 1961, την προεδρίαν της οποίας ευηρεστήθη προθύμως και ευγενώς ν’αναλάβει προσωπικώς η Α.Ε. ο Υπουργός Προεδρίας Κυβερνήσεως Καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο καθ’ ημάς ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΕΥΚΑΔΙΩΝ ανακοινοί τα αποτελέσαντα της Οργανωτικής Επιτροπής των Εορτών Μέλη, ήτοι τα κάτωθι: Τσάτσος Κωνσταντίνος, Βενέζης Ηλίας, Βλασσόπουλος Γεώργιος, Γρηγόρης Γεράσιμος, Ευαγγελάτος Αντίοχος, Ζώρας Γεώργιος, Θεοτοκάς Γεώργιος, Καλκάνη Ειρήνη, Καραντινός Σωκράτης, Κατηφόρης Νίκος, Κουρνούτος Γεώργιος, Παπανούτσος Ευάγγελος, Πολίτης Λίνος, Πράτσικα Κούλα, Πρεβελάκης Παντελής, Σικελιανού Άννα, Τζεβελέκης Αντώνιος, Χατζημιχάλη Αγγελική, Χατζίνης Ιωάννης και κηρύσσει το Έτος 1961: ΕΤΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ…»

Η χρυσή πένα του Γεράσιμου Γρηγόρη γράφει: “…Ο Ξένιος Ζευς με το χορό των Μουσών και πάλι εφέτος μας καλεί στη Λευκάδα όπως κάθε χρόνο, γιατί έγινε πια παράδοσις αυτή η σεμνή έξοδος, αυτή η ευφρόσυνος σύνοδος της χαράς και του ωραίου, οι «Γιορτές Λόγου και Τέχνης», που τις εδημιούργησε πριν από επτά χρόνια και τις στέριωσε ο ακάματος μόχθος μιας φούχτας ιδαλγών και τις ετόνωσε η κατάφασις των ανθρώπων του πνεύματος…»

Από αριστερά: Βησσαρίων Πάλμος , Γεράσιμος Γρηγόρης, Αντώνης Τζεβελέκης, Αργυρώ Βερυκίου, Φώτης Λογοθέτης, Ξενοφών Κούρτης.
Από αριστερά: Βησσαρίων Πάλμος , Γεράσιμος Γρηγόρης, Αντώνης Τζεβελέκης, Αργυρώ Βερυκίου, Φώτης Λογοθέτης, Ξενοφών Κούρτης.

Το 1958, ο Αντώνης Τζεβελέκης ιδρύει την Εταιρεία Λευκαδίων θεμάτων και παράλληλα εκδίδει και έντυπο της Εταιρείας με την επωνυμία «Λευκαδίτικα» Μηνιαίον όργανον επικοινωνίας και πληροφοριών των απανταχού Λευκαδίων και Φίλων της Λευκάδας, με το σκοπό ν’ αγκαλιάσει εκτός των Λευκαδίων της Αττικής και κάθε Λευκαδίτη ή φίλο της Λευκάδας. Στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στην Κέρκυρα, στην Πρέβεζα, στο Θιάκι. Στο εξωτερικό: στην Αμερική, την Αυστραλία επίσης.

Γράφει σε άρθρο του «Η Εταιρεία» στο πρώτο φύλλο 1 Ιουλίου 1958 στα «Λευκαδίτικα»: «Στο διάστημα αυτό το νησί της Λευκάδας άρχισε να γεύεται μια αναγέννηση. Οι πληγές του Πολέμου, της Κατοχής και του Εμφύλιου άρχισαν να κλείνουν σιγά σιγά. Η οικονομία του τόπου αργά αλλά σταθερά με το άνοιγμα της Λευκάδας προς τους ξένους, έστω και τους καλοκαιρινούς μήνες, άρχισε να στηλώνεται“. Η τοπική εφημερίδα «ΚΗΡΥΞ» γράφει: «Η Λευκάς ετοιμάζεται διά τον εορτασμόν του Αυγούστου, ο οποίος θ’ αποτελέσει αξιοσημείωτον κοινωνικόν γεγονός εξ όσων ποτέ εγνώρισεν ο τόπος μας … αλλά και διότι δι’ αυτού εξυπηρετείται επιπροσθέτως σαφής και προγραμματισμένος πρακτικός τουριστικός σκοπός…»

Ο Δήμαρχος της Λευκάδας Δημήτριος Γιαννουλάτος κάνει έκκληση: «Αγαπητοί μου συμπολίτες, ποιούμαι έκκλησιν εις τα αισθήματα των κατοίκων της πόλεως, όπως υπερβάλωσιν εαυτούς εις την προκειμένην περίστασιν και βοηθήσωσιν πάση δυνάμει το έργον των επιτροπών, ίνα δυνηθώσιν αύται να ανταποκριθώσιν εις όλα τα σημεία του προγράμματος και ιδία εις τα δύσκολα θέματα του εξωραϊσμού της πόλεως και της στεγάσεως των εκδρομέων…»

15 Αυγούστου 1962. Ο Α. Τζεβελέκης παρουσιάζει στο κοινό την ομιλήτρια της βραδιάς κα Πόπη Ζώρα. Θέμα: «Καραγκιόζης»
15 Αυγούστου 1962. Ο Α. Τζεβελέκης παρουσιάζει στο κοινό την ομιλήτρια της βραδιάς κα Πόπη Ζώρα. Θέμα: «Καραγκιόζης»

Όλοι οι τοπικοί φορείς και παράγοντες κατάλαβαν την πολύπλευρη προσφορά των εορτών και τις στήριξαν με κάθε τρόπο. Χρήματα όμως δεν υπήρχαν. Ο Σύλλογος στην Αθήνα και Πειραιά δεν είχε άλλους πόρους από την ιδιωτική εισφορά.

Ο πρόεδρος του Συλλόγου έστελνε γράμματα, έκανε το παν να ευαισθητοποιήσει όποιον μπορούσε να στηρίξει το θεσμό των Εορτών. Εξαντλούσε κάθε μέσο να ευαισθητοποιήσει και να πείσει ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών να συμμετάσχουν αφιλοκερδώς στις γιορτές με μόνη προσφορά τη φιλοξενία και τις απαράμιλλες φυσικές ομορφιές του νησιού. Ο πρόεδρος του Συλλόγου, ο ακαταπόνητος Αντώνης Τζεβελέκης, προσπαθεί με όλους τους δυνατούς τρόπους να κινητοποιήσει τους Λευκαδίτες επιστήμονες, πνευματικούς ανθρώπους και καλλιτέχνες: τον αείμνηστο ιστορικό Νίκο Σβορώνο, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, τον οποίον ο Α. Τζεβελέκης αποκαλούσε χαϊδευτικά «Νικολάκη», τον αείμνηστο Γεράσιμο Γρηγόρη, πολύπλευρη πνευματική και καλλιτεχνική προσωπικότητα. Είχε αναλάβει όλες τις μακέτες των διαφημίσεων, τα προγράμματα καθώς και την καλλιτεχνική επιμέλεια των εντύπων εν γένει και πολλές φορές τις διορθώσεις και την επιμέλεια των κειμένων, μαζί με το δημοσιογράφο Πάνο Βλάχο.

Επίσης συνεργάτης των εφημερίδων «Λευκαδίτικα» και «Δελτίον Ενημερώσεως» ήταν ο λογοτέχνης Γιάννης Βουκελάτος. Η Άννα Σικελιανού τιμούσε κάθε χρόνο με την παρουσία της τις Γιορτές, ως επίτιμη προσκεκλημένη και εκπρόσωπος του Άγγελου Σικελιανού. Τον Γεώργιο Φατούρο επί σειρά ετών ταμία του Δ.Σ. του Συλλόγου Λευκαδίων και αργότερα πρόεδρο του, τα χρονικά διαστήματα που ήταν πρόεδρος Α. Τζεβελέκης, τον έλεγε μάλιστα «ισόβιο ταμία» του Συλλόγου.

Τζαβαλάς Καρούσος – Αντώνης Τζεβελέκης, κοπή πίτας, ξενοδοχείο «Μίνως» (1967).
Τζαβαλάς Καρούσος – Αντώνης Τζεβελέκης, κοπή πίτας, ξενοδοχείο «Μίνως» (1967).

Στους φίλους συγκαταλέγονται ενδεικτικά, με βάση τα αρχεία του από γράμματα, έγγραφα και άλλα στοιχεία, ο Αντώνης Σαμαράκης, η Άννα Συνοδινού, η Κάκια Παναγιώτου, ο Θεόδωρος Κρίτας, η Τερψιχόρη Παπαστεφάνου, οι αείμνηστοι Μελίνα Μερκούρη, Μινωτής – Παξινού, Μάνος Κατράκης, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, του οποίου υπάρχει αναμνηστικό δώρο και πολλοί άλλοι…
Στη Λευκάδα συνεργάτες και φίλοι του, που τον στήριξαν στην καθιέρωση του θεσμού των Γιορτών, όπως ενδεικτικά πάλι προκύπτει από τα αρχεία, ήταν: Δημήτριος Φατούρος, Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου, το 1963 Πρόεδρος της Φιλαρμονικής Λευκάδας και σύμβουλος της Εκτελεστικής Επιτροπής «Γιορτών Λόγου και Τέχνης», Κων/νος Θεμελής, Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου και Πρόεδρος της διαχειριστικής επιτροπής των εορτών με μέλη: Το Δημήτριο Λάζαρη, τον Τάσο Μαυροκέφαλο και το Βασίλη Βανδώρο. Τον Παναγιώτη Καββαδά για αρκετό διάστημα, τότε Πρόεδρο του «Ορφέα» και με σημαντική συμμετοχή στα δρώμενα του Φεστιβάλ. Επίσης τον Διονύση Κονιδάρη, τον Γεράσιμο Περδικάρη, τον Γιάννη Σταθάτο, τον Δημήτρη Μαρινάκη και τον Ευάγγελο Φατούρο.

Όμως υπήρξαν και άνθρωποι που στάθηκαν αρνητικά απέναντί του και αντέδρασαν με κάθε τρόπο στον αγώνα του και στις προσπάθειές του, όπως τεκμηριώνεται επίσης από όσα αναφέρονται στο αρχείο του «…Υπήρχαν βέβαια και οι Ψίθυροι και οι Ψιθυριστές, ως εάν υπήρχαν εύπιστα ώτα εις τον Λευκάδιον Λαόν…». Δεν Θα πω όμως γι’ αυτά περισσότερα, θα αναφέρω μόνο το δημοτικό μότο που χρησιμοποιούσε ο Αντώνης Τζεβελέκης ως απάντηση σε όσα αδικαιολόγητα τον κατηγορούσαν: «Τα δένδρα που ραβδίζουνε και τα πετροβολάνε, είναι γεμάτα από καρπούς, γι’ αυτό και τα χτυπάνε…»

Το 1962 αποτελεί σταθμό για τις «Γιορτές Λόγου και Τέχνης», διότι έρχεται να προστεθεί και το «Φεστιβάλ Λαϊκών Χορών και Τραγουδιών», το «Φολκλόρ». Ο απόηχος των Εορτών ξεπέρασε τα όρια της Ελλάδας, και έφτασε στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και σ’ όλον τον κόσμο… Και μια ξεχωριστή ανάμνηση από τότε: Τη χρονιά του εορτασμού της 100τηρίδας διάλεξε ο Α. Τζεβελέκης να φέρει στην Ελλάδα για πρώτη φορά και δη στη Λευκάδα, το συγκρότημα της Σοβιετικής Ένωσης. Γιατί ήταν ο άνθρωπος Αντώνης Τζεβελέκης που μπορούσε να κάνει το μύθο πραγματικότητα. Ας μην ξεχνάμε πόσο δύσκολα ήταν τα χρόνια εκείνα και πόσο μεγάλο ήταν το ρίσκο για να κρατηθούν οι λεπτές ισορροπίες. Το συγκρότημα ήρθε στον Πειραιά με πλοίο, κάποιο Αυγουστιάτικο πρωινό. Στο λιμάνι επί της υποδοχής ο Γεώργιος Φατούρος, ο Φώτης Λογοθέτης και η γράφουσα. Κρατούσα θυμάμαι μια ολόδροση ανθοδέσμη από γλαδιόλες και μ’ έλουσε κρύος ιδρώτας όταν το πλοίο φάνηκε και πλησιάζοντας στο λιμάνι είδα να στραφταλίζει στον ήλιο στο πλάι της πλώρης ένα τεράστιο σφυροδρέπανο. Τους υποδεχτήκαμε. Μαζί τους είχαν διερμηνέα που μιλούσε άριστα Ελληνικά. Στη Λευκάδα τον συνόδεψα εγώ και κει τους υποδέχτηκε η επιτροπή των Εορτών με τον Αντώνη Τζεβελέκη όπως έκαναν εξάλλου με όλα τα συγκροτήματα.

Στα γραφεία του Συλλόγου Λευκαδίων 1971. Όρθιοι: Γιώργος Φατούρος, Χριστόφορος Κούρτης, Αντώνης ΤΖεβελέκης, Καθιστη Ελένη Κατηφόρη (αντιπρόεδρος)
Στα γραφεία του Συλλόγου Λευκαδίων 1971. Όρθιοι: Γιώργος Φατούρος, Χριστόφορος Κούρτης, Αντώνης ΤΖεβελέκης, Καθιστη Ελένη Κατηφόρη (αντιπρόεδρος)

‘Όλο πήγαν μια χαρά. Το βράδυ του αποχαιρετισμού όμως, στην Πλατεία της Λευκάδας, με τον κόσμο ανεβασμένο ακόμη και στις στέγες των γύρω σπιτιών «Κάηκε το πελεκούδι», όταν ο επικεφαλής του συγκροτήματος χαιρέτησε το Δημοκρατικό Λαό της Λευκάδας με τη φράση: «Γεια σας Σύντροφοι…»

Ο Αντώνης Τζεβελέκης εκλέγεται πρόεδρος του Συλλόγου Λευκαδίων για τελευταία φορά την περίοδο 1976-1978 διότι τα πρώτα σημάδια κλονισμού της υγείας του έκαμαν την εμφάνισή τους. Η ένταση όλων αυτών των ετών η αδιαφορία για κάθε τι που είχε σχέση με την υγεία του, τα ατέλειωτα ξενύχτια που έκανε δουλεύοντας και πολλά άλλα θα μπορούσαν να κλονίσουν ακόμα και τον πιο άτρωτο οργανισμό.

Μάταια η σύντροφός του προσπαθούσε να τον κάμει να χαμηλώσει τους τόνους. Εκείνος βρισκόταν πάντα στον έβδομο ουρανό και το μόνο του μέλημα ήταν το επόμενο ρεπερτόριο των εορτών και οι καινούριες εκπλήξεις. Ο «Σύλλογος Λευκαδίων», σε πανηγυρική συνεδρίαση, τον ανακήρυξε Επίτιμο Πρόεδρο.

Ο θεσμός των Γιορτών εδραιωμένος πια ακολούθησε το δρόμο του. Οι δραστηριότητες του Α. Τζεβελέκη δεν περιορίστηκαν μόνο στις Γιορτές Λόγου και Τέχνης και «Φολκλόρ» στη Λευκάδα. Παράλληλα οργάνωσε πλήθος εκδηλώσεων: Συνέδρια, διαλέξεις, Λευκαδίτικες Βραδιές, το κόψιμο της Πίτας του Συλλόγου κάθε χρόνο, τη Γιορτή της Μεγαλόχαρης στο Χολαργό. Τον αποκριάτικο χορό του Συλλόγου που από παράδοση για το «Σύλλογο Λευκαδίων της Αττικής» εθεωρείτο κοσμικό γεγονός.

Ο Αντώνης Τζεβελέκης ήταν από τους λίγους Έλληνες που τιμήθηκαν από το Γαλλικό κράτος με τη διάκριση Γραμμάτων και Τεχνών μεσαίας και ανώτατης κλάσης, όπως και η φίλη του αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη. Οι πρώτες δυσκολίες που παρουσιάστηκαν σε σχέση με την υγεία του, τον ανάγκασαν ν αλλάξει κάπως τις συνήθειες του. Οι γιατροί του επέβαλαν υποχρεωτική μείωση των δραστηριοτήτων του, φαρμακευτική αγωγή και κούρα. Η σύντροφος της ζωής του «ο καλός του Άγγελος», όπως την έλεγε, στεκόταν δίπλα του. Τον φρόντιζε όσο μπορούσε προσέχοντας σχολαστικά ακόμη και τη διατροφή του.

Του έκανε όσα χατίρια επιτρεπόταν να του κάνει, υπέφερε και η ίδια μαζί του. «Δεν μπορώ. δεν αντέχω εκείνο το παραπονιάρικο βλέμμα του», μου έλεγε, όταν το βράδυ για δείπνο έπρεπε να φάει μόνο ένα γιαουρτάκι. Περίμενε να ‘ρθει όμως ξανά το καλοκαίρι ο Αντώνης Τζεβελέκης, να τον πάνε στη Λευκάδα, να βγει στο μπαλκόνι του «Σπιτιού με τα 17 παραθύρια», να δει πάλι όλη εκείνη τη «λαοθάλασσα» να περνά με τις πολύχρωμες σημαίες και τις πολύχρωμες φορεσιές και τότε χόρταινε. Δεν πεινούσε πια. Άνοιγε τη μεγάλη αγκαλιά του και τους αγκάλιαζε όλους. Αγκάλιαζε και τη Λευκάδα του, την άλλη μεγάλη του αγάπη, που μαζί με την Ελένη τις είχε και τις δύο κλεισμένες στην αιώνια ερωτευμένη καρδιά του.

Στα τέλη του Φλεβάρη του 1989 μια κρίση εγκεφαλικού επεισοδίου ανάγκασε την οικογένειά του να τον μεταφέρει στο Νοσοκομείο «Παμμακάριστος». Η Ελένη πάντα στο προσκεφάλι του, το μοναχοπαίδι του, όσο το επέτρεπε η δουλειά της και οι άλλες της υποχρεώσεις μαζί με τον άνδρα της τον είχαν στην αγκαλιά τους… «Ο πατερούλης, Λιζετάκι, είναι αρρωστούλης» της έλεγε με χαμόγελο. Δίπλα του επίσης και η αδελφή Θεοδοσία από το Νοσοκομείο. Μέχρι την τελευταία του στιγμή ήταν κοντά του, μιλούσαν Γαλλικά. Έσβησε ένα μαγιάτικο δειλινό λέγοντας στην αδελφή Θεοδοσία ότι όταν γίνει καλά θα πάνε ταξίδι κρουαζιέρα στα ποτάμια της Γαλλίας.

Ο Αντώνης Τζεβελέκης έφυγε για τη γειτονιά των Αγγέλων ταξιδεύοντας. Άφησε την τελευταία του πνοή στο Νοσοκομείο «Παμμακάριστος», στο ίδιο Νοσοκομείο που άφησε την τελευταία του πνοή και ο Άγγελος Σικελιανός.

Το κείμενο και οι φωτογραφίες περιλαμβάνονται στο Λεύκωμα «60 Χρόνια Γιορτές Λόγου και Τέχνης στη Λευκάδα»

Προηγουμενο αρθρο
60 Χρόνια Γιορτές Λόγου και Τέχνης στη Λευκάδα-Αναγνώσεις στην πολιτισμική ιστορία της Λευκάδας (1955-2015)
Επομενο αρθρο
Στο νοσοκομείο Λευκάδας με συμπτώματα οξείας ξεκούρασης ο Καραμανλής! Όλη η Ελλάδα στο πλευρό του!

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.