Απεβίωσε η σπουδαία ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ

Aπό τις μεγάλες ελληνίδες ποιήτριες -πνευματική κόρη του Νίκου Καζαντζάκη- έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών. Σημαντικό και το μεταφραστικό έργο της

Σε ηλικία 80 ετών έφυγε από τη ζωή μία από τις πιο σημαντικές ελληνίδες ποιήτριες, η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, πνευματική κόρη του Νίκου Καζαντζάκη.

Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ γεννήθηκε στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 1939, γωνία Μεταξά και Μεσολογγίου, στα Εξάρχεια, όπως έλεγε η ίδια. Γονείς της, οι Γιάννης Αγγελάκης και Ελένη Σταμάτη.

Ποίηση έγραφε από μικρό κορίτσι. Πρώτη φορά δημοσίευσε ποίημά της στα 17 της, κατόπιν παρότρυνσης του Καζαντζάκη, στο περιοδικό «Καινούργια Εποχή», το φθινόπωρο του ’56. Τίτλος του ποιήματος, «Μοναξιά».

Ο Καζαντζάκης είχε στείλει τότε γράμμα στον διευθυντή της «Καινούργιας Εποχής», Γιάννη Γουδέλη, λέγοντας: «Παρακαλώ, δημοσιεύστε αυτό το ποίημα, το έχει γράψει μία κοπέλα που δεν έχει βγάλει ακόμα το γυμνάσιο. Είναι το ωραιότερο ποίημα που διάβασα ποτέ!».

Μετά το γυμνάσιο, η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ αποφάσισε να φύγει στη Γαλλία για σπουδές κοντά στον νονό της, που όμως εν τω μεταξύ απεβίωσε. Σπούδασε αγγλική φιλολογία και έπειτα από ένα χρονικό διάστημα μαζί με την Ελένη Καζαντζάκη στη Νίκαια, ταξίδεψε στη Γενεύη, όπου σπούδασε μεταφράστρια και διερμηνέας.

Συνολικά εξέδωσε περίπου είκοσι ποιητικά βιβλία, ενώ ποιήματά της συμπεριλήφθηκαν σε πολλές ανθολογίες.

Σπουδαίο επίσης ήταν το μεταφραστικό έργο της. Μεταξύ άλλων, μετέφρασε Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν, Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Μαγιακόβσκι, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ…

Η ίδια, σε συνέντευξή της στη «Lifo», έλεγε για την τέχνη της μετάφρασης:

Η μετάφραση είναι μια ολόκληρη τέχνη από μόνη της. Ουσιαστικά, είναι σαν να γράφεις ένα παράλληλο, «δικό σου» βιβλίο. Εχει τύχει, ξέρετε, να αλλάξω ολόκληρες προτάσεις προκειμένου να αποδοθούν καλύτερα στη δική μας γλώσσα. Επειτα, αν συναντήσεις κάποια παροιμία, ένα σχήμα λόγου κ.λπ., τι θα κάνεις; Αυτούσιο δεν θα έχει νόημα, θα πρέπει, λοιπόν, να βρεις αντιστοιχίες στη δική σου γλώσσα. Εχω μεταφράσει από αγγλικά και από γαλλικά, αλλά πιστεύω πως οι καλύτερες μεταφράσεις μου είναι από ρωσική λογοτεχνία και ποίηση, όπως του Πούσκιν και του Μπρόντσκι – λατρεύω τη γλώσσα αυτή, ίσως επειδή την είχα πρωτομάθει κοντά στην γκουβερνάντα μου.

Το 1962 τιμήθηκε με το Α’ Βραβείο Ποίησης της πόλης της Γενεύης (Prix Hensch). Το 1985 τιμήθηκε με το Β’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Το 2000 τιμήθηκε με το βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη (Ακαδημία Αθηνών). Το 2014 βραβεύτηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου της.

Τον θάνατό της ανακοίνωσε ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης.

Η ίδια έλεγε για τη ζωή και τον θάνατο σε συνέντευξή της στο «Βήμα»: Δεν έχω κανένα παράπονο από τη ζωή, μόνο που έχει έναν κακό απαραίτητο κανόνα: το γήρας. Και αυτή δεν φταίει η καημένη. Ετσι είναι η ζωή.

»Η ζωή και ο θάνατος αλλάζουν; Δεν αλλάζουν. Γεννιέσαι από μια κοιλιά, πεθαίνεις, καταλήγεις μέσα στη γη. Αυτά δεν αλλάζουν.

»Τα ιερά πράγματα δεν μπορούν να έχουν χυδαιότητα. Οσο αρνητικός και να είναι, ο θάνατος είναι ιερός γιατί καθορίζει τη ζωή μας».

Το τελευταίο ποίημα της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ:
Καθρέφτη μου, σ’ εσένα μιλάω, εσένα έχω μπροστά μου, άλλο
κανένα. Οι άνθρωποι, φίλοι, χάθηκαν. Χάθηκαν απ’ τη ζωή ή
χάθηκε το νόημα που έβρισκαν σε μένα; Με κοιτάς, σε κοιτώ, ένα
πρόσωπο νεανικό προσπαθώ να θυμηθώ, ωραίο ποτέ, όμως
πάντα εκφραστικό της στιγμής και μόνο. Σ’ αγνοούσα τότε κι
έτρεχα, λαχάνιαζε το σώμα που μου είχε απομείνει –ανάπηρο απ’
την αρχή–, ήθελα να το εκμεταλλευτώ, να το χαρώ, ν’ αφεθώ στον
αέρα, στη θάλασσα, στον αμερόληπτο έρωτα. Τις φιλενάδες μου
με τα τέλεια κορμιά που έλαμπαν στον ήλιο, δεν ζήλεψα ποτέ, δεν
αισθάνθηκα ποτέ ότι οι άνθρωποι μου είχαν στερήσει κάτι που
μου ανήκε. Και τώρα ήρθε της εξομολόγησης η ώρα. Μικρέ μου
καθρέφτη, που τελευταία σ’ έχω συνέχεια μπροστά μου για να σε
συνηθίσω: Σε μισώ. Θα με συγχωρέσεις; Μίσος τι θα πει δεν
ήξερα. Αλλά τώρα, να, βλέπω το πρόσωπό μου κι εξαγριώνομαι
ενάντια στη φύση. Μέσα μου βαθιά, βέβαια, ξέρω ότι ο εχθρός
μου δεν είσαι εσύ, αλλά ο χρόνος. Ο χρόνος όμως παραμένει
πάντα ασύλληπτος αφού τα αμαρτήματά του όλο αναβάλλονται κι
αυτός διαφεντεύει ακόμη τη ζωή μου. Καθρέφτη μου, θύμα είσαι
κι εσύ του ανθρώπινου παραλογισμού. Σ’ ευχαριστώ που μου
παραστέκεσαι και μ’ αφήνεις να σε μισώ.

Πηγή: Protagon.gr