Η εθνική μου μνήμη

Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη

Ζω τις γιορτές της Εθνικής Επετείου από το 1989 στο Μόντρεαλ του Καναδά και συγκινούμαι κάθε χρόνο στην παρέλαση που βλέπω τα παιδιά των σχολείων να βαδίζουν περήφανα στην παρέλαση κουβαλώντας το υπέροχο βάρος της εθνικής καταγωγής τους.

Και βέβαια, οι φουστανέλες ανεμίζουν στο φύσημα του παγωμένου αέρα της καναδικής μεγαλούπολης και οι σημαίες μετά βίας κρατιούνται στα χέρια των μικρών παιδιών. Ο καιρός είναι συνήθως βάναυσα κρύος, αλλά εκείνα προχωρούν και στήνονται με μια υπερηφάνεια που την αντλούν όχι τόσο από τη γνώση της ιστορίας όσο από το πάθος των παππούδων και των γιαγιάδων τους για τον τόπο που άφησαν πίσω τους.

Φέτος περισσότερο από ποτέ αναθυμήθηκα τις εθνικές επετείους όπως τις βίωσα στη μικρή πατρίδα, τη Λευκάδα. Από μέρες οι δάσκαλοι στο μάθημα της ιστορίας παρέλειπαν το κεφάλαιο της ημέρας και ανέτρεχαν στην ιστορία της Επανάστασης του 1821 τονίζοντας πως μια χούφτα Έλληνες ξεσήκωσαν μια ολάκερη Ευρώπη αποτινάζοντας τον Οθωμανικό ζυγό στη μικρή Ελλάδα αλλά σε ολάκερη τη Βαλκάνιο.Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός με το λάβαρο της Επανάστασης όρκισε του οπλαρχηγούς το 21 να πολεμήσουν για την ελευθερία ανυποχώρητοι και αήττητοι από τα μεγέθη και τις συνθήκες.

Οι ηρωικές μορφές του Κολοκοτρώνη, του Καραϊσκάκη, του Νικηταρά, του Μιαούλη και όλων των ηρώων της επανάστασης αναδύονται στη μνήμη μου όπως τις κατέγραψε εκείνο το αθώο παιδικό μυαλό που ήταν απόλυτο και γι αυτό απρόσβλητο από τους ιστορικούς συσχετισμούς.

Η Μπουμπουλίνα και η Μαντώ Μαυρογένους υπήρξαν για μένα τα πρώτα σύμβολα της γυναικείας αγωνιστικότητας, γυναίκες που έβαλαν πλάτη για τον αγώνα της απελευθέρωσης κερδίζοντας τη θέση τους ισότιμα στην ιστορία της Ελλάδας.

Οι Φιλέλληνες, Λόρδος Βύρων, Σατωμπριάν, Βικτώρ Ουγκό… επηρεασμένοι από το Διαφωτισμό της Ευρώπης, που προσέφεραν βοήθεια στην Ελλάδα έγιναν μέσα μου σύμβολα μιας μεγάλης πνευματικής φτερούγας που δικαίωσε στη διεθνή κοινή γνώμη την επανάσταση των Ελλήνων οπλαρχηγών και των ατάκτων ομάδων όταν πρωτοξεκίνησαν τον επαναστατικό αγώνα.

Η έννοια της αυτοθυσίας στην ύπαρξή μου έλαβε τεράστιες διαστάσεις, ο λυρισμός της ποίησης του Διονυσίου Σολωμού εναλλάχθηκε με την επική ποίηση του δικού μας Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, καθορίζοντάς με στη λογοτεχνική πορεία μου.

Με τα χέρια απλωμένα στη σκηνή του σχολείου και του Κινηματοθεάτρου ΠΑΘΝΕΟΝ θυμάμαι να απαγγέλλω κάθε εθνική γιορτή με περηφάνεια το «Βράχο και το Κύμα», τον «Κατσαντώνη» νιώθοντας μέσα στα σπλάγχνα μου χαλασμό για τον ηρωισμό των προγόνων μου.

Παραμονή της Εθνικής επετείου στολίζαμε την τάξη μας με φωτογραφίες των ηρώων του 21 και με συνθήματα «Ζήτω η Ελληνική Επανάσταση», «Ζήτω η Επανάσταση του 1821», «Ζήτω η Ελευθερία». Αυτή η έννοια της ελευθερίας πήρε διαστάσεις εκκωφαντικές στα παιδικά αυτιά μου, έγινε μεγαλύτερη από την ίδια την υπόστασή μου, οι ήρωες του 21 καταχωρήθηκαν ως αναπόσπαστο στοιχείο του γενετικού υλικού μου.

Οι πρόβες της παρέλασης γινόταν η κρυφή χαρά μας γιατί δραπετεύαμε από τις σχολικές ώρες αλλά μαθαίναμε ρυθμό και διδασκόμασταν να βηματίζουμε την εθνική μας υπερηφάνεια.

Στις παρελάσεις με τα άσπρα μπλέ κουστούμια μας ή με τις εθνικοτοπικές στολές του εύζωνα και της Αμαλίας παρελαύναμε στρέφοντας το κεφάλι με σεβασμό στην εξέδρα των επισήμων.Ήταν ένα μάθημα κοινωνικής ευθύνης, μια ένδειξη σεβασμού προς τις αρχές του τόπου μας.

Και μετά όταν τελείωνε η παρέλαση ορμούσαμε μπουλούκια στην αγορά κι ανεβοκατεβαίναμε στο παζάρι χαιρετώντας τους φίλους και συγγενείς μας. Η ευθύνη του καθήκοντος είχε ήδη αποσβεστεί και η παιδική αφέλεια έπαιρνε πάλι το δρόμο της μέσα μας κατακλύζοντάς μας με τη χαρά του τέλους.

Ήταν συνήθως άνοιξη κι ο ήλιος χαμογελούσε … και κάπου εκεί ξεφύτρωνε ξαφνικά ο πατερούλης όχι για να μας μαζέψει αλλά για να μας πάει στο φωτογραφικό στούντιο του Νίτση. Ναι, εκεί έβγαιναν οι αναμνηστικές φωτογραφίες της εθνικής επετείου κι εμείς βαριόμασταν την ουρά και μιλούσαμε και γελούσαμε μα τελικά στηνόμασταν για να θυμόμαστε πως κάποτε ήμασταν παιδιά.

Χρόνια αξέχαστα, που μας έπλασαν πολίτες με αίσθηση του βάρους της εθνικής μας ιστορίας!

Ζήτω η 25η Μαρτίου, Ζήτω η Εθνική Επέτειος, Ζήτω η Ελευθερία!