HomeΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣΗ ιστορία του κάθε τόπου γράφεται από τον κοινωνία του – Του Νίκου Κονδυλάτου

Η ιστορία του κάθε τόπου γράφεται από τον κοινωνία του – Του Νίκου Κονδυλάτου

…Ας δούμε πως εξελίσσονται τα πράγματα σε μια μικρή κοινωνία (όπως είναι και αυτή της Λευκάδας). Είναι σε όλους γνωστές οι διεργασίες ανάδειξης, προώθησης και στήριξης των προσώπων που προορίζονται για τα διάφορα αξιώματα.

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, τα πρόσωπα αυτά προτείνονται από τα κόμματα, ύστερα από διεργασίες που γίνονται στους κόλπους τους, λίγο-πολύ γνωστές σε όλους. Τα κόμματα όμως αποτελούνται από μέλη και φίλους καθώς και φίλους των φίλων, τους λεγόμενους κομματικούς στρατούς, και κατ’ αυτόν τον τρόπο διακλαδίζονται σε ολόκληρη την τοπική κοινωνία.

Εάν λάβει κανείς υπόψη του το καθεστώς των πελατειακών σχέσεων και των κομματικών εξαρτήσεων που ισχύει αδιάλειπτο και με αμείωτη ένταση από καταβολής του ελληνικού κράτους, φθάνει εύκολα στο συμπέρασμα πως ολόκληρη σχεδόν η τοπική κοινωνία- άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο- συμμετέχει στις διεργασίες αυτές.

Οι διεργασίες ολοκληρώνονται με την ψήφο που οδηγεί στην εκλογή των προσώπων τα οποία καλούνται πλέον να εφαρμόσουν τις πολιτικές που θα ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της τοπικής κοινωνίας.

Εάν αναγάγουμε, με την αρχή της συνισταμένης, την τοπική αυτή διαδικασία σε επίπεδο κράτους, έχουμε ανάγλυφη την εικόνα του τρόπου προέλευσης της Βουλής των τριακοσίων. Η εικόνα αυτή απεικονίζει το πρόσωπο της ελληνικής κοινωνίας η οποία και την ανέδειξε, εμπλεκόμενη- άμεσα ή έμμεσα- σε όλο το σύστημα παραγωγής του πολιτικού σκηνικού…

Έχουμε λοιπόν έτσι ανάγλυφα και την εικόνα των τοπικών κυβερνήσεων, των Δημοτικών Συμβουλίων δηλαδή και των περιφερειακών συμβουλίων με τους επί κεφαλής τους Δημάρχους και Περιφερειάρχες.

Εάν συμφωνεί κανείς με τις παραπάνω διαπιστώσεις, τότε αντιλαμβάνεται με καθαρότητα τις αιτίες του στρεβλού τρόπου ανάπτυξης σε όλες σχεδόν τις διοικητικές υπομονάδες τας χώρας, μικρές και μεγάλες, καθ’ άπασαν την ελληνική επικράτεια.

Οι αιτίες προκύπτουν από την παντελή απουσία οράματος, το οποίο για να πραγματοποιηθεί απαιτεί μακροπρόθεσμο σχέδιο και πρόγραμμα (σχεδιασμό και προγραμματισμό). Οι τοπικές κυβερνήσεις όμως, δέσμιες και των
υποχρεώσεων που έχουν αναλάβει καθ’ όλη τη διαδικασία της εκλογής, κομματικών ή πελατειακών, προτιμούν να ασχοληθούν με την καθημερινότητα, μέσω της οποίας εξοφλούν και τα γραμμάτια τους έναντι τας απαιτητικής πλέον πελατείας τους. Η πολιτική αυτή (ονομάζεται εύστοχα ψηφοθηρική) θεωρείται ότι αποφέρει άμεσα κέρδη (λανθασμένα κατά τη γνώμη μου), συντελεί όμως στη σταδιακή φθορά και απαξίωση του τόπου, ο οποίος αφήνεται στην τύχη του, ενώ αντίθετα μια οραματική πολιτική ασκείται ακριβώς για να προλάβει την καταστροφή και να εξασφαλίσει μία σωστά, ορθολογικά και βιώσιμη ανάπτυξη για τον τόπο προς όφελος ολόκληρης της τοπικής κοινωνίας αλλά και των επόμενων γενιών.

Νομίζω πως στις περιπτώσεις αυτές δεν έχουν καμία εμπλοκή οι ξένοι (οι δανειστές, οι κακοί, οι ανθέλληνες κ.λπ.) αλλά είναι καθαρά δικιά μας υπόθεση να τις διαχειριστούμε. Αυτή η νοοτροπία, της μετάθεσης της ευθύνης στους άλλους αναπαράγεται και ενισχύεται από τους Πολιτικούς και τα Κόμματα καθώς θέλοντας να «χαϊδέψουν αυτιά», για ευνόητους λόγους, διακηρύσσουν πως ο λαός είναι αμέτοχος των ευθυνών (κατά το σολωμικό «πάντα ευκολόπιστος και πάντα προδομένος») και φταίνε πάντα κάποιοι άλλοι. Έτσι «ο λαός είναι σοφός, ο πιο έξυπνος, ο πιο δραστήριος και εργατικός, ο περιούσιος λαός του κόσμου».

Αντίθετα, ο Στέλιος Ράμφος, κατ’ εξοχήν ερευνητής της ερμηνευτικής του ελληνισμού, υποστηρίζει ότι «η κρίση πρώτα είμαστε εμείς και μετά όλα τα άλλα. Θα την ξεπεράσουμε όταν αναλάβουμε τις ευθύνες μας αντί να τις φορτώνουμε σε άλλους»….

Με την κρατούσα όμως λογική ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται ενώ χάνεται εντελώς το «νόημα», όπως το εννοεί ο Στέλιος Ράμφος, καθώς δεν αναζητείται από πουθενά «η κατανόηση του πραγματικού προβλήματος» ενώ εκείνο που αναζητείται είναι μόνον η νομή της εξουσίας και η διαχείρισή της κατά τα ειωθότα.

Πως εξηγείται τώρα ένας λαός να είναι σοφός μόνον όταν ψηφίζει ενώ σε όλες τις άλλες εκφάνσεις της καθημερινής ζωής είναι ουραγός ανάμεσα στις πολιτισμένες χώρες, χρειάζεται οπωσδήποτε όσοι το ισχυρίζονται κάποτε να το αποδείξουν αυτό.

Έτσι σύμφωνα με τις διεθνείς έρευνες, ανάμεσα στις προηγμένες χώρες, είμαστε πρώτοι σε τροχαία ατυχήματα, πρώτοι στη χρήση κινητών ανά κάτοικο καθώς και στην κατοχή αυτοκινήτων 4Χ4, πρώτοι στην παραβίαση των νόμων, πρώτοι στη φοροδιαφυγή και την διαφθορά, πρώτοι στη χρήση βίας στο σπίτι, στα σχολειά όλων των βαθμίδων, στο δημόσιο χώρο, πρώτοι στην παιδική παχυσαρκία, πρώτοι στη χρήση αντιβιοτικών και τελευταίοι στη χρήση γενόσημων, τελευταίοι στην ανάγνωση βιβλίων, τελευταίοι στα θέματα της παιδείας, τελευταίοι στη διαχείριση των σκουπιδιών και πάει λέγοντας….

Αλλά και ο Κορνήλιος Καστοριάδης είχε διατυπώσει μία ανάλογη άποψη: «Αν ο ελληνικός λαός δεν είναι υπεύθυνος για τον ιστορία του, τότε ας του ορίσουμε ένα κηδεμόνα… Εγώ λέω πως ο ελληνικός -όπως και κάθε λαός- είναι υπεύθυνος για τον ιστορία του, συνεπώς είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση στον οποία βρίσκεται σήμερα».

Από τα παραπάνω λοιπόν γίνεται σαφές πως για ότι συμβαίνει σε έναν τόπο το οποίο εκ των υστέρων δεν είναι αποδεκτό και συγκεντρώνει τα βέλη τις κριτικές, οι ευθύνες δε μπορεί να επιρρίπτονται σε κάποια πρόσωπα αλλά είναι σωστό να επιμερίζονται ανάλογα σε ολόκληρη την τοπική κοινωνία. Με λίγα λόγια η ιστορία του κάθε τόπου γράφεται από τον κοινωνία του…

Γράφει ο Κώστας Αξελός στη «Μοίρα τας σύγχρονης Ελλάδας»: «Το ελληνικό κράτος ουδέποτε έγινε μορφή με περιεχόμενο, η οποία να διαμορφώνει τα άτομα τα οποία περιέχει […] Οι νεοέλληνες συλλογίζονται και δεν σκέπτονται, μιλούν πολύ και δεν έχουν συντεταγμένη γλώσσα, ρωτούν και απαντούν, αλλά χωρίς συνέχεια [..] Οι νεοέλληνες δεν κατασκευάζουν τον κόσμο, ούτε την ίδια τη χώρα τους, δεν ξέρουν να «φτιάχνουν». Οι άνθρωποι της χώρας αυτής κοπιάζουν αλλά δεν παράγουν έργο.

Στο ίδιο πνεύμα εδώ ο Εμμανουήλ Ροΐδης συμπληρώνει:

«Οι Γραικοί εξεύρουν να γκρεμίζουν τυραννικάς οικοδομάς αλλά δεν είναι καλοί να οικοδομήσουν ευνομουμένην πολιτείαν».

Το πρόβλημά μας είναι ότι μας λείπει η αυτογνωσία και η αυτοσυνειδησία. Μας λείπει οπωσδήποτε η αλήθεια και ζούμε συνεχώς με αυταπάτες. Εάν δεν συμφιλιωθούμε και δεν συμβιβασθούμε με την αλήθεια τότε το πρόβλημα μας θα παραμένει μονίμως άλυτο….

Είμαστε ταυτόχρονα ο περιούσιος λαός και η ψωροκώσταινα, θέλουμε να μοιάσουμε στη Δύση αλλά να ζούμε με τους κανόνες της Ανατολής, μας χαρακτηρίζει η ξενοφοβία και ταυτόχρονα η ξενομανία, κατατρυχόμαστε από την προγονολατρεία και ταυτόχρονα από την μοιρολατρία, συνδυάζουμε την εθνική αυταρέσκεια με την αίσθηση της ασημαντότητας, την αξιοσύνη και την περηφάνια με την συνωμοσιολογία. Είμαστε λαός που λειτουργεί περισσότερο με το συναίσθημα, ρέποντας στην υπερβολή, παρά με τη λογική…

Για όσους επίσης χρησιμοποιούν σαν πρόσχημα την τουρκοκρατία για να δικαιολογήσουν την καθυστέρησή μας έναντι των άλλων λαών της Ευρώπης και αυτοί είναι πολλοί, δίνει μία απάντηση ο Ζήσιμος Λορεντζάτος:

«Χρησιμοποιούμε πάντα τα τετρακόσια χρόνια της τουρκοκρατίας για άλλοθι και θεωρούμε τα χρόνια αυτά υπόλογα για την καθυστέρηση μας απέναντι σε άλλα μικρά κράτη της Ευρώπης. Λησμονάμε πως η Σουηδία στάθηκε μία από τις φτωχότερες και τις πιο καθυστερημένες χώρες της Ευρώπης σχεδόν ως το τέλος του περασμένου αιώνα-ένα είδος Βαλκάνια του Βορρά. Ανάμεσα στα 1860 και στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο ένας από τους πέντε Σουηδούς μετανάστευε στην Αμερική για να μην πεθάνει από την πείνα. Στον αιώνα μας έγιναν μεγάλες μετακινήσεις από τα χωριά στις πολιτείες. Μοναχά γύρω στα 1940 η Σουηδία έφτασε το επίπεδο της Ευρώπης. Ελλάδα και Σουηδία, δύο χώρες μικρές που ξεκίνησαν από το ίδιο σημείο τον περασμένο αιώνα και σήμερα τις χωρίζει άβυσσος. Άτομα έχομε ως ξεχωριστές προσωπικότητες, αλλά ως σύνολο που πάμε; ….»

(Απόσπασμα από το βιβλίο του Νίκου Κονδυλάτου :«Η Λευκάδα αύριο» – Από την τουριστική μονοτροπία στη διαλεκτική της βιωσιμότητας, εκδόσεις fagottobooks, 2017)

Το σκίτσο (κεντρική εικόνα) είναι της αρχιτέκτονος Νόνικας Οικονομοπούλου από το ίδιο βιβλίο.

Προηγουμενο αρθρο
Ε, όχι και απατεώνας με τόσα ψέματα!
Επομενο αρθρο
Κοντομίχειο Λαογραφικό Μουσείο Καβάλου

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.