Η Μαρία Κάλλας έκανε δυο εμφανίσεις στη Λευκάδα τον Αύγουστο του 1964!

(Υπάρχει μια μικρή παρανόηση σχετικά με την εμφάνιση της Μαρία Κάλλας τον Αύγουστο του 1964 στην πλατεία της Λευκάδας. Οι περισσότεροι πιστεύουν πως βρέθηκε στην πόλη μας μαζί με τον Ωνάση για να παρακολουθήσει το φεστιβάλ Φολκλόρ, της ζητήθηκε να τραγουδήσει και ανταποκρίθηκε. Τα πράγματα έγιναν λίγο αλλιώτικα αλλά περισσότερο κολακευτικά για το νησί μας.)

Σύμφωνα με τις φωτογραφίες και τις μαρτυρίες της Ζωής Γράψα αλλά και άρθρου του περιοδικού «Ντομινό» -της εποχής- που η ίδια είχε στο αρχείο της, η πρώτη επίσκεψη έγινε μετά από πρόσκληση του τότε Νομάρχη Ανδρέα Στεργιάκη. Εκ μέρους του Ορφέα προσφέρθηκαν δώρα μια λευκαδίτικη κούκλα με τοπική ενδυμασία και ένα Λεύκωμα. Η Κάλλας ανέβηκε στο πατάρι μαζί με τον Αντώνη Τζεβέλεκη, χαιρέτησε συγκινημένη, μέσα σε ασταμάτητα χειροκροτήματα. Πίσω τους εικονίζεται το συγκρότημα από το Ισραήλ. (Στις κριτικές της εποχής διαβάσαμε πως το Ισραήλ πραγματοποίησε μια εκπληκτική εμφάνιση.)

Αντιγράφουμε από το περιοδικό «Ντομινό»:

[Από το Σκορπιό, το νησί του Ωνάση, όπου μένουν, η Μαρία Κάλλας «πετάχτηκε» απέναντι στη Λευκάδα να παρακολουθήσει το ετήσιο φεστιβάλ. Όπως είναι φυσικό, ο κόσμος, γεμάτος δέος από την παρουσία της μεγαλύτερης σύγχρονης προσωπικότητας της Τέχνης την θαύμαζε από μακριά…

Τον πάγο έσπασαν ένα-δυό πιο τολμηροί που την πλησίασαν και της ζήτησαν αυτόγραφο, «Δεν δίνω αυτόγραφα…» απάντησε μ’ένα χαμόγελο και τα μάτια της ─ καταπληκτικά ωραία μάτια— γύρισαν αλλού… Οι πρώτοι που ζήτησαν αυτόγραφο έφυγαν αλλά ήρθαν άλλοι… κι’ ύστερα άλλοι… Η Κάλλας κοίταξε τον Ωνάση, «Δώσε Μαρία, αυτόγραφα, αφού σου τα ζητούν», της ψιθύρισε. Κι εκείνη: «Πως μπορώ; αφού αρνήθηκα στους πρώτους;» «Δεν πειράζει, θά’ρθουν σαν δουν πως δίνεις…» Σήκωσε τους ώμους γελαστή και παραδόθηκε στο πλήθος που την κύκλωσε. Υπόγραφε σε όλους, ο,τι της πρόσφεραν, χαρτιά, προγράμματα, φωτογραφίες, κάρτες… Η θεά, που κρατά άφωνους από συγκίνηση τους εστεμμένους της γης, σαν τραγουδάει, είναι τώρα, μια κοπέλα σκυμμένη πάνω σε τραπέζι, που σκορπά χαμόγελα κι’ υπογραφές…

Κάποια στιγμή σταμάτησε. Ο κόσμος απομακρύνθηκε. Η Κάλλας έμεινε ελεύθερη με την συντροφιά της. Τότε σκύβει και της λέει ο Νομάρχης Λευκάδος κ. Στεργιάκης: «Και, στον νομάρχη σας αυτόγραφο;» Σηκώνει τα μάτια και τον κοιτάζει. Το πρόσωπό της λάμπει από χαρά και ξεγνοιασιά. «Στον νομάρχη μου θα κάνω άλλο δώρο», και γελά. Αλλά ο νομάρχης, δεν άφησε την ευκαιρία αν φύγει. Και ζήτησε για δώρο ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΕΙ. Το ζήτησε ιδιαιτέρως από τον κ. Ωνάση, ο οποίος υποσχέθηκε να μεσολαβήσει…

Την άλλη μέρα, φθάνοντας πάλι στην Λευκάδα, ο κ. Ωνάσης κρατούσε κρυφά τις παρτιτούρες. «Κρύψτε τες κάπου και ποιος ξέρει, ίσως την καταφέρουμε…»

Στην αρχή η Μαρία Κάλλας αρνήθηκε. «Ορκίστηκα στον εαυτό μου να μην ξανατραγουδήσω στην Ελλάδα…» Αλλά η ζωή ανάμεσα τους απλούς ανθρώπους που την λατρεύουν, η ζεστασιά κι’ ο αυθορμητισμός τους, έχουν ξυπνήσει μέσα της τις πιο ευαίσθητες χορδές της. Η μεγάλη Κάλλας νιώθει σαν παιδί. Διστάζει, χαμογελάει κι’ αποφασίζει: «Ναι, θα τραγουδήσω».
Μέσα την πλατεία του νησιού, πάνω στο πρόχειρο πάλκο, με συνοδεία ένα πιάνο…]

Η έκπληξη σ’ εκείνες τις γιορτές του Αυγούστου του 1964 δεν ήταν μόνο η εμφάνιση και το τραγούδι της μεγάλης ντίβας της όπερας Μαρίας Κόλλας αλλά και ο δεκαοκτάχρονος τότε σπουδαστής του Εθνικού Ωδείου, Κυριάκος Σφέτσας ο οποίος κλήθηκε να την συνοδέψει στο πιάνο.

Συνεχίζουμε την περιγραφή τις βραδιάς από το περιοδικό της εποχής «Ντομινό»:

[Έτσι τραγούδησε η πριμαντόνα του αιώνα, χαρίζοντας σε λίγους Έλληνες το δώρο της υπέροχης φωνής της. Πριν αρχίσει το τραγούδι, μίλησε: «Με συνεπήρε το περιβάλλον», είπε «και πατώ τον όρκο μου… Θέλω να σας πω ότι είμαι απροετοίμαστη… Έχω τρείς μήνες να ασχοληθώ με το τραγούδι… Το στόμα μου το ανοίγω μόνον για να φάω και, δόξα το Θεό για να γελάσω… Φίλοι μου, σας ομολογώ είμαι ευτυχισμένη!» Την φράση της την υπογράμμισαν χειροκροτήματα και ευχές, να είναι πάντα ευτυχισμένη. Και η Μαρία Κάλλας συνέχισε, με φωνή βραχνή από συγκίνηση: «Θα σα τραγουδήσω την «Καβαλερία Ρουστικάνα». Διαλέγω αυτή την άρια, γιατί μ’ αυτήν έκανα ντεπούτο εδώ στην Ελλάδα, σαν ήμουν 14 χρονών!… Και την τραγουδάω τώρα πάλι, μόνο για σας…»]

Μπορούμε να συμπεράνουμε πως ο δραστήριος Νομάρχης που λέγεται ότι έκανε την πρώτη πρόσκληση στο ζευγάρι να παρευρεθεί το Φεστιβάλ, παρότι ζήτησε «ένα δώρο», τελικά δεν περίμενε ποτέ ότι θα ανταποδοθεί. Είναι πιθανόν να μην περίμενε και ο ίδιος ότι το θρυλικό ζευγάρι θα επέστρεφε και η ντίβα της όπερας θα δεχόταν να τραγουδήσει. Το πιάνο μεταφέρθηκε εκείνη τη στιγμή στο πατάρι από το Εθνικό Ωδείο και αναζήτησαν την τελευταία ώρα έναν ταλαντούχο, αλλά νεαρό μουσικό να παίξει.

[ Όταν τελείωσε, οι 7.000 άνθρωποι που είχαν μαζευτεί στην πλατεία και κρεμαστεί στα μπαλκόνια, έμειναν βουβοί… Δεν ακούγονταν μύγα να πετά… Η Μαρία Κάλλας έμεινε και εκείνη καρφωμένη στην θέση της ακίνητη… Από τα μάτια της έτρεχαν δάκρυα κι’ έβρεχαν τα μάγουλα της… Ξαφνικά, ξέσπασε ένα ομαδικό χειροκρότημα που αντήχησε στον ουρανό… Όταν κατέβηκε από το πάλκο, αποθεώθηκε. Έσκυβαν και της φιλούσαν τα γόνατα. Ένα γέρος Λευκαδίτης, ξεκρέμασε από το σπίτι του ένα παλιό κλουβί μ’ ένα καναρίνι που είχε και της το πρόσφερε. Στιγμές μεγάλης συγκίνησης, που χάρισε και που τις μοιράστηκε η Κάλλας με του ταπεινούς νησιώτες. Το δώρο της, θα μείνει αξέχαστο… Και στο χρυσοποίκιλτο γιώτ, η «Χριστίνα» είχε κρεμαστεί σε περίοπτη θέση, το κλουβί με το καναρίνι…]

Και για να ολοκληρώσουμε το άρθρο δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε για το συγκρότημα της Γιουγκοσλαβίας που τόσο ενθουσίασε την Μαρία Κάλλας. Ο γνωστός στους Λευκαδίτες πρωτοχορευτής του συγκροτήματος Μπέλι, της προσέφερε τα παπούτσια που φορούσε στο χορό.

Φωτογραφίες: Αρχείο Βιβλιοπωλείου Τσιρίμπαση και Αρχείο Ζωής Γράψα