HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΛευκαδίτισσες στις Αλυκές Μεσολογγίου;

Λευκαδίτισσες στις Αλυκές Μεσολογγίου;

Μετά την μεγάλη και εποικοδομητική συζήτηση που ακολούθησε τη δημοσίευση της φωτογραφίας και των νέων στοιχείων που πρόεκυψαν, είμαστε σε θέση να κάνουμε μια νέα ανάγνωση αυτής.

Η φωτογραφία πρέπει να είναι τραβηγμένη το 1958. Οι Αλυκές της πόλης σταμάτησαν να λειτουργούν μετά τον πόλεμο. Έκλεισαν οριστικά το 1948. Επομένως δεν τραβήχτηκε στις Αλυκές. Η ακριβής τοποθεσία εντοπίστηκε από τον Νίκο Ζαβιτσάνο, θα εξηγήσουμε παρακάτω.

Οι γυναίκες στις Αλυκές δεν χρησιμοποιούσαν τενεκέδες. Για τις Αλυκές Αλεξάνδρου που έχουμε γραπτές μαρτυρίες και εικόνες -αντίθετα με αυτές της πόλης- σε καμία από τις εικόνες και περιγραφές δεν αναφέρεται τενεκές.

Ο τόπος που τραβήχτηκε η φωτογραφία είναι η Λευκάδα και όχι το Μεσολόγγι. Εκτός της γεωγραφικής εξακρίβωσης, λόγω της απόστασης, δείχνει απίθανο γυναίκες από τη Λευκάδα να πήγαιναν στο Μεσολόγγι για να δουλέψουν.

Πρόκειται να μια εκπληκτική φωτογραφία ενός άριστου φωτογράφου. Έχει αιχμαλωτίσει τον παλμό και την κίνηση, το θρόισμα του αέρα στα φουστάνια, αριστοτεχνικά.

Προσεκτική παρατήρηση στα βλέμματα των γυναικών, πλην των δυο που φορούν την παραδοσιακή φορεσιά της ανύπαντρης, δείχνει καθαρά πως κοιτούν ένα συγκεκριμένο σημείο, δηλαδή τον φωτογράφο.

Οι γυναίκες στέκονται στον δρόμο του Κάστρου με κατεύθυνση την πόλη, λίγο πριν τον παλιό Πόντε (ο προηγούμενος του σημερινού). Ο φωτογράφος στέκει στα δεξιά τους, στο σημείο που έκανε πλάτωμα ο δρόμος. Η κολώνα πίσω τους είναι από τον τηλέγραφο ή της Ηλεκτρικής Εταιρείας. Στο σημείο που περπατά το κοριτσάκι στην άκρη του δρόμου, το 1958, δεν υπήρχαν πεζούλια. Τοποθετήθηκαν αργότερα κατά μήκος του δρόμου.

Ο Πόντες, 1958

Επομένως οι γυναίκες στήθηκαν και φωτογραφήθηκαν ακολουθώντας μια συγκεκριμένη σκηνοθεσία ενός πολύ καλού φωτογράφου και πιθανόν ενός καλού λαογράφου, που φρόντισε να παρουσιάσει και τις δυο καθημερινές παραδοσιακές φορεσιές του νησιού, της παντρεμένης και της ανύπαντρης γυναίκας.

Οι τενεκέδες μόνο δείχνουν ξένο σώμα στην εικόνα, αν ο σκοπός της φωτογράφισης ήταν οι γυναίκες που δούλευαν στις Αλυκές. Και επειδή αυτή η ιστοσελίδα είναι αχανής, μόλις σήμερα ανακαλύψαμε πως η ίδια φωτογραφία, από άλλη πηγή, έχει δημοσιευτεί ξανά και μάλιστα πριν από δυο μήνες, έχοντας ως λεζάντα: «Λευκάδα: εργάτριες στις Αλυκές, 1958».

Θυμίζουμε πως αιτία δημοσίευσης αυτής της φωτογραφίας ήταν το βιβλίο «Νίκος Π. Κορδόσης, Το Μεσολόγγι που έφυγε, εκδ. ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ «ΔΙΕΞΟΔΟΣ», Μεσολόγγι 2015». Παρουσιάζει αλατεργάτριες, σε ώρα εργασίας, στην «Ασπρη Αλυκή» Μεσολογγίου. Στη λεζάντα χαρακτηρίζονται ως Επτανήσιες.

Πρόκειται για μια σοβαρή έκδοση η οποία στο συγκεκριμένο σημείο δείχνει να παραπλανήθηκε. Όποιος ασχολείται με τις παλιές φωτογραφίες δεν παραξενεύεται καθόλου. Πολύ εύκολα και ο καλύτερος ερευνητής μπορεί να παραπλανηθεί. Στη δεκαετία που ασχολούμαστε με τις παλιές φωτογραφίες έχουν δει πολλά τα μάτια μας. Πολλοί αγράμματοι και απαίδευτοι κάνουν… καριέρα στο facebook με τις παλιές φωτογραφίες. Προσωπικά έχουμε δεχτεί μπλοκαρίσματα στην προσπάθεια μας να αποτρέψουμε κλοπές, ανακρίβειες και ανοησίες μικρόνοων…

Προηγουμενο αρθρο
Διαφημιστικό βίντεο από το καρναβάλι της Λευκάδας
Επομενο αρθρο
Την πλατφόρμα caremarket.gr εξαγόρασε ο Σκλαβενίτης

13 Σχόλια

  1. Βιολέττα Σάντα
    15 Φεβρουαρίου 2020 at 17:31 — Απάντηση

    Μετά την μεγάλη και εποικοδομητική συζήτηση που ακολούθησε τη δημοσίευση της φωτογραφίας και των νέων στοιχείων που πρόεκυψαν, είμαστε σε θέση να κάνουμε μια νέα ανάγνωση αυτής.

    Η φωτογραφία πρέπει να είναι τραβηγμένη το 1958. Οι Αλυκές της πόλης σταμάτησαν να λειτουργούν μετά τον πόλεμο. Έκλεισαν οριστικά το 1948. Επομένως δεν τραβήχτηκε στις Αλυκές. Η ακριβής τοποθεσία εντοπίστηκε από τον Νίκο Ζαβιτσάνο, θα εξηγήσουμε παρακάτω.

    Οι γυναίκες στις Αλυκές δεν χρησιμοποιούσαν τενεκέδες. Για τις Αλυκές Αλεξάνδρου που έχουμε γραπτές μαρτυρίες και εικόνες -αντίθετα με αυτές της πόλης- σε καμία από τις εικόνες και περιγραφές δεν αναφέρεται τενεκές.

    Ο τόπος που τραβήχτηκε η φωτογραφία είναι η Λευκάδα και όχι το Μεσολόγγι. Εκτός της γεωγραφικής εξακρίβωσης, λόγω της απόστασης, δείχνει απίθανο γυναίκες από τη Λευκάδα να πήγαιναν στο Μεσολόγγι για να δουλέψουν.

    Πρόκειται να μια εκπληκτική φωτογραφία ενός άριστου φωτογράφου. Έχει αιχμαλωτίσει τον παλμό και την κίνηση, το θρόισμα του αέρα στα φουστάνια, αριστοτεχνικά.

    Προσεκτική παρατήρηση στα βλέμματα των γυναικών, πλην των δυο που φορούν την παραδοσιακή φορεσιά της ανύπαντρης, δείχνει καθαρά πως κοιτούν ένα συγκεκριμένο σημείο, δηλαδή τον φωτογράφο.

    https://aromalefkadas.gr/wp-content/uploads/2020/02/cvgh-1.jpg

    Οι γυναίκες στέκονται στον δρόμο του Κάστρου με κατεύθυνση την πόλη, λίγο πριν τον παλιό Πόντε (ο προηγούμενος του σημερινού). Ο φωτογράφος στέκει στα δεξιά τους, στο σημείο που έκανε πλάτωμα ο δρόμος. Η κολώνα πίσω τους είναι από τον τηλέγραφο. Στο σημείο που περπατά το κοριτσάκι στην άκρη του δρόμου, το 1958, δεν υπήρχαν πεζούλια. Τοποθετήθηκαν αργότερα κατά μήκος του δρόμου.

    https://aromalefkadas.gr/wp-content/uploads/2015/02/1958.jpg
    Επομένως οι γυναίκες στήθηκαν και φωτογραφήθηκαν ακολουθώντας μια συγκεκριμένη σκηνοθεσία ενός πολύ καλού φωτογράφου και πιθανόν ενός καλού λαογράφου, που φρόντισε να παρουσιάσει και τις δυο καθημερινές παραδοσιακές φορεσιές του νησιού, της παντρεμένης και της ανύπαντρης γυναίκας.

    Οι τενεκέδες μόνο δείχνουν ξένο σώμα στην εικόνα, αν ο σκοπός της φωτογράφισης ήταν οι γυναίκες που δούλευαν στις Αλυκές. Και επειδή αυτή η ιστοσελίδα είναι αχανής, μόλις σήμερα ανακαλύψαμε πως η ίδια φωτογραφία, από άλλη πηγή, έχει δημοσιευτεί ξανά και μάλιστα πριν από δυο μήνες, έχοντας ως λεζάντα: «Λευκάδα: εργάτριες στις Αλυκές, 1958».

    https://aromalefkadas.gr/wp-content/uploads/2019/12/040-099.jpg

    Θυμίζουμε πως αιτία δημοσίευσης αυτής της φωτογραφίας ήταν το βιβλίο «Νίκος Π. Κορδόσης, Το Μεσολόγγι που έφυγε, εκδ. ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ «ΔΙΕΞΟΔΟΣ», Μεσολόγγι 2015». Παρουσιάζει αλατεργάτριες, σε ώρα εργασίας, στην «Ασπρη Αλυκή» Μεσολογγίου. Στη λεζάντα χαρακτηρίζονται ως Επτανήσιες.

    Πρόκειται για μια σοβαρή έκδοση η οποία στο συγκεκριμένο σημείο δείχνει να παραπλανήθηκε. Όποιος ασχολείται με τις παλιές φωτογραφίες δεν παραξενεύεται καθόλου. Πολύ εύκολα και ο καλύτερος ερευνητής μπορεί να παραπλανηθεί. Στη δεκαετία που ασχολούμαστε με τις παλιές φωτογραφίες έχουν δει πολλά τα μάτια μας. Πολλοί αγράμματοι και απαίδευτοι κάνουν… καριέρα στο facebook με τις παλιές φωτογραφίες. Προσωπικά έχουμε δεχτεί μπλοκαρίσματα στην προσπάθεια μας να αποτρέψουμε κλοπές, ανακρίβειες και ανοησίες μικρονόων…

  2. ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ
    15 Φεβρουαρίου 2020 at 13:32 — Απάντηση

    Πρωτον, Αν ο φωτογράφος έλαβε την φωτογραφία απ’ την πλευρά του Αιτωλικού τότε η Παλιοβούνα θα φαίνονταν βορειοανατολκά στην περιοχή του Γαλατά αχνά στο βάθος διότι παρεμβάλεται η τεράστια πεδιάδα του Ευηνοχωρίου. Εδώ βλέπομε να παρεμβάλεται θάλασσα και όχι πεδιάδα,

    Δεύτερον. Αν ο φωτογράφος ήταν απ’ την πλευρά της Λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου τότε στην πλάτη των Αλυκών και βοειοδυτικά θα ήταν το ιστορικό βουνό Αράκυνθος με τα παρακλάδια του και θα φαίνονταν το τείχος της αρχαίας Πλευρώνας έτσι όπως είναι ορατό και απ’ τον διεθνή δρόμο.

    Τρίτον. Αν ο φωτογράφος ήταν απ’ την πλευρά της πόλεως του Μεσολογγίου τότε στο βάθος θα φαίνονταν αχνά το Αιτωλικό.

    Τέταρτον. Σε μια άκρως συντηρητική και ολόκλειστη Λευκαδίτικη κοινωνία που έμοιαζε στα ήθη και στις συμπεριφορές απέναντι στις γυναικες με μεσαίωνα, που δεν τολμούσαν το κότολο να είναι πάνω απ’ τον αστράγαλο και με την τσίπα μπαρμπλωμένες χειμώνα καλοκαίρι, ποιες Λευκαδίτισες παντρεμένες και ανύπαντρες θα τολμούσαν να πάνε να μείνουν ένα και δύο μήνες στο Μεσολόγγι μακριά από οικογένεια και άνδρα… Αντίθετα οι Κεφαλλονίτισσες πιο χειραφετειμένες πήγαιναν μέσω Αστακού…

    Απ’ τα τέσσερα δεν συμβαίνει απολύτως τίποτα… Άρα Αλυκές Λευκάδας και Λάμια με χίλια…Το φαινόμενο είναι σύνηθες να οικειοποιούνται έστω και εκ λάθους φωτογραφίες… Δεν συμβαίνει για πρώτη φορά και δεν είναι και έγκλημα…

  3. Λογοθέτης Ηλίας
    14 Φεβρουαρίου 2020 at 20:01 — Απάντηση

    Αγαπητοί μου.
    Κατά την ταπεινή μου γνώμη, δεν έχει και πολύ μεγάλο ενδιαφέρον ο τόπος που έχει τραβηχθεί η φωτογραφία.
    Σημασία έχει ότι όπου και να τραβήχτηκε θα ήσουν άτυχος αν πέρναγες από δίπλα τους.
    Θα πούντιαζες απ¨τον αγέρα που σήκωναν τα μακριά τους φουστάνια.

  4. Νίκος Ζαβιτσάνος
    14 Φεβρουαρίου 2020 at 13:19 — Απάντηση

    Δέν υπάρχει αμφιβολία οτι η φωτογραφία αυτή είναι στη Λευκάδα στο δρόμο του κάστρου κοντά στο παλιό ¨ποντε” και το βουνό πίσω είναι η Λάμια. Απο την πρώτη στιγμή που την είδα , το βράδυ της Τετάρτης που είχαμε και ένα πολύωρο Δημοτικό Συμβούλιο ήμουν και είμαι βέβαιος οτι η φωτογραφία είναι στη Λευκάδα.
    Για του λόγου το αληθές στη διεύθυνση: https://aromalefkadas.gr/%cf%80%cf%8c%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%82-%ce%b7-%ce%b4%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%bc%ce%b1%cf%82-%ce%b3%ce%ad%cf%86%cf%85%cf%81%ce%b1/
    δείτε το δρόμο απο το κάστρο προς το πόντε το έτος 1958 και θα δείτε και την κολόνα που φαίνεται στη φωτογραφία και θα σας φύγει κάθε αμφιβολία.
    Αρθρο στο ΑΡΩΜΑ ΛΕΥΚΑΔΑΣ στις 28-01-2019

    Νίκος Ζαβιτσάνος

  5. Παναγιωτης Σκληρος
    13 Φεβρουαρίου 2020 at 21:52 — Απάντηση

    Νομιζω οτι ειναι η Λαμια,αυτο το βουνο. Η παλιοβουνα ειναι θεορατη και πιο μυτερη (ειναι ανενεργο ηφαιστειο). Οι γυναικες μπορει να εκαναν δουλεια αλλου,οχι σε αλυκες, να αδειαζαν καποιο χυμα εμπορευμα απο καραβι η καικι. Κατι διακρινεται πισω.Το κοριτσι στο πλαι δεξια δειχνει να περπαταει στο μουραγιο. Μαλιστα νομιζω οτι εχουν ηδη τελειωσει την δουλεια και φευγουν..Οσο για το πονταλι, πολλες το φορουσαν και στη δουλεια για να κλεινει το μπουστο. Αν ειχαν καμια παραμανα την εβαζαν διαφορετικα αφηναν τη…στολη οπως ηταν καθε μερα.

  6. Βιολέττα Σάντα
    13 Φεβρουαρίου 2020 at 18:01 — Απάντηση

    1) Δεν νομίζω ότι είναι κολώνα ηλεκτροφωτισμο, Μάκη. Αν η φωτογραφία είναι του 1958, είναι κολώνα από τον τηλέγραφο. Ο ηλεκτρισμός ήρθε στην πόλη τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960.

    2) Επίσης, μετά από τη συζήτηση που αναπτύχθηκε, καταλήγω στο συμπέρασμα, ότι οι γυναίκες στήθηκαν στην παραλία είτε για κάποια κινηματογραφική ταινία είτε για κατά παραγγελία φωτογράφιση, μπροστά σε έναν εξαιρετικό φωτογράφο, ο οποίος έπιασε τον παλμό της κίνησης αριστοτεχνικά. Καμία γυναίκα δεν δούλευε φορώντας το ποντάλι της. Αν προσέξεις καλύτερα δυο από της γυναίκες φορούν χρυσό ποντάλι!

  7. μακης μελας
    13 Φεβρουαρίου 2020 at 14:56 — Απάντηση

    Θα ακολουθησει ηλεκτρονικη ταυτιση απο τη Λαμια

  8. μακης μελας
    13 Φεβρουαρίου 2020 at 14:48 — Απάντηση

    Κα Σαντα τι θα πει “το βιβλιο ειναι μια σοβαρη εκδοση”.. Πολλες εκδοσεις αστειες ειναι πολυ πιο αξιοπιστες….Η φωτογραφια δεν ειναι απο τις αλυκες αλλα απο αλλη εργασια που εγινε στη Λευκαδα και στην οποια εργαστηκαν Λευκαδιτισσες απο τα χωρια γυρω απο τη πολη πχ Φρυνι , Τσουκαλαδες κλπ. Στην εργασια αυτη χρησιμοποιηθηκαν οι τενεκεδες… Απο τις Λευκαδιτικες φορεσιες διακρινονται ποιες ειναι ανυπαντρες και ποιες παντρεμενες, Το βουνο πισω ταιριαζει με την απολυτα με τη Λαμια , το κοριτσι μπροστα βαδιζει στο τοιχειο του δρομου προς ( η απο) το Καστρο προς την πλευρα του μεγαλου ιβαριου και μεταξυ των πρωτων εργατριων διακρινεται ενα μερος απο σκαφος και ακομη μια κολωνα ηλεκτροφωτισμου. Απο τις σκιες των γυναικων , φαινεται πως ειναι απογευματικη ωρα τραβηγμενη η φωτογραφια Η φωτογραφια μπηκε για “μπουγιο ” στο βιβλιο απο τον ….σοβαρο ερευνητη…Αυτα και καλη σας μερα!

  9. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΕΡΕΣ
    13 Φεβρουαρίου 2020 at 10:45 — Απάντηση

    Μπορεί το βουνό να μην είναι η “Παλιοβούνα”- καλύτερα: δεν είναι η “Παλιοβούνα”. Αυτό δεν σημαίνει ότι η φωτογραφία δείχνει Λευκάδα. Υπάρχουν άλλα βουνά που αποτελούν “φόντο” πίσω από τις Αλυκές Μεσολογγίου και το Αιτωλικό, όπως ακριβώς φαίνεται στη φωτογραφία. Και επιλογικά: ο Ν. Κορδόσης είναι σοβαρός ερευνητής και αξιόπιστος “μάρτυρας”.

    Αιτωλικό: Όμορφες εικόνες από το ξημέρωμα ως το λιόγερμα

  10. Κρητικός Σπύρος
    13 Φεβρουαρίου 2020 at 00:27 — Απάντηση

    Η Παληοβούνα δεν φαίνεται από το Μεσολόγγι γιατί παρεμβάλλεται άλλο βουνό, άσε που απέχει και 25 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή. Ενώ ως εικόνα δεν έχει καμμία σχέση με το βουνό της φωτογραφίας. Σχετικό φωτογραφικό υλικό έστειλα με mail στο αρομα Λευκαδας. Μια απλή έρευνα στο google earth θα σας πείσει..

    https://aromalefkadas.gr/wp-content/uploads/2020/02/unnamed-9.jpg

    https://aromalefkadas.gr/wp-content/uploads/2020/02/unnamed-1-2.jpg

    https://aromalefkadas.gr/wp-content/uploads/2020/02/unnamed-2-1.jpg

  11. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΕΡΕΣ
    12 Φεβρουαρίου 2020 at 20:03 — Απάντηση

    ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ:
    -Τη φωτογραφία την “αλίευσε” ο Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης και μου την έστειλε.
    -Στο βάθος φαίνεται η “Παλιοβούνα”, δηλαδή το βουνό, που συναντάμε πριν πάρουμε τις κατηφόρες για το Ρίο.
    -Η παραλία, όπως εξήγησε η Βιολέττα, δεν μπορεί να είναι της Λευκάδας.
    -Στις Αλυκές Λευκάδας δεν χρησιμοποιούσαν τενεκέδες αλλά άλλα “αγγειά”.

  12. Βιολέττα Σάντα
    12 Φεβρουαρίου 2020 at 19:05 — Απάντηση

    Σπύρο, είχαμε τον ίδιο προβληματισμό με τον κ. Τσερέ πριν από την δημοσίευση. Η Αλυκές της πόλης είχαν σταματήσει τη λειτουργία τους από το 1948. Αν η φωτογραφία είναι του 1958, είμαστε 10 χρόνια μετά. Το βιβλίο είναι μια σοβαρή έκδοση και δεχτήκαμε την ημερομηνία του ως σωστή.

  13. Κρητικός Σπύρος
    12 Φεβρουαρίου 2020 at 18:51 — Απάντηση

    Νομίζω ότι στο βάθος βλέπουμε την Λάμια και δεξιά στην μέση του κοριτσιού φαίνεται η ξέρα του διαύλου. Η φωτογραφία είναι στην παραλία της Λευκάδας. Δεν υπάρχει αμφιβολία.
    Κρητικος Σπύρος

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.