HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΝίκος Κατωπόδης -Πανοθώμος: Ο Φωτογράφος

Νίκος Κατωπόδης -Πανοθώμος: Ο Φωτογράφος

Στην ενασχόλησή μας με το διαδίκτυο έχουμε πολλές φορές ανατρέξει στο Φωτογραφικό Λεύκωμα «Έτη Φωτός», που περιλαμβάνει φωτογραφίες του αείμνηστου, Νίκου Κατωπόδη-Πανοθώμου. Τις περισσότερες φορές έχουμε βρει και έχουμε δημοσιεύσει φωτογραφίες από τη Λευκάδα του χτες -συναφείς με τα θέματα που κάθε φορά παρουσιάζουμε.

Επιχειρούμε σήμερα μια οφειλόμενη απόδοση τιμής στο Φωτογράφο της Λευκάδας, που από τους πρώτους απαθανάτισε με τη φωτογραφική του μηχανή, τον περασμένο αιώνα, τις ομορφιές του νησιού μας, κάνοντας ένα μικρό αφιέρωμα στον άνθρωπο και το έργο του.

«Ο κ. Νίκος μεγάλωσε μέσα στο ιστορικό βιβλιοπωλείο του πατέρα του από τον οποίο «κληρονόμησε» και το όνομα «Πανοθώμος». Τα βιβλία ήταν το όχημα να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και στους διαφορετικούς πολιτισμούς του, που την εποχή εκείνη ήταν αδύνατο με άλλο τρόπο να γνωρίσει. Τα βιβλία ήταν η αιτία που από μικρό παιδί έγινε μέσω της γνώσης, Πολίτης του Κόσμου και όχι ένας μίζερος επαρχιώτης σε αδιέξοδο.

DSCN3003

»Το σπουδαιότερο όμως προσόν του ήταν ότι αντίθετα από την κατεστημένη αντίληψη της εποχής, ο κ. Νίκος μεταλαμπάδευε τις γνώσεις του και επικοινωνούσε τα βιβλία του βιβλιοπωλείου του σε όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούσε. Και πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την πενία της εποχής που καθιστούσε απαγορευτική την αγορά ενός βιβλίου στο μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού του νησιού της Λευκάδας.

»Ακόμη και στις πιο δύσκολες των εποχών, ο κ. Νίκος έδινε με χαρά τα βιβλία λέγοντας: «Πάρτο τώρα και το φέρνεις όποτε μπορέσεις!» Έτσι πήραν στα χέρια τους περισσότερους κλασικούς συγγραφείς οι πιο φτωχοί άνθρωποι του νησιού της Λευκάδας. (Και οι μαρτυρίες τους είναι συγκινητικές σήμερα). Έτσι αμούστακοι μαθητές και μαθήτριες άνοιξαν το πνεύμα τους με αποτέλεσμα να διαπρέψουν αργότερα στα ανώτερα πνευματικά ιδρύματα.

»Το βιβλιοπωλείο του υπήρξε «κυψέλη» των πνευματικών ανθρώπων της Λευκάδας και σημείο αναφοράς όλων των σπουδαίων ανθρώπων που έρχονταν από όλον τον κόσμο στη Λευκάδα. Από εκεί περνούσαν πρώτα όσοι ήθελαν να μάθουν για τη Λευκάδα και τον πολιτισμό της, όσοι ήθελαν να φωτογραφίσουν το νησί και όσοι ήθελαν να γράψουν για αυτό. ( Από εκεί πέρασαν ο σκηνοθέτης Ελία Καζάν την εποχή της παντοδυναμίας του στο Χόλιγουντ, οι φωτογράφοι Κ. Μπαλάφας και Σ. Μελετζής, ο ζωγράφος Θ. Στάμος, πλήθος συγγραφέων κ.α).

Ο Ν. Πανοθώμος (δεξιά) με φόντο τα Πριγκηπονήσια
Ο Ν. Πανοθώμος (δεξιά) με φόντο τα Πριγκηπονήσια

»Από εκεί επίσης περνούσαν όσοι ήθελαν να φύγουν από τη Λευκάδα και να ταξιδέψουν στον κόσμο. Ο κ. Νίκος είχε τις κατάλληλες πληροφορίες για όλες τις περιπτώσεις. Ακόμη ήταν και ο “ανεπίσημος” μεταφραστής της Λευκάδας, μια και είχε από μόνος του καταφέρει να μιλάει και να διαβάζει πολλές γλώσσες. Επίσης διάβαζε τα γράμματα που λάμβαναν όλοι οι αγράμματοι Λευκαδίτες και τους έγραφε τις απαντήσεις στις επιστολές τους…

»Ο κ. Νίκος διέτρεξε την ιστορία του «Ορφέα», ήταν μέλος μάλιστα και της πρώτης μαντολινάτας μαζί με ιστορικές μορφές της Λευκάδας. Ήταν επίσης παρών στις πρώτες εκθέσεις φωτογραφίας που έγιναν στη Λευκάδα και που οργάνωσε ο «Ορφέας».

»Δεν υπάρχει βιβλίο ή περιοδικό με φωτογραφικό υλικό που να αναφέρεται στη Λευκάδα από τις δεκαετίες 1950 έως 1990 και αργότερα που να μην περιέχει φωτογραφίες του κ. Νίκου Πανοθώμου. Οι φωτογραφίες του μάλιστα ως επί το πλείστον ασπρόμαυρες είναι αναγνωρίσιμες είτε αναφέρεται το όνομά του, είτε όχι. Καταπληκτικές εκδόσεις ιδίως των δεκαετιών 1950 – 1970 έχουν τη φωτογραφική σφραγίδα του Ν. Πανοθώμου. Όποιος ήθελε να γνωρίσει τη Λευκάδα του Αρ. Βαλαωρίτη και του Αγγ. Σικελιανού την γνώριζε πρώτα από τις φωτογραφίες του Ν. Πανοθώμου.

Ο Ν. Πανοθώμος (δεύτερος από δεξιά) με την παρέα του
Ο Ν. Πανοθώμος (δεύτερος από δεξιά) με την παρέα του

»Η πρώτη του φωτογραφική μηχανή ήταν ένα κουτάκι KODAK στη δεκαετία του 1930 και ή πρώτη φωτογραφία που τράβηξε ήταν το λιμάνι της Λευκάδας γεμάτο από ιστιοφόρα πλοία. Γι’ αυτόν η φωτογραφία ήταν το μέσο της σύλληψης της ομορφιάς της φύσης. Για να βρει την άσπιλη ομορφιά, έγινε περιπατητής και πάντα με εξαιρετική παρέα διέσχιζε τη Λευκάδα, για να καταλήξει την κατάλληλη πάντα ώρα, στο ναό του Απόλλωνα στο ακρωτήριο Λευκάτα και να θαυμάσει την αποθέωση του Φωτός, να παλεύει με το κύματα του πελάγους στην προσμονή μιας αναδυομένης Σαπφούς.

»Με το Φώς αυτό έπλασε υπέροχες φωτογραφίες παντοτινή παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές του κόσμου, που περιέχονται στο Λεύκωμα «Έτη Φωτός»… Μετά τη δεκαετία του ’60 οι εξορμήσεις του έγιναν πιο μακρινές με την σιέλ Lambretta του. Ακόμη και στα ογδόντα του η αγαπημένη του συνήθεια ήταν τα ταξίδια με λεωφορείο στην Ευρώπη και πάντα προετοιμαζόταν έτσι ώστε να έχει ελάχιστες αποσκευές, για να έχει μεγάλη ελευθερία κίνησης ώστε να δει και να γνωρίσει όσο το δυνατόν περισσότερα.

Φωτογραφία Νίκος Ζαβιτσάνος
Φωτογραφία Νίκος Ζαβιτσάνος

»Όταν έμπαινες στο βιβλιοπωλείο του, ακόμη και σε αυτή την ηλικία, τον έβλεπες σκυμμένο να διαβάζει πριν σε υποδεχθεί με ένα διάπλατο χαμόγελο. Μάλιστα η αγαπημένη του ατάκα ήταν ενός στενού του φίλου, του Τάκη Λάζαρη, που του έλεγε: «Βλέπω διαβάζεις, άντε και μόλις θα σε εξετάσει ο Άγιος Πέτρος θα περάσεις, μην ανησυχείς!» και πάντα έλεγε την ατάκα και γέλαγε…

»Τον θυμάμαι πάντα να ακούει την πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Όπερας της Βιέννης, με τα ακουστικά στα αυτιά για να μην χάσει ούτε νότα, κόντρα στην βαρηκοΐα του…»
Έφυγε από τη ζωή τον Φλεβάρη του 2011.

Γιάννης Φαλκώνης
8-2-2011

DSCN3017

DSCN3022

DSCN3025
Εξερευνώντας τη Λαογραφία. Ο πίσω καθήμενος είναι ο  Πανταζής Κοντομίχης.

DSCN3026

DSCN3027

DSCN3028

DSCN3029

DSCN3030

DSCN3032
Ο Αη Γιάννης
DSCN3033
Η αγορά της Λευκάδας
DSCN3035
Η κεντρική Πλατεία της Λευκάδας
DSCN3036
Λευκαδίτικο σπίτι
DSCN3037
Η Κάτω Βρύση
DSCN3041
Τα πορτοκάλια στην παραλία των Φώτων

DSCN3046

DSCN3047
Μπάνιο στο Κάστρο
DSCN3048
Βόλτα στην αμμόγλωσσα
DSCN3049
Ο Γλάρος

* Το Φωτογραφικό Λεύκωμα «Έτη Φωτός» εκδόθηκε το 2005 από τη Δημόσια Βιβλιοθήκη Λευκάδας. Την καλλιτεχνική επιμέλεια είχε ο Γιάννης Βλάχος – Φαλκώνης και την Ιδέα – οργάνωση παραγωγής η Μαρία Ρούσσου.

Προηγουμενο αρθρο
Αυτοκτόνησε 34χρονος στην Πρέβεζα
Επομενο αρθρο
Από την εμφάνιση του Ορφέα στο Φεστιβάλ Φολκλόρ

1 Σχόλιο

  1. Παναγιώτης Καλλιόλιας
    22 Αυγούστου 2015 at 02:47 — Απάντηση

    Τον Νίκο Κατωπόδη τον είχα γνωρίσει το 1970, ασκούσα το ιατρικό μου επάγγελμα και είχα ωραία επικοινωνία μαζί του. Πάντα ευγενής και χαμογελαστός, πάντα να σε εξυπηρετήσει πιο καλά Θα τον θυμάμαι διότι ήταν από τους λίγους παλιούς Λευκαδίτες που χαιρόσουν να μιλάς και να τον άκουγες να μιλά ο ίδιος. Όταν περιδιαβαίνω τα στενά δρομάκια της Λευκάδας, ο νους μου μου φέρνει εμπρός μου όλους αυτούς τους παλιούς Λευκαδίτες και με γεμίζουν νοσταλγία. Αιώνια η μνήμη του.

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.