Να πας να φέρεις το φιλί…

1η συνάντηση των συλλόγων του Δήμου. Ακτίου Βόνιτσας και του συλλόγου των απανταχού Αβδελλιωτών «Η Βασιλίτσα»

Εισήγηση από την Αμφικτιονία Ακαρνάνων

Να πάς να φέρεις το φιλί,
πρίν βρέξει πρίν χιονίσει,
Πριν κατεβάσει ο Ντούρναβος
και σύρουν τα λαγκάδια.

Από τα λόγια της Λαζάρας που μέχρι και σήμερα ακούγονται στα σπίτια μας, την παραμονή της εορτής της ανάστασης του Λαζάρου. Λόγια, αρχέγονες ευχές, όπως αυτές του πρώτου στίχου για τους χριστιανούς της τότε παλαιάς πόλης, τους δέκατρείς αγγέλους της Ιουδαϊκής θρησκείας, στην ισχυρή παρουσία με σεβασμό της γιαγιάς του σπιτιού, τις καλές παραινέσεις για την μάθηση των παιδιών, στον αφέντη που πρέπει να γνωρίζει και να τιμά στην γυναίκα, στον ανύπανδρο βλάχο που ετοιμάζεται να φύγει για τα θερινά λιβαδοτόπια. Να πάς και όταν γυρίσεις θα έχεις το φιλί, την υπόσχεση του γάμου, που δεν πρέπει να αργήσει, πρίν σε πάρουν τα κρύα , όπου πρέπει να επιστρέψεις πίσω στα χειμωνιάτικα χειμαδιά.
Οπου και να διαβείς σε αυτή την ιστορία του τόπου, θα βρείς την γνώση, μια γνώση που μπορεί οι παλιοί απλοϊκοί άνθρωποι να μην την καταλάβαιναν όταν την επικαλούνταν, ήταν όμως μια βαθιά σοφία που αντικατοπτρίζει την κοινωνική ζωή των εθνών που έζησαν σε αυτόν τον τόπο, όχι σαν κατακτητές αλλά σαν κάτοικοι με μέλλον διαβίωσης σε αυτόν.

Γνώση κρυμμένη σε κάθε βήμα και εκδήλωση ζωής.

Άγνωστοι σε άλλους τόπους μουσικοί δρόμοι, συνήθειες, έθιμα και κυρίως φράσεις που για να αποδώσουν το κρυμμένο νόημα, χρειάζεται μια ευρύτερη κυκλική γνώση.

Σήμερα οι σύλλογοι του Δήμου Ακτίου Βόνιτσας, Το Κέντρο κοινωνικής μέριμνας και ανάπτυξης του Δήμου Ακτίου, το πνευματικό κέντρο του Δήμου Λευκάδας, το Πνευματικό κέντρο του Δήμου Πρέβεζας, εκπρόσωποι του Γυμνασίου και Λυκείου Βόνιτσας, πρόεδροι των Τοπικών διαμερισμάτων Βόνιτσας, Μοναστηρακίου και Παλαίρου, οι τοπικοί δάσκαλοι του χορού Μπίτσης,Γερνάς, Σκλαβενίτης, ο πρόεδρος των ενοικιαζομένων δωματίων νήσου Λευκάδας, Ο Ροταριανός Ομιλος Λευκάδας, άνθρωποι της ιστορικής έρευνας που έκαναν χιλιόμετρα για να έλθουν κοντά μας ώστε να λάβουν τα στοιχεία της δεύτερη άποψης για τα γεγονότα της κατάληψης της Γαλλικής Βόνιτσας από τα στρατεύματα του Αλή πασά, το 1798.

Μαζί μας απόψε εκπρόσωποι του Συλλόγου των απανταχού Αβδελλιωτών «Η Βασιλίτσα» Όταν πέρυσι στις 15 Αυγούστου βρεθήκαμε στον τόπο τους, στην ορεινή Αβδέλλα Γρεβενών, ζήσαμε αυτό το ανεπανάληπτό γεγονός του Τρανού χορού, το Κόρλου Μάρι. Μέσα στο κέντρο του χορού σταθήκαμε για να αποθανατίσουμε με την κάμερα το τραγούδι και τον χορό που επί ένα και πλέον αιώνα χορεύουν οι Βλάχοι της Δυτικής Πίνδου, «Το Κάστρο της Βόνιτσας». Ενας χορός και λόγια για την ανάμνηση των βλαχόπουλων που σκοτώθηκαν όταν ο Αλής «Κόνεψε το Κάστρο». Εχουμε παρακολουθήσει πολλές φορές την καταγραφή του βίντεο. Δεν έχουμε νοιώσει αυτό που ζήσαμε για λίγα λεπτά στην πλατεία της Αβδέλλας. Μετά το εκκλησίασμα της 15ης Αυγούστου, ένα χωριό στη κεντρική πλατεία, ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων με συγκεκριμένη ιεραρχία στην θέση του χορού, να αρχίζουν να τραγουδούν χωρίς μουσικά όργανα, για τα παιδιά τους που χάθηκαν πρίν τόσα χρόνια. Ένα μοιρολόι που χορεύεται, μια δόξα που ομολογείται, τόσα λόγια τιμής για τους ανθρώπους που δεν μπόρεσαν να ξαναγυρίσουν στα θερινά λιβάδια της Πίνδου. Ακούγονταν φωνές, χωρίς να μπορείς να δώσεις σε αυτές μια συγκεκριμένη μελωδία, αλλά και κάθε τραγουδιστής, όλο το χωριό, να μην το νοιάζει αν θα μείνει δύναμη φωνής για την επόμενη λέξη.

«Είμαστε και φέτος εδώ»

Αυτή η κοινότητα των Βλάχων, κράτησε τις μνήμες για πάνω από ένα αιώνα, παρά την αλλαγή που έκανε στις γεωγραφικές περιοχές με τα θερινά βοσκοτόπια.

Η παρουσία των Βλάχων στην περιοχή της Βόνδιτζας, υπάρχει από παλιά με πρώτη καταγραφή την περίοδο του Ελληνομαθή και φίλου των γραμμάτων, Μητροπολίτη Ναυπάκτου , του Απόκαυκου.

Λόγω της εκτίμησης του Απόκαυκου στην Βόνδιτζα και προπαντός σε ένα επίσκοπό της, τον Νικόλαο, ο Αποκαυκος αποκαλούσε την Βόνδιτζα ως μια περιοχή που ομιλεί την αρχαίαν Ελληνική γλώσσα. Τότε η Βόνδιτζα ήταν έδρα Επισκοπής και για μια ομάδα ιστορικών ερευνητών θεωρείται ότι ήταν η πρώτη στην τάξη των επισκοπών.

Σε μια επίσκεψη του Απόκαυκου, στην Βόνδιτζα, (βλέπε το άρθρο «Βόνδιτζα, σωτήριο έτος 1222 μ.Χ») ο Απόκαυκος μετά του επισκόπου Νικόλαου, δέχονται τα παράπονα ενός κατοίκου, ο οποίος ομολογεί μια διένεξη που είχε με έναν από την κοινότητα των Βλάχων, ονόματι Αυρηλιώτης.

Για τα θέματα της παρουσίας των Βλάχων στην ευρύτερη περιοχή, υπάρχει πλήθος εγγράφων τα οποία δεν θα παρατεθούν στην σημερινή συνάντηση , λόγω περιορισμού του χρόνου και της ανάγκης συζήτησης των προτάσεων για την διοργάνωση της γιορτής – ανάμνησης της θυσίας των Βλαχόπουλων

Μαζί μας απόψε βρίσκονται εκπρόσωποι των Πνευματικών κέντρων Πρέβεζας και Λευκάδας. Οι Βλάχοι της Δυτικής Πίνδου στο Κόρλου Μάρι, χορεύουν και τραγουδούν για την δόξα τους όταν πολλοί από αυτούς, με τον Γιάννη Μπουκουβάλα, πήραν μέρος στην συνάντηση του Μαγεμένου στη Λευκάδα, υπό τον Καποδίστρια, για την άμυνα της νήσου, από τις επιθέσεις του Αλή Πασά.

Τον λόγο τώρα έχουν οι σύλλογοι και όσοι άλλοι παρευρίσκονται στην 1η συνάντηση συλλόγων. Εύχομαι να φτάσουμε σε μια καλή ομάδα προτάσεων και να την υλοποιήσουμε, διοργανώνοντας την εκδήλωση απόδοσης τιμής στα βλαχόπουλα που έπεσαν για την υπεράσπιση του Κάστρου της Βόνιτσας.

ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ