Ο κυρ-Φλίππος ο Βερύκιος, αυτός ο μαθηματικός νους!

Της Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη

Τα πολύ παλιά τα χρόνια στη Λευκάδα, όταν μεγαλώναμε εμείς δηλαδή, δεν υπήρχαν φροντιστήρια με ταμπέλες και τέτοια τινά. Μόνο το Φροντιστήριο Αγγλικών Στρατηγάκη κυριαρχούσε στην πλατεία με φαρδύ πλατύ το όνομά του.

Έτσι οι μαθητές για τις δυσκολίες τους στα αρχαία, τα μαθηματικά, τη φυσική, τη χημεία έπρεπε να βρίσκουν καθηγητές που θα τους έκαναν ομαδικά μαθήματα δίκην κρυφού σχολειού.

Ο ιδρυτής αυτής της μόδας ήταν ο μακαριστός μπάρμπα-Φλίππος ο Βερύκιος. Περίφημος μαθηματικός νους δεν κατόρθωσε ή δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσει μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο κι έτσι ξέμεινε στη Λευκάδα οργανώνοντας ιδιαίτερα μαθήματα βοήθειας για τα μαθηματικά σε μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου. Δεν υπήρχε μαθητής στη Λευκάδα τότε που δεν είχε περάσει απ΄το τραπέζι των λύσεων του μπάρμπα-Φλίππου.

Ο μπαρμα-Φλίππος ήταν φίλος του πατερούλη καθώς το ιδιότυπο φροντιστήριό του βρισκόταν ακριβώς απέναντι από τους Αγίους Αναργύρους. Τα απογεύματα οι κόρες του, Αλέκα και Διδώ, έκοβαν βόλτες με τα ποδηλατάκια τους στον περίβολο του ναού μας.

Περί την Γ’ Γυμνασίου ο πατερούλης έκρινε πως αν ήθελα να σπουδάσω θετικές επιστήμες έπρεπε να πάω προς ενίσχυση της μαθηματικής μου σκέψης στον κυρ-Φλίππο. Μάλιστα, κι άλλα παιδιά της ηλικίας μου βρέθηκαν στο γυμνό τραπέζι θαυμάζοντας τον μέγιστο μαθηματικό.

Παρότι εκείνα τα χρόνια ήταν ντροπή να πηγαίνεις σε βοηθητικό φροντιστήριο, η Μαριάννα η Καρφάκη και η αφεντιά μου αψηφήσαμε τις φάλτσες φωνές και παρακολουθήσαμε τα μαθήματα στον κυρ-Φλίππο το Βερύκιο. Μάλιστα δε αργότερα, στην Γ’ Λυκείου ήρθε να προστεθεί και η Αγγελική Σπηλιά, η οποία πάντα είχε μια φυσική συστολή και δεν της ήταν και το καλύτερο να παρακολουθεί φροντιστηριακά μαθήματα στον περίφημο κυρ-Φλίππο.

Το ιδιότυπο ή μάλλον το άτυπο φροντιστήριο βρισκόταν στον επάνω όροφο μιας δίπατής μονοκατοικίας, η οποία στο ισόγειο διέθετε βιβλιοχαρτοπωλείο που το διαφέντευε η γυναίκα του κυρ-Φλίππου, η Τασία.

Τα μαθήματα γίνονταν στο μεγάλο ξύλινο τραπέζι ενός δωματίου που δεν είχε άλλα έπιπλα πλην των καρεκλών και του τραπεζιού. Εκεί ο κυρ-Φλίππος μας σαγήνευε με την γνώση του στην άλγεβρα, τη γεωμετρία και την τριγωνομετρία. Είχε ένα τρόπο όχι μόνο να λύνει τα δυσεπίλυτα προβλήματα των μαθηματικών, αλλά να μεταδίδει τις μεθόδους με μια απλότητα που μας έκανε κοινωνούς αυτής της μαθηματικής ιδιοφυίας του.

Ο ίδιος κάπνιζε αρειμανίως το ένα τσιγάρο πίσω απ΄το άλλο λες και δεν υπήρχε αύριο. Τα σταχτοδοχείο ήταν γεμάτο από αποτσίγαρα κι εκείνος δεν έκανε τον κόπο να τα αδειάσει, προσθέτοντας κι άλλες κι άλλες, πολλές αμέτρητες γόπες. Πώς μπορούσε να σβήνει τη γόπα του ανάμεσα στο σωρό από τις γόπες πάντα με έκανε να αναρωτιέμαι.

Ο κυρ Φλίππος έπινε περί τους δέκα ελληνικούς καφέδες την ημέρα και αυτό ίσως ήταν το φάρμακό του από την βαρετή διδασκαλία των μαθηματικών σε παιδιά που μεταξύ τους δεν είχαν το ίδιο επίπεδο γνώσης ή πρόσληψης των μαθηματικών. Μάλιστα, όταν χρειαζόταν καφέ χτυπούσε με δύναμη το πόδι του στο ξύλινο πάτωμα και φώναζε: «Τασία, έ Τασία!»

Δεν έλεγε λόγια, αλλά σε πέντε λεπτά ερχόταν η κυρά Τασία με το φρέσκο καφεδάκι, το οποίο απολάμβανε πίνοντάς το ανάμεσα στους αχάριστους δεκαδικούς και στα περήφανα ισοσκελή τρίγωνα.

Ο κυρ Φλίππος για μένα ήταν ήρωας διότι είχε αυτή την ιδιοφυή εξισωτική σκέψη που ήταν σχολή από μόνη της. Δεν έλεγε πολλά λόγια αν και το χιούμορ του ήταν καυστικό και ανυπέρβλητο. Στις μαθήτριες που δεν αντιλαμβάνονταν εύκολα τα μαθηματικά μιλούσε με ψύχραιμη φωνή: «Α! Ματίνα μου εσύ δεν πρόκειται να περάσεις τις εξετάσεις όσα κι αν σου διδάξω εδώ μέσα. Εσύ έχεις πλατυποδία στα χέρια μη σου πω και στο νου»

Ήταν σαφώς πανέξυπνος και αφοσιωμένος στη δουλειά του, που ήταν να βάζει μέσα σε αργόστροφα εφηβικά κεφαλάκια τη γνώση του δίνοντας λύση και στα πιο περίπλοκα προβλήματα.

Ο κυρ-Φλίππος έκανε απαρεγκλίτως τον περίπατό του κάθε μέρα, με σκυμμένο το κεφάλι λες κι έκανε πάρτυ με τα μαθηματικά του. Είχε πάντοτε σταυρωμένα τα χέρια του πίσω και δεν μιλούσε σε κανένα. «Μη μου τους κύκλους τάραττε», δηλαδή. Ούτε ο πατερούλης δεν τον χαιρετούσε για να μη χαλάσει την υψηλή του σκέψη, την ιδιότυπη μάχη του με τις λύσεις των προβλημάτων.

Ανελλιπώς στη διάρκεια του περιπάτου του περνούσε από το εκκλησάκι του Αγίου Νεκταρίου στο Γηροκομείο κι άναβε ένα κεράκι στη χάρη του. Ήταν η μόνη στιγμή που επέτρεπε στον εαυτό του να αποσπασθεί η προσοχή από τις σκέψεις του.

Ο κυρ-Φλίπππος δεν είναι αναμέσά μας πλέον. Θέλω λοιπόν να του βροντοφωνάξω και να φτάσει η φωνή μου έως τη γειτονιά των αγγέλων όπου θα κοιμάται ήσυχος εδώ και μερικά χρόνια.

«Έμαθα μαθηματικά από σένα κυρ Φλίππο και να σου πω κάτι; Έμαθα να λύνω τα προβλήματα της ζωής με ένα τρόπο απλό και ήρεμο: το δικό σου τρόπο.

Αναπαύσου εν ειρήνη κι εγώ κάθε φορά που θα μπαίνω στο Γηροκομείο θα ανάβω στο εικόνισμα του Αγίου Νεκταρίου ένα κεράκι στη μνήμη σου. Κυρ Φλίππο γύρνα να με δεις! Είμαι η Ιουστίνη!»