HomeΕΠΙ ΠΑΝΤΟΣ ΕΠΙΣΤΗΤΟΥΣτα ίχνη της Αμαξικής: Πουλιού – Παδρέικα – Μαρκάς – Πόντες

Στα ίχνη της Αμαξικής: Πουλιού – Παδρέικα – Μαρκάς – Πόντες

Περίπατος στους δρόμους της Λευκάδας – Μέρος Δ΄

Του Γιάννη Ζαμπέλη*

Αφού περιδιαβήκαμε τα στενά της ανατολικής πόλης της Λευκάδας, συνεχίζουμε τον περίπατό μας στα δυτικά, εκεί που οι Λευκαδίτες απολαμβάνουν κάθε δειλινό τον ήλιο να βασιλεύει στο βάθος, κατά τη Γύρα. Η παραλιακή οδός Άγγελου Σικελιανού, αφιερωμένη στον συντοπίτη μας ποιητή, ήταν ίσως στα χρόνια της λευκαδίτικης Τουρκοκρατίας (1479-1684) η αμαξιτή οδός που χάρισε το όνομά της στο ψαροχώρι που υπήρχε εδώ τότε.

Η γειτονιά αυτή, στου Πουλιού που λέμε, εντοπίζεται ο αρχέγονος οικιστικός πυρήνας της πόλης της Λευκάδας. Εδώ ήταν, λοιπόν, το Νεοχώρι ή αλλιώς Αμαξική, ένας συνοικισμός ψαράδων που περιβαλλόταν από τσιφλίκια Τούρκων γαιοκτημόνων. Σ΄αυτή την ελώδη περιοχή έστειλε τους Αγιομαυρίτες κατοίκους του φρουρίου ο Φραγκίσκος Μοροζίνι, αμέσως μόλις κατέλαβε το νησί (6-8-1684) και τους μοίρασε εκτάσεις για να χτίσουν σπίτια και εκκλησίες. Κάπως έτσι άρχισε να οργανώνεται η ζωή των πρώτων κατοίκων της Χώρας, που αρχικά διατήρησε το όνομα Αμαξική, ύστερα καθιέρωσε το «Αγία Μαύρα» και φτάνει σήμερα να λέγεται Λευκάδα.

Κέντρο αυτής της συνοικίας είναι ο ναός του Αγίου Βασιλείου. Εκεί κατέληγε ξημερώματα Πρωτοχρονιάς η «Διάνα». Εκεί μπορείς ν΄ακούσεις και σήμερα τους τελευταίους Μπ΄ρανέλους να μιλάνε με τη χαρακτηριστική προφορά τους.

Λίγο πιο κάτω, προς την περιοχή των σύγχρονων clubs, είναι τα «Παδρέικα», γύρω απ΄το ναό του Προδρόμου, όπου κάθε 23 Ιουνίου οι Μπρανέλοι έκαναν τα «λάμπαρδα», πηδώντας πάνω απ΄τις φωτιές που΄χαν ανάψει στις παλιές ρίγανες και τα ξερά στεφάνια της Πρωτομαγιάς.

Κάπου εκεί ξεκινούσε και ο παλιός Πόντες, η γέφυρα του τούρκικου υδραγωγείου με τις 360 καμάρες, που΄φερνε στο Κάστρο το νερό απ΄το υδραγωγείο της Μεγάλης Βρύσης. Απομεινάρια της γέφυρας αυτής βλέπει κανείς να προεξέχουν απ΄τα νερά του Ιβαριού και να φιλοξενούν λούφες, γλάρους, ερωδιούς κι άλλα πτηνά της λιμνοθάλασσάς μας.

Προς την σημερινή Αγορά,βρίσκεται η πλατεία του Μαρκά, με τις εκκλησίες των Αγίων Αναργύρων και της Παναγίας των Ξένων και τις τρεις βιβλιοθήκες μας (Δημόσια, Χαραμόγλειος Ειδική Λευκαδιακή και Νίκου Σβορώνου). Εκεί λειτουργούσε παλιά το «Δημοτικόν Αγορείον», δηλ. ψαραγορά και κρεαταγορά. Περίφημο ήταν και το ρολόι του Μαρκά.

Ξεκινώντας απ΄την οδό που φέρει το όνομα του μεσοπολεμικού και κατοχικού Δημάρχου Λευκάδας Δημ. Γιαννουλάτου και αφήνοντας τους ομώνυμους των τριών σημαντικών για την Εθνεγερσία νησιών (Ψαρών, Ύδρας, Σπετσών), στην περιοχή αυτή συναντάμε πολλούς δρόμους με ονόματα πολλών επωνύμων Λευκαδιτών και επιφανών οικογενειών της Χώρας: Σερβαίων, Ευστ.Φίλιππα, Β. Σουμίλα, Ευστ. Κόγκα, Σ. Φλογαΐτη, Π. Ασπρογέρακα, Υπολοχ. Νικ. Κούρτη.

Υπάρχει ακόμη η οδός Αγίας Παρασκευής. Ξεκινάει απ΄την ομώνυμη όμορφη εκκλησία, με τις παλιές μεταβυζαντινές εικόνες και το σιδερένιο καμπαναριό στη διπλανή πλατεία. Την έχτισαν εδώ οι κάτοικοι της Άλλης Μεριάς, της πολίχνης που υπήρχε στη θέση του κτήματος Καλκάνη απέναντι απ΄το Κάστρο όταν μετώκησαν στη νέα πολιτεία.

Δίπλα απ΄το ναό της Αγίας Παρασκευής, περνάει η οδός Δημάρχου Ευσταθίου Βερροιώτη, ξεκινώντας απ΄την Παναγία των Ξένων και καταλήγοντας στην Κεντρική Πλατεία, πίσω απ΄το ιερό του Αγίου Σπυρίδωνα.

Πετυχημένος γιατρός και λαοπρόβλητος δήμαρχος για δύο τετραετίες (1899 – 1907), ο Βερροιώτης συνέδεσε το όνομά του με δημόσια έργα και κοινωνική πολιτική που ανέβασαν το επίπεδο διαβίωσης των κατοίκων της πόλης. Αν και απέτυχε να εκλεγεί για τρίτη φορά, άφησε φήμη προοδευτικού δημοτικού άρχοντα. Η οδός Δημάρχου Βερροιώτη είχε στις αρχές του κ΄αιώνα σημαντική εμπορική κίνηση και πολλά καταστήματα.


Οι οδοί Κύπρου, Λοχαγού Ροντογιάννη και Πανάγου συμπληρώνουν το πλέγμα των δρόμων του λευκαδίτικου κέντρου. Η οδός Φιλαρμονικής αναφέρεται στο ιστορικό μουσικό σωματείο μας, με την ανυπολόγιστη πολιτισμική προσφορά στον τόπο, που λειτουργεί ανελλιπώς απ΄το 1850. Με την οδό Τηλυκράτη τιμάται η κυανέρυθρη ποδοσφαιρική μας ομάδα και με την οδό Ορφέως ο μουσικοφιλολογικός όμιλος της πόλης, κυψέλη παραγωγής πολιτισμού απ΄το 1939.

Στο κάτω μέρος της πλατείας Αγ. Παρασκευής βρίσκεται η οδός Σπύρου Γαζή προς τιμήν του μεγάλου μας ζωγράφου – αγιογράφου που έμενε στη γειτονιά αυτή. Ο Γαζής ήταν σημαντικός καλλιτέχνης με εμφανείς αναγεννησιακές επιρροές. Μεγάλες ελαιογραφίες, δικά του έργα, υπάρχουν στις ουρανίες και τα πλαϊνά πολλών ναών της πόλης. Ήταν κλασσικός Λευκαδίτης, με πηγαίο χιούμορ και σκωπτική διάθεση. Μποέμ τύπος, έχει αφήσει μοναδικές εύθυμες ιστορίες γύρω απ΄τον τρόπο εργασίας του. Σημαντική καλλιτέχνης και η κόρη του Ουρανία Γαζή – Αρβανίτη.

Οι οδοί Ιωάννου Σικελιανού (πατέρα του ποιητή μας), Στεφανίτση (συγγενών του Σικελιανού απ΄το σόι της μητέρας του) και Κόνταρη (οικογένειας του ευπαίδευτου μητροπολίτη Λευκάδος και Αγ. Μαύρας Διονυσίου, του λόγιου ιερομονάχου Ιωαννικίου, του βουλευτή Άγγελου Κόνδαρη κ.ά.) οφείλουν το όνομά τους στις οικογένειες της τοπικής ευγένειας, που είχαν στην περιοχή τα αρχοντικά τους. Π.χ. το αρχοντικό των Κονταραίων ήταν το σημερινό κτίριο της Φιλαρμονικής, που της κληροδοτήθηκε από την τελευταία απόγονο της οικογένειας Μαρία Αιγιαλίδου.

Ακολουθεί η οδός Σαπφούς της Λεσβίας λυρικής ποιήτριας, που΄δωσε τέλος στη ζωή της στα βράχια του Λευκάτα, πληγωμένη απ΄τον άτυχο έρωτά της για το Φάωνα.

Τέλος κοντά στην οδό Γουλιέλμου Δαίρπφελδ που υποστήριξε τη θεωρία ότι η Λευκάδα είναι η Ομηρική Ιθάκη, πατρίδα του Οδυσσέα, βρίσκεται η οδός του μυθικού ήρωα και της πιστής συζύγου του Πηνελόπης.

* Αρχιμανδρίτης π. Ιωαννίκιος Ζαμπέλης

(Το κείμενο αντιγράφηκε από το περιοδικό «Λευκαδιάβαστοι». Πρόκειται για τριμηνιαίο περιοδικό που εκδιδόταν από τον «Σύλλογο Λευκαδίων φοιτητών και σπουδαστών Αττικής», Μάρτιος, 2006).

Α΄μέρος: Οι δρόμοι έχουν τη δική τους ιστορία – Το Παζάρι της Λευκάδας
Β΄μέρος: Οι δρόμοι που περιβάλλουν το ιστορικό κέντρο της Λευκάδας
Γ΄μέρος: Σοκάκια και καντούνια στα Ψαρέικα και τον Πίσω Μόλο

Προηγουμενο αρθρο
Νέο γιατρό-οπλίτη για το Μεγανήσι ζητεί ο βουλευτής Θανάσης Καββαδάς
Επομενο αρθρο
Το σπίτι του Άγγελου Σικελιανού στη Συκιά Κορινθίας μέσα στο ξενοδοχειακό συγκρότημα Sikeon

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.