Τι να (μην) πεις στα νέα παιδιά

Παλιότερα οι πατεράδες συμβούλευαν τα παιδιά τους να γίνουν καλοί άνθρωποι. Μετά έρχονταν οι σπουδές, η καλή νύφη και τα τοιαύτα. Τι σήμαινε όμως καλός άνθρωπος τότε; Να είναι τίμιος, ηθικός, σεβαστικός.

Αρετές αξεπέραστες από τα βάθη των αιώνων, που εξακολουθούν να παραμένουν αναλλοίωτες και να σφραγίζουν κάθε ανθρώπινη συμπεριφορά, δραστηριότητα. Στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο, όποια κι αν ήταν η δουλειά του, διδάσκονταν να ακολουθούν αυτές τις Αρχές.

Δεν υπήρχαν τεράστιες διαφορές μεταξύ των ανθρώπων στα οικονομικά και κοινωνικά μεγέθη. Το ίδιο συνέβαινε στην γενέτειρά μου, Λευκάδα. Ούτε κι’ ο κόσμος ήταν «ψωνισμένος». Οι λίγοι που ήταν, απομονώνονταν από τους υπολοίπους. Όπως κι’ αυτός, ο οποίος είχε προχωρήσει σε κάποια ατιμωτική πράξη. Ήταν στιγματισμένος για όλη του την ζωή, από την υπόλοιπη κοινωνία και για μεγάλο χρονικό διάστημα, προσπαθούσε να ανακτήσει την εμπιστοσύνη τους. Χωρίς να στέφεται από επιτυχία η προσπάθειά του αυτή. Τα μάτια ήταν στραμμένα πάνω του, με τις υπερβολές πάντα της κλειστής, ιδιαίτερα, κοινωνίας, στην οποία ζούσε. Πολλές φορές αναγκαζόταν να εγκαταλείπει την κατοικία του, για να καταφύγει στο μεγάλο χωνευτήρι. Στην Αθήνα.

Τελικά η μισή Ελλάδα όπως και η μισή Λευκάδα αναγκάσθηκε να εγκατασταθεί στην Αθήνα, αλλοιώνοντας την φυσιογνωμία της, όπως και της επαρχιακής πόλης ή του χωριού, που εγκαταλείφθηκαν.

Οι κοινωνικοί κανόνες όμως, οι βασικές δημοκρατικές αρχές συνόδευαν τον εσωτερικό μετανάστη, σε σημαντικό βαθμό και αυτός κατέβαλε προσπάθεια να τις μεταφέρει και στην οικογένειά του, τα παιδιά του και στο άμεσο περιβάλλον του. Μεγάλο τμήμα του πληθυσμού περιστρεφόταν γύρω απ’ αυτά τα ιδανικά. Της προσφοράς στην πατρίδα, της αφοσίωσης στο καθήκον.

Λόγια απλά και ζουμερά, γιατί πήγαζαν απ’ τα εσώτερα της ψυχής δώματα, στα οποία δεν μπορούσε να εισχωρήσει η ιδιοτέλεια. Άγιο δισκοπότηρο, που λυτρώνει τον άνθρωπο και τον προορισμό του. Αρκεί να μην απολεσθεί αυτή η συνέχεια της τελετουργικής μύησης, της οποίας μόνο οι έτοιμοι από καιρό, μετέχουν.
Τότε όλα αυτά, οδηγίες, συμβουλές έπιαναν σχετικά τόπο. Ακόμα θυμάμαι τους δασκάλους μου στο δημοτικό σχολείο Λευκάδας και την προσφορά τους στην διαμόρφωση του χαρακτήρα μας.

Αναρωτιέμαι, τα τελευταία χρόνια της πλασματικής ευμάρειας, της ψευτιάς, της κλεψιάς και της υποκρισίας τι θα συμβούλευαν οι γονείς τα παιδιά; Να γίνουν καλοί άνθρωποι; Και πως εννοούν τον «καλό άνθρωπο» σήμερα; Να ενταχθεί σε μια κομματική νεολαία, για να έχει προοπτική στις σπουδές του, όσο αδιάβαστος και τεμπέλης κι’ αν είναι και στην συνέχεια, ανάλογα με την κομματική του αφοσίωση, να προχωρήσει και να προσφέρει ανελισσόμενος στην κομματική ιεραρχία, που συνεπάγεται κοινωνική και πολιτική ανέλιξη; Λύνοντας συγχρόνως το επαγγελματικό του πρόβλημα;

Τα σημαίνει άραγε σήμερα να είσαι αποδεκτός στην κοινωνία, τι μετρά πιο πολύ;

Ο έντιμος άνθρωπος και με ήθος ή αυτός, που τον γνωρίζαμε ως ανεπάγγελτο και τώρα κυκλοφορεί, διάγων βίον μεγιστάνα; Και επί πλέον κατάφερε να νομιμοποιηθεί ακόμη και στην συνείδηση των πολλών, που προσπαθούν να του μοιάσουν, και τον έχουν –πλέον- ως πρότυπο;

Και τι θα πουν τα παιδιά στους γονείς τους, για τις συμβουλές περί χρηστών πολιτών, βλέποντας τους διπλανούς τους, συμφοιτητές και μη, να προωθούνται, με μοναδικό κριτήριο, την τυφλή αφοσίωσή τους σε κόμματα ή πρόσωπα ή καταστάσεις, που επιτρέπουν κάθε είδους υποχωρήσεις και ατασθαλίες;

Και τόσα χρόνια σπουδές, ξενύχτια, θυσίες προσωπικές και οικογενειακές, για ποιο λόγο άραγε; Για να βλέπουν όσα ξεδιάντροπα και αναίσχυντα εξελίσσονται δίπλα τους κι αυτοί να μένουν άπραγοι, άνεργοι;
Κι’ ο γονιός που έχασε την δουλειά; Απελπισία! την οποία αυτά τα παιδιά κι οι γονείς τους βιώνουν καθημερινά…

Οι βολεμένοι χαχανίζουν, πανευτυχείς βλέποντας την δυστυχία των άλλων παιδιών, που απεγνωσμένα αναζητούν εργασία οποιαδήποτε και οπουδήποτε. Ακόμη και στα πιο απομακρυσμένα μέρη. Πως άραγε να αισθάνονται οι γονείς που προέτρεψαν τα παιδιά τους να βαδίσουν στα χνάρια του «καλού καγαθού», να ακολουθήσουν αναλλοίωτες Αρχές και Αξίες, βασιζόμενοι στα προσόντα τους;

Και τι να σκέπτονται αυτά τα παιδιά, άραγε, τα «παρασυρμένα στον δρόμο της Αρετής;»
Και ποιά συμβουλή να δώσουν άραγε στα δικά τους παιδιά;

Αθήνα, 26 Ιανουαρίου 2018
Δημήτρης Χ. Παξινός