HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΤο… Βενετσιάνικο κάστρο της Αγίας Μαύρας

Το… Βενετσιάνικο κάστρο της Αγίας Μαύρας

Γράφει ο Νίκος Βαγενάς

Είναι, ίσως η μοναδική φορά που ο γράφων προσφεύγει στο συγκεκριμένο θέμα, χωρίς τη συνήθη ανάλυση ή περιγραφή του, μέσω της παρούσης ιστοσελίδας. Αφορμή έδωσε ο, πολλάκις διατυπωθείς χαρακτηρισμός του Φρουρίου της Αγίας Μαύρας, ως «Ενετικό Κάστρο».

Επειδή ο κύριος κορμός του Μνημείου αποτελείται από αλλεπάλληλες και διαχρονικές επεμβάσεις, πάσης φύσεως, που πραγματοποιήθηκαν από διαφόρους κυρίαρχους, θεωρήθηκε αναγκαία η παρουσίαση της πραγματικής του ταυτότητας, με βάση όσα στοιχεία καταγράφηκαν ή ευρίσκονται ακόμα σε ισχύ.

Για την καλύτερη κατανόηση των προειπωθέντων επεμβάσεων, το περίγραμμα της εν γένει οχυρώσεως, σημειώνεται με διαδοχικές ή μη έγχρωμες γραμμές. Έτσι η σήμανση παραπέμπει όχι μόνο σε κάθε ανα-κατασκευαστή, αλλά ακόμα και στην έκταση της αντίστοιχης από αυτούς επέμβασης.

Προς βοήθεια του αναγνώστη , παρακάτω σημειώνεται με τη μορφή υπομνήματος με χρονολογική σειρά προτεραιότητας, οι δυναστείες ή οι κατακτητές των διαφόρων εθνικοτήτων, οι οποίοι διαμόρφωσαν το σημερινό σώμα του Φρουρίου.

Κατόπιν ο καθένας, εξ ιδίας αντιλήψεως, θα προσδιορίσει τον εθνολογικό χαρακτήρα της οχυρώσεως.

Πρόταση του γράφοντος είναι να απαλειφθεί ο προσδιορισμός «βενετσιάνικο ή ενετικό» και απλώς να αποκαλείται ως «Κάστρο της Αγίας Μαύρας». Εάν παρά ταύτα, οι υπεύθυνοι της ιστορικής προβολής του Μνημείου, εξακολουθήσουν, χάριν εντυπωσιασμού, να το αποκαλούν ενετικό, τότε η παραπλάνηση των φιλίστορων επισκεπτών και μη του νησιού, θα θεωρείται βέβαιη.

104 001104

Προηγουμενο αρθρο
Μια ευχάριστη μουσική νότα
Επομενο αρθρο
Από την παρουσίαση του βιβλίου «Λευκάδας Πετράδια» στη Δημόσια Βιβλιοθήκη

1 Σχόλιο

  1. Mαρια Λαμπρινού
    29 Σεπτεμβρίου 2016 at 13:59 — Απάντηση

    Αγαπητέ φίλε Νίκο Βαγενά,
    έχεις εν μέρει δίκαιο εκφράζοντας την ένστασή σου για τον χαρακτηρισμό του φρουρίου ως βενετσιάνικο. Θα συμφωνήσεις βέβαια ότι αυτή την περίοδο και μάλιστα στην δεύτερη ενετική περίοδο το φρούριο απέκτησε ουσιαστικά το σχήμα που έχει σήμερα, αν νεότερες επεμβάσεις δεν του είχαν αφαιρεσεί τα σημαντικά προτειχίσματα, που κατασκευάστηκαν με τις υποδείξεις ονομαστών ενετών μηχανικών, πχ του στρατηγού von Schulenburg (εικ.1).

    Η γεωγραφική θέση του στο σταυροδρόμι του χερσαίου και του θαλάσσιου δρόμου που εξυπηρετούσαν από την αρχαιότητα την Λευκάδα λειτούργησε καταλυτικά για την διαρκή εμπλοκή του σε πολεμικά γεγονότα, που κάποιες φορές σημάδεψαν τη πορεία της ιστορίας στην περιοχή της δυτικής Ελλάδας. Η διαρκής ανάγκη ενδυνάμωσης της άμυνας του στρατηγικού αυτού τόπου προκάλεσε την ύπαρξη 12 τουλάχιστον ευδιάκριτων οικοδομικών φάσεων του οχυρωματικού συστήματος κατά το διάστημα 1300-1864 (Μαρίας Λαμπρινού, Το φρούριο Αγίας Μαύρας, περιοδικό Προκυμαία τεύχος 7ο -8ο Ιούλιος-Δεκέμβριος 2009, σελ. 38-58).
    Το περιληπτικό κείμενο του άρθρου αποτέλεσε προδημοσίευση του διδακτορικού μου σχετικά με το μνημείο, στο οποίο μεταξύ άλλων γίνεται λόγος για την ύπαρξη στο χώρο του φρουρίου αρχαίου φυλακίου για τον έλεγχο της αρχαίας διόλκου.
    Με νεότερες δημοσιεύσεις έχω αναφέρει τις βάσιμες υποψίες μου σχετικά με προγενέστερη κατασκευή οχυρωματικού περίβολου πρωτοβυζαντινού μοναστηριού στην ίδια θέση (http://www.kmi.gr/b6.htm).
    Στο διάστημα 1995-2001 υπήρξα κύριο μέλος δύο διεπιστημονικών ερευνητικών προγραμμάτων για το φρούριο και ως εργαζόμενη στο Υπουργείο Πολιτισμού ήμουν η μελετητήρια – επιβλέπουσα αρχιτέκτονας των μόνων εργασιών αποκατάστασης του φρουρίου. Από τη διασκόπιση και την ανασκαφή εντόπισα πολλά νέα στοιχεία, αδημοσίευτα μέχρι στιγμής.
    Ο τοπογράφος Ηλίας Κατωπόδης σχεδίασε για μένα το τοπογραφικό σκαρίφημα, το οποίο χρησιμοποίησα ως βασικό τοπογραφικό σχέδιο του συνόλου του φρουρίου για τις ανάγκες των παραπάνω εργασιών αποκατάστασης που, όπως διαπιστώνω, αποτελεί και το υπόβαθρο του δικού σχεδιαγράμματος. Στο υπόβαθρο αυτό δεν έχουν περιληφθεί τα δυτικά προτειχίσματα και μεγάλο μέρος των ανατολικών, διότι δεν αφορούσαν στη συγκεκριμένη μελέτη αποκατάστασης.Ως προς το άρθρο σου θα ήθελα να μου συγχωρήσεις μια παρατήρηση σχετικά με την σχεδιαστική αοριστία των οικοδομικών φάσεων, που κατά τη γνώμη μου μόνο παραπλανητική μπορεί να εξελίχθη σε μελλοντική βιντεοπαρουσίαση του μνημείου. Σε θυμάμαι πολύ προσεκτικό σε αντίστοιχα θέματα.

    εικ. 1 Το φρούριο στη μεγαλύτερη υλοποιημένη οχυρωματική του ανάπτυξη επί το 18ο αιώνα. Η εικόνα είχε περιληφθεί στην έγγραφη διαμαρτυρία μου με αφορμή τη νέα χάραξη του δρόμου και λοιπόν έργων σε επαφή με το φρούριο.

    Ελπίζω σύντομα να κυκλοφορήσει η απλουστευμένη μορφή του διδακτορικού μου και έτσι να μη χρειάζεται να αναφέρομαι περιστασιακά σε κάποια σχόλια στο διαδίκτυο.
    Με εκτίμηση
    Μαρία Λαμπρινού

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.