Άνω Εξάνθεια

ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΛΕΥΚΑΔΙΤΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ

Επιμέλεια: Πηνελόπη Κοψιδά

ΑΝΩ ΕΞΑΝΘΕΙΑ

Αγνάντια σου του πέλαγου τα φουσκωμένα στήθια.
Σε βράχους μέσα πράσινους μ΄αμπέλια και μ΄ελιές
φωλιάζεις κλώσσα ολόασπρη, μ΄άσπρα πουλάκια πλήθια
κ΄οι άνοιξες σε ραίνουνε με λούλουδα αγκαλιές.

Φτωχό χωριό μου! Ασήμαντο στου χάρτη τα σημάδια…
Βαθιά στα σπλάχνα ρίζωσες σαν ήμουνα παιδί,
σαν έτρεχα στους δρόμους σου, τ΄αξέχαστά σου βράδια,
οι εργάτες, όταν γύριζαν απ΄τη δουλειά σκυφτοί.

Παιδί! Κι σκέψη λεύτερη κι η γνώμη δίχως φράχτη,
σκορπούσε ο αγέρας πρόσχαρες παιδιάστικες φωνές.
Γριούλες στις αυλόπορτες εστρίβανε τ΄αδράχτι
κι οι μάνες πλούσια γέμιζαν μ΄αγάπη τις καρδιές.

Ρομάντζες!… Η καμπάνα σου χτυπούσε για το εσπέρας
κι η δύση ροδοκόκκινα σκορπούσε γιασεμιά.
Κοπέλες νεραϊδόκορμες – ανάλαφρος αγέρας –
κρυστάλλινα μισόγελα κερνούσαν και φιλιά.

Γερόντια κουβεντιάζανε στο πέτρινο γεφύρι
παλαίμαχοι στην άσπονδη παλαίστρα του ψωμιού.
Κι οι νιοι σελώναν τ΄άλογα για κάποιο πανηγύρι
διψώντας δίψα αδάμαστη, τη δίψα του φιλιού.

Και τώρα; Η σκέψη δέσμεψε την ξεγνοιασιά κι ο χρόνος
περπάτησε κι απόνετα βάρυνε το κορμί.
Κι η ξενιτιά το εμάγεψε το ελάφι μας. Κι ο πόνος
γλυκός γίνεται κάποτε κι αυτός σαν ηδονή.

Τα ξένα όμως κι αν χαίρονται τα ευωδιαστά σου τ΄άνθια
οι ρίζες μένουνε βαθιά χωμένες μες τη γη.
Δουλεύτρα χιλιοπλόκαμη, αμπελομάνα Εξάνθεια
διαμάντι εισ΄ αξετίμωτο στ΄ωραίο μας νησί.

Νίκος Βλάχος

Ο Νίκος Βλάχος γεννήθηκε στην Εξάνθεια το 1933. Ήταν παιδί του ιερέα Θεοδοσίου Βλάχου και της Παρασκευής Φέτση, από τον Άγιο Νικήτα. Τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο της Εξάνθειας, στα χρόνια της κατοχής και φοίτησε στην πρώτη τάξη του Γυμνασίου Λευκάδος. Συνέχισε την φοίτησή του στο Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς Ιωαννίνων από όπου πήρε πτυχίο δασκάλου το 1953. Για δύο χρόνια μετεκπαιδεύτηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ως δάσκαλος υπηρέτησε στην Κέρκυρα, σε χωριά και στην πόλη της Λευκάδας και σε σχολεία των Αθηνών. Το 1984 έγινε σχολικός σύμβουλος και συνταξιοδοτήθηκε το 1992.

Ως πρόεδρος του διδασκαλικού συλλόγου Λευκάδας εξέδιδε μέχρι το 1967 την εφημερίδα «Διδασκαλικός Κόσμος». Εξέδωσε εννιά ποιητικές συλλογές, δύο βιβλία με κριτικές μελέτες και ένα λαογραφικό βιβλίο για την Εξάνθεια. Έγραψε πολλά λήμματα στις εγκυκλοπαίδειες Κόσμος, Χάρη Πάτση και Λογοτεχνική Εγκυκλοπαίδεια. Σε όλο το έργο του είναι διάχυτη η αγάπη του για τη Λευκάδα και την ιδιαίτερη πατρίδα του την Εξάνθεια. Η ποίηση του Νίκου Βλάχου είναι βιωματική, βαθιά λυρική, δωρική και συγχρόνως υπαρξιακή. Απλή στη μορφή με χάρη, δροσιά και πλούσιο περιεχόμενο, πολλές φορές ποίηση αναμνήσεων που ενώνει το χθες με το σήμερα και μας συγκινεί. Πέρα απ’αυτά είναι ποίηση μηνυμάτων που πότε συγκαλυμμένα και πότε καθαρά, πότε με καυστικό και αυστηρό ύφος και κάποιες φορές με κριτική και σκωπτική διάθεση μας τα παραθέτει.

Ο Νίκος Βλάχος ήταν τακτικό μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών και της Εταιρίας Ιστορικών Συγγραφέων. Των δύο πρώτων διετέλεσε και γραμματέας. Διετέλεσε Πρόεδρος του συλλόγου δασκάλων Λευκάδος, της Ένωσης Εξανθειτών, της Ομοσπονδίας Λευκαδίτικων συλλόγων, την οποία και ίδρυσε, καθώς και γραμματέας του Συλλόγου Λευκαδίων. Πέθανε τον Ιούνιο του 2017.

Έργα του

Ποιητικές συλλογές: «Νέα φωνή της Βαβέλ»(1962), «Νέοι ορίζοντες»(1964), «Ψηλαφήσεις σε τρία επίπεδα»(1973), «Ρίμες και ρυθμοί»(1976), «Ηρωική εποχή»(1979)
Μελέτες: «Άγγελος Σικελιανός»(1970), «12 ποιητικά πορτραίτα»(1981).
Λαογραφικό: «Το χωριό μας Εξάνθεια Λευκάδας, Ιστορία και Θρύλοι»(2009)