HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΑλώνια που «αλωνίζουν»…κι αλώνια βουλιαγμένα!

Αλώνια που «αλωνίζουν»…κι αλώνια βουλιαγμένα!

Αλώνι είναι ένας κυκλικός επίπεδος χώρος που αλώνιζαν με τη βοήθεια του ανέμου τα δημητριακά ή τα όσπρια. Δεν υπάρχει χωριό στη Λευκάδα που να μην έχει αλώνια!

Σαν τοπωνύμιο, συναντάται παντού, όπου η ζωή των ανθρώπων είναι δεμένη με την αγροτική ζωή.
«Αλώνι», «Αλωνάκι», «Αλώνια», «Αλωνιά», «Αλωνιές».

Θρύλοι και παραδόσεις θέλουν τα αλώνια να είναι απαγορευμένοι τόποι για τους κοινούς θνητούς μετά τη δύση του ήλιου. Νεράιδες και ξωτικά στήνουν εκεί τρελό χορό κι αλίμονο σε όποιον διακόψει ή κρυφοκοιτάξει τα μαγικά πλάσματα. Θα χάσει τη μιλιά του, θα αρρωστήσει και θα πεθάνει! Εκτός κι να προλάβει να αρπάξει το μαντήλι τους!

Άλλες πάλι ιστορίες θέλουν τα αλώνια να βουλιάζουν, από τις αμαρτίες των ανθρώπων και να τους παίρνουν μαζί τους στα βάθη της γης! Κυρίως σχετίζονται με άγιους όπως ο Άγιος Κήρυκος ή η Αγία Μαρίνα, που γιορτάζουν μαζί – μαζί τις μέρες του Αλωνάρη. Και μένει ο τόπος βουλιαγμένος χωρίς αλώνι και το όνομα του ταξιδεύει στους αιώνες μαζί με την ιστορία: «στο Βουλιαγμένο Αλώνι».

20

Για να ταξιδέψουμε και εμείς λοιπόν στο χρόνο…..

«Η γριά και οι νεράιδες» (Πόρος)

Νότια του χωριού, κοντά στην παραλία ήταν ένα αλώνι. Λένε λοιπόν ότι: «μια γριά χόρευε μαζί με τις Νεράιδες εκεί, πολλές φορές, κι έπαθε όσα δεν τράβηξε άνθρωπος στον απάνω κόσμο. Την ξεζόρκιαζαν και την έβαζαν να χορεύει».

«Ο τσοπάνος κι η νεράιδα» (Καρυά)

Μια φορά στην Καρυά ένας τσοπάνης ήξερε πως σ’ ένα αλώνι συχνάζανε νεράιδες. Ένα βράδυ, λοιπόν, πήγε στη μέση του αλωνιού, άναψε ένα κερί κι άρχισε να παίζει τη φλογέρα του.

Σε λίγο συμμαζώχτηκαν τσούρμο οι νεράιδες και στήσανε χορό. Όταν λάλησε ο πετεινός σκορπίσανε. Κάπως όμως κάνει ο τσοπάνος και αρπάζει το μαντήλι μιανής νεράιδας.

Από τότε η νεράιδα δεν ξεκολλούσε από το σπίτι του, ήθελε να βρει το μαντήλι της. Για να μην το βρει και το πάρει έπρεπε να βάλει ο τσοπάνος τρεις μέρες αράδα τη σκούπα όρθια πίσω από την πόρτα και την τρίτη να ζητήσει από τη νεράιδα χρήματα πολλά για να της δώσει το μαντήλι. Έβαλε την πρώτη βραδιά τη σκούπα, την έβαλε και τη δεύτερη, μα την τρίτη το ξέχασε. Τότε μπήκε η νεράιδα έψαξε, το βρήκε κι έγινε άφαντη.

«Το βουλιασμένο αλώνι στο Νιχώρι»

Κάποτε ένας δάσκαλος επήρε τα παιδιά του σκολειού του και τα πήγε περίπατο σ΄ ένα αλώνι του χωριού. Εκεί την ώρα που τραγουδούσανε χαρούμενα άνοιξε η γη, μαρμαρώσανε όλοι, παιδιά και δάσκαλος και βούλιαξαν. Από τότε όποιος περάσει από κει ακούει το τραγούδι που έλεγαν. Οι τσοπαναραίοι τη νύχτα ακούνε κλάματα και θρήνους.

Ο ίδιος μύθος υπάρχει για τοποθεσία με το ίδιο όνομα στο Σύβρο, μόνο που δίνει την επιπλέον λεπτομέρεια ότι το «βουλιαγμα» έγινε ανήμερα της Αγίας Μαρίνας.

«Το Βουλιασμένο Αλώνι» (Λαζαράτα)

Εκεί που σμίγουνε τα σύνορα των Κοινοτήτων Λαζαράτων, Κατούνας και Πηγαδισάνων στα νότια της βρύσης Ακόνη είναι ένα βύθισμα του εδάφους διαστάσεων σχήματος αλωνιού. Είναι το βουλιασμένο αλώνι.
Έχουνε λοιπόν να πούνε πώς στα παλιά χρόνια εδώ ήτανε ένα μεγάλο αλώνι, που συνάζανε και αλωνίζανε όλα τα σιτάρια της περιοχής.

Κάποια χρονιά, εδώ και ποιος ξέρει πόσα χρόνια, την ημέρα του Αγίου Κηρύκου (15 Ιουλίου), μη λογαριάζοντας τη γιορτή οι αγωγιάτες και ο νοικοκύρης, εβάλανε τ’ άλογα στ’ αλώνι και αλωνίζανε του καλού καιρού.

Όμως το μεσημέρι εκείνης της μέρας τ’ αλώνι βούλιαξε παρασέρνοντας στα βάθη της γης, άλογα και αγωγιάτες, σιτάρια και νοικοκύρη, ακόμη και τη νοικοκυρά που αντάμα με την κόρη πήγαινε φαΐ στην αργατιά, ακολουθούμενη κι’ απ΄ το σκύλο της. Και πάνε όλα, τα ρούφηξε η γης.

Και λένε πώς από τότε, όποιος θα περάσει καταμεσήμερο από το «βουλιασμένο αλώνι» την ημέρα του Αγίου Κηρύκου, θα ακούσει μέσα από τα βάθη της Γης τις φωνές των αγωγιατών, τον καλπασμό των αλόγων και τις κουβέντες των νοικοκυραίων και της κόρης και τα γαυγίσματα του σκύλου.
Γι αυτό, ως τα χρόνια μας, ποτέ δεν αλωνίζανε του Αγίου Κηρύκου.

Το βουλιαγμένο αλώνι στα Βουρνικά

Βουλιαγμένο Αλώνι είναι μια τοποθεσία κοντά στον Άη Γιάννη στο Ροδάκι που λένε ότι υπήρχε αλώνι που βούλιαξε.

Μάλιστα υπάρχουν δυο ιστορίες για δυο γειτονικά αλώνια με την ίδια τύχη. Το πρώτο βούλιαξε γιατί λένε, ότι ένας δάσκαλος τα πολύ παλιά χρόνια πήγε εκεί τους μαθητές του να τους δείξει τον αρχαίο και άρα ειδωλολατρικό ναό που υπήρχε εκεί (στο δάπεδο του οποίου έχει χτιστεί ο Άη Γιάννης) και οργίστηκε ο Θεός γιατί ήταν η γιορτή του Αγίου Κήρυκου και βούλιαξε το αλώνι με το δάσκαλο και τους μαθητές του.

Την επόμενη μέρα, της Αγίας Μαρίνας ένας χωρικός αλώνιζε με τα άλογα του σε διπλανό αλώνι και έλεγε:

«Χτες τσ΄ Άγιας Μαρίνας,
σήμερα τ΄ Άη Κηρύκου.
Χάι, χάι, άλογα μου»

και οργίστηκε ο άγιος και βούλιαξε το αλώνι.

Για την ίδια τοποθεσία υπάρχει και άλλη παράδοση που θέλει αυτή τη φορά έναν παπά να αλωνίζει την ημέρα των Αγίων Αποστόλων, και το αλώνι να βουλιάζει για την αμαρτία του αυτή.

21

Πηγές:
Τάσου Κοντομίχη Τα τοπωνύμια της Λευκάδας ΝΕΦΕΛΗ
Πανταζής Κοντομίχης Λαογραφικά Σύμμεικτά Λευκάδας ΓΡΗΓΟΡΗ
Φίλιππου Λάζαρη Μια φορά κι έναν καιρό…Πεζά, Ποιήμτα, Τοπωνύμια Λαζαράτων Λευκάδα 2010

Πηγή: lefkadapatridamou.blogspot.gr

Προηγουμενο αρθρο
Εγκύκλιοι Σεβ. Μητροπολίτου Λευκάδος και Ιθάκης κ. Θεοφίλου για τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά
Επομενο αρθρο
Νίκη Λευκάδας - ΠΑΣ Γιάννινα (Προσοχή αλλαγή ώρας)

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.