Βιβλιοπαρουσίαση της Κατερίνας Λιβιτσάνου – Ντάνου

«ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΑΙ ΚΟΛΑΣΗ» μυθιστόρημα του ΓΙΟΝ ΚΑΛΜΑΝ ΣΤΕΦΑΝΣΟΝ
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

«Οι λέξεις είναι σφαίρες, μυθικά πουλιά που εφορμούν καταπάνω στους ήρωες, είναι δίχτυα μεγάλα για να πιάνουν τον κόσμο και τον ουρανό» διαβάζουμε στη σελίδα 203 του μυθιστορήματος «ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΑΙ ΚΟΛΑΣΗ» του Ισλανδού συγγραφέα Γιον Κάλμαν Στέφανσον. Και είναι πράγματι έτσι για τον αναγνώστη του βιβλίου, που δε θέλει να χάσει μια λέξη, μαγεμένος από τη φύση της Ισλανδίας και τα παιχνίδια της ζωής, αφού ο Στέφανσον, συγγραφέας των παρορμήσεων και των λεπτών αποχρώσεων, δημιουργεί ένα σύμπαν όπου τα αισθήματα αναβλύζουν απροειδοποίητα και μας θαμπώνει με μια έξοχη ωδή στη ζωή.

Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας γεννήθηκε στο Ρέικιαβικ , είναι ποιητής, μυθιστοριογράφος, μεταφραστής και θεωρείται σήμερα ο κορυφαίος πεζογράφος της Ισλανδίας και ένας από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους συγγραφείς της γενιάς του. Το «ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΑΙ ΚΟΛΑΣΗ» (2007) έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 25 γλώσσες και είναι το 1ο μέρος της άτυπης Τριλογίας του παιδιού(2Ο: Η θλίψη των αγγέλων 2009 και 3ο: Η καρδιά του ανθρώπου 2011). Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε το 2017 από τις εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, σε μετάφραση Ρίτας Κολαΐτη, που το αφιερώνει στον πατέρα της, ο οποίος της έμαθε την Ισλανδία.

Στις 218 σελίδες του βιβλίου, δεν αφήνεις την προσοχή σου να εκτραπεί ούτε στιγμή, για να μη χάσεις την παραμικρή λεπτομέρεια: 1)Από σκοτάδια είμαστε πλασμένοι, δύο σελίδες που αποτελούν τον πρόλογο της ιστορίας, ταξιδεύοντάς μας στην Ισλανδία και τους ανθρώπους της, εκατό και βάλε χρόνια πριν 2) το παιδί, η θάλασσα και ο Απολεσθείς Παράδεισος: Το παιδί δεν έχει όνομα και δεν το χρειάζεται, είναι όμως ο πρωταγωνιστής, με υποχρέωση να ζήσει τις μνήμες της οικογένειάς του, αγαπάει την Ποίηση και τις λέξεις, εξωτερικεύει τις σκέψεις του. Με το φίλο του Μπάρδουρ και άλλους ψαράδες μπακαλιάρου ξανοίγονται στα παγωμένα νερά της Ισλανδίας, αλλά μια σφοδρή θύελλα τους αιφνιδιάζει. Ο Μπάρδουρ, που έχει ξεχάσει τη νιτσεράδα του απορροφημένος από τον «Απολεσθέντα Παράδεισο» του Μίλτον (ένα ποιητικό βιβλίο) υποκύπτει στο φονικό ψύχος και πεθαίνει, αφήνοντας συγκλονισμένους το παιδί και τους άλλους ψαράδες, που επιστρέφουν στη στεριά. 3) Κόλαση είναι να μην ξέρεις αν είσαι ζωντανός ή νεκρός: φιλοσοφημένες σκέψεις για τη ζωή και το θάνατο, για την ανθρώπινη μοίρα. 4) Το παιδί, το Χωριό και η ανίερη Τριάδα: Μετά την απώλεια του φίλου του το παιδί, ξεκινάει ένα ριψοκίνδυνο ταξίδι, για να επιστρέψει το βιβλίο στον κάτοχό του, έναν τυφλό γέροντα καπετάνιο. Oι κακουχίες και οι κίνδυνοι του ταξιδιού δεν το πτοούν, μόλις όμως βρεθεί στο Χωριό βυθίζεται στις ζωές και τις ιστορίες των κατοίκων του.

Μια ανεπανάληπτη λυρική αφήγηση, ένα σπάνιο σαγηνευτικό ανάγνωσμα ποιητικής υφής, με εμπλουτισμένο λεξιλόγιο και λεπτομέρειες στις περιγραφές των χαρακτήρων και των τόπων, ιδιαίτερη αναφορά στην αξία της οικογένειας και τον αγώνα του ανθρώπου για επιβίωση και βελτίωση των συνθηκών ζωής, πληροφορίες για τις συνήθειες και τις ασχολίες των απλών ανθρώπων της μακρινής Ισλανδίας. Αυτά είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά του έργου, που του προσδίδουν ιδιαίτερη θέση στην παγκόσμια λογοτεχνία και οδηγούν στην ευχάριστη και λυτρωτική ανάγνωσή του.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΥ – ΝΤΑΝΟΥ
Φιλόλογος