HomeΕΠΙ ΠΑΝΤΟΣ ΕΠΙΣΤΗΤΟΥΗ άλλη Λευκάδα: Νέες μέθοδοι καλλιέργειας

Η άλλη Λευκάδα: Νέες μέθοδοι καλλιέργειας

Ο Ηλίας Τσαλίκης το χτήμα του οποίου θα σας παρουσιάσουμε στη συνέχεια δεν είναι αγρότης. Σπούδασε και δούλεψε σαν οικονομολόγος. Είναι ένας άνθρωπος κοσμογυρισμένος. Πριν από 17 χρόνια βρέθηκε στο νησί μας για διακοπές. Το ερωτεύτηκε και αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα εδώ. Αγόρασε ένα χτήμα στην ορεινή Λευκάδα και έχτισε το σπίτι του.

DSCN9416DSCN9421
DSCN9424DSCN9441

Η εγκατάσταση του στη Λευκάδα σηματοδότησε και αλλαγές στον τρόπο που μέχρι τότε ζούσε. Το σπίτι το οποίο κατασκεύασε έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε να καταναλώνει όσο το δυνατό λιγότερη ενέργεια. Χρησιμοποιεί τον ήλιο και το φως. Είναι αυτάρκες σε ηλεκτρική ενέργεια αφού έχει τα δικά του φωτοβολταϊκά πάνελ, επίσης δεν παράγει παρά ελάχιστα σκουπίδια. Τα περισσότερα πράγματα που εμείς οι υπόλοιποι πετάμε, στο χτήμα του Ηλία αποδεικνύονται πολύ χρήσιμα.

DSCN9452DSCN9472

Όταν ο Ηλίας αποφάσισε να καλλιεργήσει το κτήμα του, δεν είχε μέχρι τότε, φυτέψει ούτε ένα λουλούδι. Γρήγορα αντιλήφθηκε ότι η μορφολογία του εδάφους (στενές λιθιές), ο προσανατολισμός, το πρανές, το υψόμετρο και οι βροχοπτώσεις δεν επέτρεπαν μια εξειδικευμένη ή εντατική καλλιέργεια. Ως εκ τούτου οι όποιες συμβουλές και εμπειρίες των αγροτών και των παλαιών του χωριού δεν τον βοηθούσαν πολύ: ήταν χρονοβόρες και σπάταλες σε νερό και ενέργεια. Επιπλέον απαιτούσαν κάποια επένδυση και αργά η γρήγορα κατέληγαν στην χρήση φυτοφαρμάκων. Αφουγκράστηκε τη φύση, παρατήρησε τον τρόπο που λειτουργεί και ξεκίνησε μια όμορφη περιπέτεια η οποία μέχρι σήμερα τον γεμίζει χαρά και ικανοποίηση.

DSCN9469DSCN9471

Ενόψει των απογοητευτικών αποτελεσμάτων της πρώτης χρονιάς καλλιέργειας με τις κλασικές μεθόδους αποφάσισε να κατευθυνθεί προς καινοτόμες μεθόδους. Είχε πιάσει το μάτι μου κάποιες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο που περιέγραφαν πως μερικοί αστοί ανά την Ευρώπη κατόρθωναν να καλλιεργούν κηπευτικά σε μικρές επιφάνειες και σε αυλές με εκπληκτικά αποτελέσματα.

DSCN9482

Αναφέρονταν σε μια μέθοδο που ονομάζεται «Permaculture». Στα ελληνικά μπορεί να μεταφραστεί σαν «Μόνιμη» ή «Συνεχής» Καλλιέργεια. Δηλαδή το ίδιο έδαφος καλλιεργείται όλες τις εποχές του χρόνου χωρίς παύση ακόμη και με το ίδιο προϊόν. Ως εκ τούτου η επιφάνεια γης πολλαπλασιάζεται τουλάχιστον επί δύο η και επί τρία ( π.χ. σαλάτες, καρότα, ραπανάκια κ.α.).

Πώς επιτυγχάνεται κάτι τέτοιο; Με την ανακύκλωση και προπάντων με την παρατήρηση και απομίμηση της ίδιας της φύσης.

Βέβαια πίσω από αυτή την μέθοδο υπάρχει μια ολόκληρη φιλοσοφία που βλέπει τον άνθρωπο σαν μέλος της φύσης και όχι σαν κυρίαρχο της. Παράδειγμα η φύση αποκλείει κάθε είδους μονοκαλλιέργεια: ακόμη και στα αιώνια πρωτογενή δάση όπου φαινομενικά επικρατεί μια ποικιλία δέντρου, στην πραγματικότητα κάτω από τα δέντρα υπάρχει ολόκληρο φυτικό και ζωικό οικοσύστημα που χωρίς αυτό δεν θα μπορούσε να επιζήσει.

DSCN9486DSCN9488

Όταν λοιπόν σε μεγάλες επιφάνειες απαιτούμε από την φύση να μας αποδώσει μόνο, ας πούμε σιτάρι, αποκλείοντας με χημικούς και τεχνητούς τρόπους κάθε άλλο φυτό-«παράσιτο», στην πραγματικότητα κάνουμε μονοκαλλιέργεια, πτωχεύοντας τα εδάφη και αναγκαζόμαστε να χρησιμοποιήσουμε όλο και περισσότερα λιπάσματα και φυτοφάρμακα.

Η Μόνιμη καλλιέργεια επιδιώκει την συμβίωση των φυτών και των «παρασίτων» που χρειάζονται σε κάθε περίπτωση. Η αρχή είναι ότι όταν ένα φυτό είναι υγειές είναι ικανό να αμυνθεί από μόνο του. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, που έχουν περισσότερο να κάνουν με την σύσταση του εδάφους παρά με παράσιτα χρησιμοποιούνται μουσκέματα και διαλύματα τσουκνίδας ή σκόρδου ή καπνού με οινόπνευμα ή όλα μαζί σε διάλυμα σαπουνιού, για τα βασικά.

DSCN9481DSCN9483

Κύριο ρόλο στην Μόνιμη καλλιέργεια παίζει το «κομπόστο»(αποσυντεθημένες και χωνεμένες οργανικές ουσίες).Το κομπόστο μιμείται τη φύση που ανακυκλώνει όλες τις οργανικές της ουσίες από μια εποχή στην άλλη. Το κομπόστο είναι η βασική και καθημερινή φροντίδα του Ηλία: όσο περισσότερο κομπόστο έχει τόσο περισσότερο μπορεί να πολλαπλασιάσει τις καλλιέργειες και να επεκτείνει τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Ευτυχώς το κομπόστο υπάρχει σε αφθονία: τα οικιακά υπόλοιπα τροφίμων, τα κλαριά των κλαδεμάτων, τα κομμένα χόρτα, τα υπόλοιπα των καλλιεργειών, τα πριονίδια (βεβαίως από μη εμποτισμένα με χημικά ξύλα), το χώμα κάτω από τους θάμνους, η κοπριά κ.α..

DSCN9485DSCN9486

Χρειάζεται βέβαια προγραμματισμός σε όλη αυτή την διαδικασία διότι η κομποστοποίηση απαιτεί χρόνο ( από 6 έως 12 μήνες ). Η αρχή είναι πάντα δύσκολη μέχρι η ανακύκλωση γίνει βίωμα: δεν πετιέται τίποτα, τα πάντα ανακυκλώνονται. Για το μέλλον, όταν του το επιτρέψουν τα οικονομικα του, σκοπεύει να επενδύσει σε ένα μικρό καταστροφέα για να αυξήσει την ποσότητα του κομπόστου και να επισπεύσει την όλη διαδικασία της κομποστοποίησης. Βεβαίως, λέει ο Ηλίας μπορεί κανείς, αν έχει τα μέσα, να αρχίσει την πρώτη χρονιά αγοράζοντας έτοιμο κομπόστο.

Πώς εξελίσσεται η όλη διαδικασία της καλλιέργειας;

DSCN9496

Δεν σκάβουμε το χώμα. Στρώνουμε επάνω του, κατευθείαν η αφού το έχουμε προηγουμένως σκεπάσει για 2-3 μήνες με χαρτόνια για να σκοτώσουμε την υπάρχουσα βλάστηση, σε διαδοχικά στρώματα εναλλακτικά, κομπόστο, κοπριά και χόρτα (ο Ηλίας στρώνει ενδιάμεσα και χωνεμένη κοπριά από τα αρνιά και τις κότες του και λίγη στάχτη) μέχρι ένα ύψος 40 με 50 εκατοστά τελειώνοντας πάντα με ένα στρώμα ξηρού η χλωρού χόρτου για να περιορίσει την βλάστηση των παρασίτων και, προπάντων για να παγιδέψει την υγρασία και (βασικότατο) να περιορίσει το πότισμα.

DSCN9498DSCN9503

Τέλος, με ένα εργαλείο που τελειώνει σε πέντε πασσάλους κάνει βαθιές τρύπες και κουνάει τα στρώματα και το έδαφος με σκοπό να διεισδύσουν και να ανακατευτούν όλα τα υλικά και το έδαφος είναι έτοιμο για πάσης φύσεως καλλιέργεια.

Παραμένει βέβαια το πρόβλημα της αντιμετώπισης των ακρίδων και των πτηνών, η αντιμετώπισης των ισχυρών βροχοπτώσεων και του καύσωνα. Ο Ηλίας το έλυσε απλώνοντας ένα δύχτι σκίασης 30%, το οποίο του δίνει και την δυνατότητα επέκτασης των εποχών δημιουργώντας ένα μικροκλίμα. Την ιδέα την αντέγραψε από τα φυτώρια αλλά δεν την είδε μέχρι τώρα σε εφαρμογή για καλλιέργειες.

Και μια που μιλάμε για φυτώρια ο Ηλίας μου είπε την απογοήτευσή του για τα δέντρα από φυτώρια που φύτεψε. Τα δέντρα αυτά λέει δεν έχουν αναπτύξει την κεντρική τους ρίζα ενώ έχουν ήδη μεγαλώσει και στην μεταφύτευσή θα προσπαθήσουν να την αναπτύξουν αν η μορφολογία του υπεδάφους τους το επιτρέψει. Επιπλέον θέλουν πολύ πότισμα τα πρώτα χρόνια.

DSCN9465DSCN9467

Έκανε λοιπόν ένα πείραμα. Έριξε το φθινόπωρο σε διάφορα σημεία διάφορα κουκούτσια οπωροφόρων δέντρων και απλώς τα σκέπασε. Από τα οκτώ σημεία που είχε φυτέψει, τα δυο, μια αμυγδαλιά και μία βερικοκιά, φύτρωσαν την άνοιξη και ευδοκίμησαν χωρίς καμία φροντίδα ούτε πότισμα ((παρόλο τον καύσωνα). Του χρόνου ίσως δώσουν κιόλας φρούτα ή μπολιαστούν. Για το φθινόπωρο έχει μαζέψει πολλά κουκούτσια από το καλοκαίρι και θα ανανεώσει το πείραμα σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. Έπεται συνέχεια.

Ο Ηλίας είναι πρόθυμος να δεχτεί όποιον ενδιαφέρεται στο κτήμα του και να του εξηγήσει την μέθοδο του στην πράξη.

Προηγουμενο αρθρο
Συνάντηση της ομάδας Αργαλειού του συλλόγου φίλων Αλεξάνδρου «Φηγός»
Επομενο αρθρο
Ανακοίνωση Δήμου Λευκάδας για Γεωτρήσεις και Πηγάδια

3 Σχόλια

  1. Γιώργος
    1 Οκτωβρίου 2016 at 18:09 — Απάντηση

    τρόπος επικοινωνίας με τον Ηλία υπάρχει; Ευχαριστώ

  2. Gia
    2 Σεπτεμβρίου 2014 at 12:00 — Απάντηση

    Ενδιαφερον! Θα παω..

  3. παϊσιος
    2 Σεπτεμβρίου 2014 at 11:55 — Απάντηση

    Πολύ καλή και αξιεπαινη προσπάθεια. Βέβαια κάποιες βελτιώσεις θα προκύψουν κατ ανάγκην. Όπως πχ η αλλαγή της όδευσης της καυσαερίων. Άν χρησιμοποιεί (τουλάχιστον αυτό φαντάζομαι) καυσόξυλα για ζεστασιά, θα χρειάζεται τουλάχιστον ανα μήνα (+- ανάλογα με το ποσοστό υγρασίας και το είδος του καυσίμου-ξύλου), ξεβούλωμα του οριζόντιου κομματιού της καμινάδας. (Για την αποφυγή παρόμοιας φύσης προβημάτων η καμινάδα δεν πρέπει να αποκλίνει απο την κατακόρυφο πάνω απο 15 μοίρες). Επίσης η θέση του τζακιού (όσο και αν βολεύει εργονομικά) θα έπρεπε να είναι πιό ελεύθερο (τουλάχιστον 10 cm περιμετρικά ώστε να αποδώσει το maximum. Τα δε προβατάκια, τα καημένα, αν χρειαστεί να γεννήσουν, θα τα σερβίρουν στο διπλανό χώρο. Ε και οι υδροροές χρειάζεται να μην καταβρέχουν του πεζούς. Αλλά μικροπροβληματάκια όλα που διορθώνονται.
    Κατα τ άλλα ο κύριος Ηλίας είναι άξιος συγχαρητηρίων που επέλεξε τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής και επι πλέον πιό τυχερός (κυριολεκτικά) απο κάποιους άλλους που διάλεξε για να ζήσει στην όμορφη (αντικειμενικά το λέω) Λευκάδα.

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.