Η πύλη της κολάσεως

Είχα πολύ καιρό να περάσω από την περιοχή που η πυρκαγιά του Αυγούστου κατέστρεψε ολοσχερώς. Η πυρκαγιά ήταν και μια προσωπική δοκιμασία.

Όπως είδα σήμερα η περιοχή καθαρίστηκε. Έφυγε η κάπνα. Οι πλάκες του δρόμου άστραψαν. Δεν υπάρχουν αποκαΐδια. Υπάρχει όμως ερημιά. Πολύ φοβάμαι πως όσα χρόνια κι αν περάσουν η περιοχή δεν πρόκειται να γίνει όπως ήταν πριν.

Η φράση «πύλη της κολάσεως» ήρθε στο μυαλό μου βλέποντας αυτή την θολωτή πόρτα να στέκει όρθια. Πέτρες κτισμένες και λαξεμένες με τέχνη και μαεστρία, μια έκδηλη αρχοντιά, που όμως μας οδηγεί στην κόλαση που δημιούργησε η πυρκαγιά. Στο άνοιγμα της πύλης φαίνεται καθαρά όλη η καταστροφή. Περνώντας την πύλη αφήνεις πίσω σου έναν κόσμο που μάλλον χάθηκε ανεπιστρεπτί.

Και παραπίσω ένα παράθυρο. Πανέμορφο, περίτεχνο. Δείγμα τοπικής αρχιτεκτονικής. Το άνοιγμά του, η θέα, του δεν αφήνουν καμιά ψευδαίσθηση.

Ο κινηματογράφος Απόλλων έχει μετατραπεί σε σκέτη αλάνα!

Ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε η πυρκαγιά της 8ης Αυγούστου, η ελαφρότητα που την επικάλυψε, ο τρόπος που ξεχάστηκε, η υποκρισία που περίσσεψε, είναι ενδεικτικά της κοινωνίας που χτίσαμε. Γιατί υπάρχει μια οργανική σχέση μεταξύ των ανθρώπων και των «χώρων» διαβίωσής τους. Γιατί άνθρωποι χωρίς μνήμες, χωρίς εικόνες συνέχειας, χωρίς συνειρμούς με το χτες, εύκολα χειραγωγούνται.

Πολύ φοβάμαι πως αυτό που καταστράφηκε από την πυρκαγιά δεν είναι τα κτήρια, δεν είναι οι ανθρώπινες περιουσίες, δεν είναι ούτε οι αναμνήσεις κάποιων. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι ένας ολόκληρος «κόσμος» που υποχώρησε… Κι αυτό που τείνει να τον αντικαταστήσει, με τρομάζει…

«[Η μικρή μας πόλη…] … Για να την αναπλάσεις, πρέπει να γυρίσεις τους στενούς της δρόμους σε ώρες άκρας ησυχίας —μόνο πρωινές πλέον— τότε που κάτω από την επικάλυψη του νέου το παρελθόν αποκαλύπτεται συνεσταλμένο με σήματα μικρής κλίμακας: Μια σκαλιστή πόρτα, ένα σιγημένο ρόπτρο, μια ξεβαμμένη επιγραφή, ένα ξεχασμένο κιγκλίδωμα, ένα υπόλειμμα μάντρας, μια απροσδόκητη θολωτή είσοδος — της ασκημένης μνήμης πολύτιμα διεγερτικά…»*

* Δημήτρης Τσερές «Αφιέρωμα στο Γυμνάσιο Λευκάδας», Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Αθήνα 2002.