HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΗ Τριόδα

Η Τριόδα

Παιχνίδια και… Παιγνίδια

Γράφει ο Νίκος Βαγενάς

Ως επιτραπέζιο είναι δυνατόν να χαρακτηρισθή το γνωστό πνευματικό παιγνίδι, η Τρίλιζα, αλλά για τα παιδιά της Χώρας κάθε άλλο παρά επιτραπέζιο ήτο.

Για την διεξαγωγή του παιγνιδιού επάνω στο ξύλινο τραπέζι του σπιτιού ούτε λόγος, επειδή επέκειτο τερεπόμ-πό, δηλαδή «κοστούμι» κι’ ακόμα πιο δηλαδή, ένα χέρι ξύλο προς σωφρονισμόν. Το ξέστρωμα του «μεσαλιού» και ο κίνδυνος σπασίματος του μοναδικού ντεκόρ, που ήτο απιθωμένο στο κέντρο του τραπεζιού (η λάμπα πετρελαίου), δεν επέτρεπε τέτοιου είδους πολυτέλειες. Μάλιστα το «κουστουμάκι» έπεφτε, ως συνήθως, από την μάννα, ανεξαρτήτως παραπτώματος. Σπάνια ο πατέρας ασχολείτο με το καθήκον του… σοφρωνισμού, εκτός κι’ αν πρόκειτο για σοβαρό παράπτωμα. Άλλως τε παλιότερα, όπου υπήρχε ο έντονος διαχωρισμός μπουρανέλλων και χωρικών, υπήρχε η ακόλουθη φράση: «Άμα δε σ’ έχει κυν’γήσ’ η μάννα σ’ στο καντούν’, δεν είσαι μπ’ρανέλλος!» Κι’ ακόμα: «Τσώπα κι’ έννοιασ’ μωρέ μούλε τ’ πίσω μώλ’! Δε θα νέρτ’ ο γάτος; (ο αλιεύς πατήρ)».

2

Μετά απ’ αυτό το προεισαγωγικό σημείωμα επιστρέφομε, ως μεγαλωμένα παιδιά, στο παιγνίδι της τριόδας. Επάνω σε μια φαρδειά σανίδα ενός παγκακίου (τέτοια παγκάκια υπήρχαν στο καφενείο του «Πάλα» όπου εκεί επαίζετο το παιγνίδι των ξυλίνων μπαλλών, το αμπαλλί) ή σε καλά σκουπισμένο χώμα(1), εχαράζετο με μιά πρόγκα ένα τετράγωνο, διαστάσεων 15 x 15 εκ. ή 20 x 20 εκ. Στη συνέχεια εχαράζοντο οι διαγώνιες και οι μεσοκάθετες των πλευρών σε τρόπο όπως παρουσιάζεται στο σχήμα Α.

5

Το παιγνίδι επαίζετο μόνον από δυό παιδιά. Το κάθε παιδί εύρισκε τρία χαλίκια αλλά προς αποφυγήν συγχίσεως με τα αντίστοιχα του άλλου παίκτη έπρεπε να είναι άλλου χρώματος. Έτσι, το ένα παιδί είχε λευκά χαλίκια και το άλλο σκουρόχρωμα, προερχόμενα κυρίως από μικροθραύσματα πυριτόλιθου (στουρναρόπετρας).

Το παιγνίδι άρχιζε ύστερα από την, τυπική άλλως τε, κλήρωσι για το ποιο παιδί θα έβαζε το πρώτο χαλίκι. Στη συνέχεια ακολουθούσε το άλλο παιδί, βάζοντας το δικό του. Με δυό λόγια εγένετο η εναλλάξ τοποθέτησι των χαλικιών. Τα σημεία επί των οποίων ετοποθετούντο τα χαλίκια ήσαν οι γωνίες του χαραγμένου τετραγώνου, η τομή των διαγωνίων του, δηλαδή το κέντρο και τέλος τα σημεία τομής των μεσοκθέτων επί των πλευρών του τετραγώνου.

Η τοποθέτησι των χαλικιών δε απαιτούσε κάποιον βασικό κανόνα ως προς την επιλογή των σημείων. Αυτή η επιλογή ανήκε αποκλειστικά στους παίκτες. Μόνον που υπήρχε ο μοναδικός περιορισμός. Η τοποθέτσι των χαλικιών ενός παίκτη να μην σχηματίζουν απ’ ευθείας τριόδα. Τι ήτο η τριόδα; Τρία όμοια χαλίκια (π.χ. τρία άσπρα ή τρία σκουρόχρωμα) να ευρίσκωνται σε ευθυγραμμία.

6

Σε τρείς περιπτώσεις ήτο δυνατόν να σχηματισθή τριόδα: Είτε επί της μίας (οιασδήποτε) πλευράς του τετραγώνου, είτε επί μίας (οιασδήποτε) μεσοκαθέτου και τέλος επί της μίας (οιασδήποτε) διαγωνίου. Παράδειγμα αυτών των τριών ειδών τριόδας δίδεται στα σχέδια Β. Οποιαδήποτε άλλη τριάδα γωνιακού τύπου εθεωρείτο άκυρη. Παράδειγμα δίδεται στο επόμενο σχέδιο Γ.

7

Οι κινήσεις που έπρεπε να κάνει ο κάθε παίκτης ήσαν οριζοντίου τύπου και η απόστασι που αντιστοιχούσε σε κάθε μιά ήτο όσο το μήκος: α) από το κέντρο μέχρι τα άκρα της μεσοκαθέτου ή μέχρι τις γωνίες του τετραγώνου, β) από μία (οποιαδήποτε) γωνία προς το σημείο τομής των κοντινών μεσοκαθέτων επί των πλευρών του τετραγώνου. Ο κάθε παίκτης υποχρεούτο σε μία μόνο κίνησι και συνέχιζε όταν έκανε και ο αντίπαλος την δική του. Οι κινήσεις τύπου σκάκι, δηλαδή αυτές που υπερπηδούσαν το πιόνι του αντιπάλου βγάζοντας απ’ έξω, στο παρόν παιγνίδι δεν ίσχυαν.

Η τοποθέτησι των χαλικιών απαιτούσε παρατηρητικότητα και οξυδέρκεια από τον παίκτη που ακολουθούσε δεύτερος στη κλήρωσι κι’ αυτό, να μη δώσει την ευκαιρία στον πρώτο παίκτη να τοποθετήσει τα χαλίκια του σε τέτοιες θέσεις ώστε με μία ή δυό κινήσεις να σχηματίση τριόδα. Προς αποφυγή τέτοιας δυσάρεστης τροπής, φρόντιζε να «μπλοκάρη» κάποιο από τα χαλίκια του αντιπάλου ώστε να ακινητοποιηθή ανάμεσα σε δυό δικά του και να έχη μόνον μία κίνησι από την οποία δεν θα προέκυπτε τριόδα.

Κατά βάσι το παιγνίδι ανήκε στα λεγόμενα πνευματικά παιγνίδια και ήτο κατά κάποιο τρόπο το παιγνίδι στο οποίο το παιδί έπρεπε να εξασκηθή, ν’ ακονίση, το μυαλό του όπως λέμε, επειδή αποτελούσε τον προθάλαμο για το παιγνίδι της Εννιάρας, το οποίο απαιτούσε πολυπλοκότερους συνδυασμούς. Άλλως τε το παιγνίδι της τριόδας επαίζετο από παιδιά της προεφηβικής ηλικίας, ενώ η Εννιάρα από τους έφηβους και πάνω.

Υποσημείωση

(1) Το χώμα, ως συνήθως, εβρέχετο από πριν και εκοπανίζετο με μιά σανίδα προκειμένου να γίνη λείο και να σκληρήνη. Όταν πλέον εστέγνωνε, επ’ αυτού εχαράζετο με πρόγκα το τετράγωνο.

Η ΕΝΝΙΑΡΑ (ΣΧΕΔΙΟ Ε΄)

9

Πάνω στην ίδια λογική και σχεδόν πανομοιότυπους κανόνες παιγνιδιού με την τριόδα, ήτο και το παιγνίδι της εννιάρας. Όπως μαρτυρά η ονομασία, το παιγνίδι απαιτούσε εννέα χαλίκια για κάθε παίκτη αντί των τριών. Κι’ εδώ τα χαλίκια ήσαν άσπρα και σκουρόχρωμα και η διεξαγωγή του παιγνιδιού ήτο αρκούνττως χρονοβόρα και απαιτούσε μεγαλύτερη προσοχή και οξυδέρκεια. Το παιγνίδι αυτό είχε μία ιδιαιτερότητα σε σχἐσι με την τριόδα. Η ευθύγραμμη στοίχιση των εννέα ομοιοχρώμων χαλικιών εγένετο επί των διαγωνίων του τετραγώνου και επί των μεσοκαθέτων. Τόσο επί των εσωτερικών πλευρών των τετραγώνων όσο και του εξωτερικού, λόγω της χαράξεως του όλου σχήματος, δεν εσχηματίζοντο τα ανάλογα ισοδιαστήματα επί των οποίων θα προέκυπταν τα 9 σημεία. Παράδειγμα δίδεται στο Σχέδιο Δ.

8

Προηγουμενο αρθρο
Αναβολή εκλογών, ακύρωση αγώνων, διορισμοί συγγενών, πλειστηριασμοί σπιτιών, παραιτήσεις βουλευτών
Επομενο αρθρο
Ταρακουνήθηκε πάλι σήμερα η Λευκάδα

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.