HomeΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΛευκάδιος Χερν: Επέστρεψε, επιτέλους, στη «μητρική αγκαλιά»

Λευκάδιος Χερν: Επέστρεψε, επιτέλους, στη «μητρική αγκαλιά»

Με τη σύζυγό του, Σετζούκο Κοϊζούμι, και τον μικρό του γιο, Κάζουο, στο Κουμαμότο το 1895. Η φωτογραφία προέρχεται από το βιβλίο «Ο πατέρας μου και εγώ» που έγραψε αργότερα ο Κάζουο Κοϊζούμι. Με τη Σετζούκο, ο Λευκάδιος Χερν απέκτησε συνολικά τέσσερα παιδιά.
Με τη σύζυγό του, Σετζούκο Κοϊζούμι, και τον μικρό του γιο, Κάζουο, στο Κουμαμότο το 1895. Η φωτογραφία προέρχεται από το βιβλίο «Ο πατέρας μου και εγώ» που έγραψε αργότερα ο Κάζουο Κοϊζούμι. Με τη Σετζούκο, ο Λευκάδιος Χερν απέκτησε συνολικά τέσσερα παιδιά.

Ο Λευκάδιος Χερν, θεωρούμενος εθνικός συγγραφέας – λαογράφος της Ιαπωνίας και πρεσβευτής της στη Δύση, επέστρεψε πλέον στη «μητρική αγκαλιά» της γενέτειρας Λευκάδας. Στην επέτειο των 110 ετών από το θάνατό του και στον τόπο από τον οποίο πήρε το όνομά του, εγκαινιάστηκε το Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν. Κατά τη διάρκεια διήμερου διεθνούς συμποσίου (5-6 Ιουλίου), πλάι στα γαλαζοπράσινα νερά του Αγίου Νικήτα και της Βασιλικής και μετά την πλωτή γέφυρα που ενώνει τη στεριά με το νησί σαν ομφάλιος λώρος, αναδύθηκαν οι εθνικοί μύθοι της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου, οι παιδικές ιστορίες τρόμου που λάτρευε να συγκεντρώνει και να αναπλάθει με τη δική του ματιά και η αέναη λογοτεχνική κραυγή του Χερν για ακόμη μία αντάμωση με τη μητρική αγκαλιά, την οποία αποχωρίστηκε 4 ετών.

Η δημιουργία του Ιστορικού Κέντρου Λευκάδιου Χερν στην πόλη της Λευκάδας ήταν μια ανεκπλήρωτη υπόσχεση απέναντι στο έργο του, η οποία ικανοποιήθηκε. Πάνω στους γαλάζιους τοίχους του χώρου που επιμελήθηκε η Θεοδώρα Γεωργαντά εκτυλίσσεται το κουβάρι της ζωής του, της αλλόκοτης ιστορίας του, του ταξιδιού στα πέρατα του κόσμου και της φαντασίας. Ανάμεσα στα βιβλία και τα προσωπικά του αντικείμενα, λέξεις και φωτογραφίες συνθέτουν τη διαδρομή από τη Λευκάδα, όπου και γεννήθηκε στις 4 Ιουνίου 1850 ώς την Ιαπωνία, όπου και πέθανε, στις 26 Σεπτεμβρίου 1904.

Οι περιπλανήσεις του

Ηταν 4 ετών όταν ο πατέρας του, Κάρολος Χερν, πήγε την οικογένειά του στο Δουβλίνο. Η Ρόζα, ευγενούς καταγωγής και κόρη του Αντωνίου Κασιμάτη, δεν άντεξε το αυστηρό περιβάλλον, την ξενιτιά, και μετά τον χωρισμό της γύρισε στα Κύθηρα. Ο πατέρας του, στρατιωτικός χειρουργός στο Βρετανικό Σώμα, ανέθεσε την επιμέλεια του γιου του στη συγγενής του, Σάρα Μπρέναν. Εκεί βίωσε την απώλεια της μητρικής αγκαλιάς, ενώ σε ένα παιχνίδι με τους συμμαθητές του, 16 ετών, έχασε το αριστερό του μάτι.

Σε ηλικία 19 ετών μεταναστεύει στην Αμερική. Ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, μέχρι να εξασφαλίσει μια θέση στην εφημερίδα του Σινσινάτι, Daily Enquirer. Εκεί παντρεύεται, όμως ο γάμος με έγχρωμη γυναίκα είναι απαγορευμένος και προκαλεί την απόλυσή του και την επιστροφή στην απόγνωση. Μετά το διαζύγιο, βρίσκεται στη Νέα Ορλεάνη, όπου ανακαλύπτει έναν κόσμο εξωτικό, πολύχρωμο. Ακολουθεί διετές πέρασμα από τη Μαρτινίκα και κατόπιν μεταφέρεται στη Νέα Υόρκη για να πάρει τον δρόμο που οδηγεί στην Ιαπωνία. Εκεί ο Χερν θα συναντήσει έναν καινούργιο κόσμο. Παντρεύεται τη Σετζουσόκο Κοϊζούμι και παίρνει το όνομα Γιάκουμο Κοϊζούμι. Μαζί της έκανε τέσσερα παιδιά.

Σήμερα, οι κατοικίες του στην Ιαπωνία, τη Νέα Ορλεάνη, το Δουβλίνο αποτελούν ιστορικά σημεία μνήμης. Στη Λευκάδα, το σπίτι που γεννήθηκε έχει έντονο το στίγμα της παρουσίας του αλλά δεν αποτελεί πόλο έλξης, όπως ενδεχομένως θα έπρεπε για τον Λευκάδιο, που ταξίδεψε με το όνομά της σε κόσμους μαγικούς, εξωτικούς.

Στην καρδιά της Απω Ανατολής, ρίζωσε και εργάστηκε ως δάσκαλος Αγγλικών και συγγραφέας, μέχρι το θάνατό του, σε ηλικία 54 χρονών. Εκεί αφηγήθηκε με χαρτί και μελάνι παραδοσιακές ιστορίες, σκοτεινούς μύθους, αλλόκοτες δοξασίες, παγερές νύχτες με φαντάσματα, νεαρούς σαμουράι και ματωμένα ξίφη.

Αφησε λογοτεχνική προίκα 4.000 σελίδων και έναν πολυπολιτισμικό μύθο, αναζητώντας τη φωνή που «μου έλεγε πάντα Ιστορίες που με έκαναν να αναρριγώ από το κεφάλι ώς τα πόδια από την Ευχαρίστηση». Οπως περιγράφει στο «Ονειρο Καλοκαιρινής Ημέρας», «στο τέλος ήρθε η μέρα του αποχωρισμού. Και κλαίγοντας μου έλεγε για ένα φυλακτό που μου είχε δώσει, ότι δεν θα έπρεπε ποτέ μα ποτέ να το χάσω, γιατί θα με κράταγε πάντα Νέο και θα μου έδινε τη δύναμη να επιστρέψω. Αλλά ποτέ δεν γύρισα. Και τα χρόνια πέρασαν. Και μία μέρα ήξερα ότι είχα χάσει το φυλακτό και ότι ήμουν πια απελπιστικά γέρος». Κι εκείνη είχε πεθάνει, στις 12 Δεκεμβρίου 1882, στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας.

Αυτή η επίκληση στη χαμένη παιδικότητα αποτέλεσε τη γέφυρα συνάντησης Δύσης και Ανατολής, μέσα στο συγγραφικό έργο του Λευκάδιου. Με έναν μαγικό τρόπο, σφυρηλατημένο στη διαδρομή της ζωής του, ο άνδρας από τη Λευκάδα έδωσε στους Ιάπωνες τους μύθους τους. Ανέδειξε την ψυχή τους με την αγάπη, τη φροντίδα ενός παραμυθά και τον θαυμασμό ενός ξένου.

154
«Ενα φως για το τεράστιο έργο του Χερν»

Ο Τάκης Ευσταθίου, συλλέκτης έργων τέχνης, είναι ο άνθρωπος που αγκάλιασε την πνευματική κληρονομιά του Λευκάδιου και με συνεχείς και πολυετείς προσπάθειες κατάφερε να την κοινωνήσει στη χώρα μας.

Μέσα από τον πολυτάραχο βίο του και τις γνωριμίες του στις γκαλερί της Νέας Υόρκης, αλλά και τη σχέση του με τον διάσημο εξπρεσιονιστή ζωγράφο Θεόδωρο Στάμο, συνάντησε το πνεύμα του Χερν και αποφάσισε να το φέρει κοντά στο ελληνικό κοινό.

Ο κ. Ευσταθίου ήταν 19 ετών όταν πήγε στην Αμερική. «Το 1978 άνοιξα τη δεύτερη γκαλερί μου. Εκείνη την εποχή γνώρισα τον μεγάλο Λευκαδίτη ζωγράφο, τον Θεόδωρο Στάμο. Τον πήρα τηλέφωνο και του μίλησα για “κάποιο μουσείο που ενδιαφέρεται να κάνει έκθεση δική σας” και μου λέει “έλα από το σπίτι”. Κανονίζουμε τις λεπτομέρειες της έκθεσης και γίνεται μια πολύ ωραία δουλειά και έτσι αρχίζει η επαφή μου με τον Στάμο. Ακολούθησαν κάποιες ιστορίες λόγω της σχέσης του με τον Ρόθκο, με τα δικαστήρια, και είχε απομονωθεί. Εκείνη την περίοδο γίναμε καλοί φίλοι.

»Ερχόταν κάθε μέρα στην γκαλερί και κάποια στιγμή μού λέει: “Εσύ που δουλεύεις με τους Ιάπωνες, ξέρεις ότι ο Λευκάδιος Χερν είναι Ελληνας;” Του λέω: “Οχι”· και μου απαντά ότι άλλαξε το όνομά του και οι Ιάπωνες τον ξέρουν ως Γιάκουμο Κοϊζούμι. Τότε μου πρότεινε να κάνουμε μια δική του έκθεση στην Ιαπωνία, γιατί είχε βραβευθεί και εκεί και του απάντησα ότι μπορώ να το κάνω. Πήρα 40 έργα από την γκαλερί του και τα έκανα έκθεση στο Τόκιο. Βρήκα, λοιπόν, την ευκαιρία και πήγα στο Ματσούε και γνωρίστηκα με τον δισέγγονο του Χερν και έτσι ξεκίνησε η ιστορία με τον Χερν. Υστερα από χρόνια έπεσαν στα χέρια μου κάποια από τα βιβλία του Λευκάδιου Χερν και όταν τα διάβασα με συγκίνησαν. Αγγιξε βαθύτατα την ψυχή μου το ορφανό παιδί, που τίποτα δεν στάθηκε δυνατότερο από το πνεύμα του».

Στη Λευκάδα

Ο κ. Ευσταθίου συνεργάστηκε με το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας στα πρώτα βήματα επαναπατρισμού του Χερν. Καθοριστική για τις μετέπειτα εξελίξεις ήταν η παρέμβαση του Ιάπωνα πρέσβη στην Ελλάδα,. Οπως εξιστορεί ο κ. Ευσταθίου, «όταν ζήτησα να γιορτάσουμε τα 110 χρόνια από τον θάνατό του, να τιμήσουμε τον Λευκάδιο και να τον επιστρέψουμε στην Ελλάδα, σκέφτηκα να το κάνουμε στους Δελφούς. Τότε πρότεινε ο Ιάπωνας πρέσβης να το κάνουμε στη Λευκάδα. Ζήτησα, λοιπόν, εκτός από το διήμερο συμπόσιο, να κάνουμε ένα μουσείο για τον Λευκάδιο, τουλάχιστον να μείνει κάτι στο νησί. Ετσι αποφάσισα να βάλουμε μέσα ένα μέρος της συλλογής μου. Το έκανα δώρο. Τελικά δημιουργήθηκε το Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν».
Για τον κ. Ευσταθίου, αυτός ο χώρος και τα εκθέματα «είναι ένα ξεκίνημα, ένα φως για να μπει κάποιος στο τεράστιο έργο του Λευκάδιου Χερν».

Στο BETON7

Το 2014 πάντως φαίνεται πως ο Λευκάδιος Χερν έχει την τιμητική του. Θυμίζουμε ότι πρόσφατα, από τις 27 Μαρτίου έως τις 16 Απριλίου, στο Kέντρο Τέχνης και Πολιτισμού ΒΕΤΟΝ7, στον Κεραμεικό, πραγματοποιήθηκε μεγάλη σειρά διαλέξεων, εργαστηρίων, περφόρμανς, βίντεο, ραδιοφωνικών εκπομπών καθώς και στρογγυλά τραπέζια στο πλαίσιο του αφιερώματος «Lafcadio Hearn (1850-1904), Ενας σκιώδης Ελληνας», σε επιμέλεια Δημοσθένη Αγραφιώτη και υπό την αιγίδα της πρεσβείας της Ιαπωνίας στην Ελλάδα.

Τέλος, να σημειώσουμε ότι στα ελληνικά κυκλοφορούν βιβλία του Χερν, όπως το «Εντός του κύκλου των ψυχών», «Κείμενα από την Ιαπωνία» (αμφότερα από τις εκδόσεις Ινδικτος), «Η χώρα των χρυσανθέμων» (Κέδρος), «Ιαπωνικοί θρύλοι» (Σιδέρης), «Το αγόρι που ζωγράφιζε γάτες και άλλες ιστορίες» (Εστία), καθώς και δύο μονογραφίες του: «Ο άλλος Λευκάδιος Χερν» της Κλαίρης Β. Παπαπαύλου (Παπαζήσης) και το «Λευκάδιος Χερν. Η λαογραφία της στοργής» (Fagotto), Από τις Ταμείο Παγκόσμιας Κυθηραϊκής Κληρονομιάς κυκλοφόρησαν πρόσφατα τρία βιβλία του: Κοττό, Ιαπωνικό μωσαϊκό και το Καιντάν.

Πηγή: www.kathimerini.gr

Προηγουμενο αρθρο
Κορίνα Πολίτη: Κάθε μέρα και πιο ψηλά, χάλκινο μετάλλιο στα 200μ. (φωτό + video)
Επομενο αρθρο
Ο πρώτος άνθρωπος στη Σελήνη

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.