HomeΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣΜιλώντας για τον έρωτα

Μιλώντας για τον έρωτα

Στην μυθολογία ο Έρωτας ήταν γιος της Αφροδίτης και ήταν υπεύθυνος για τα πάθη και τα πολλά δεινά των θνητών αλλά και των θεών, ρίχνοντας τα βέλη του και παρασύροντας τους πάντες σε μια συναισθηματική κατάσταση δίχως λογική, αφήνοντας τους όλους έρμαια στις αρχέγονες παρορμήσεις. Το παράδοξο του μύθου του Έρωτα είναι ότι ούτε και εκείνος γλίτωσε από τα ίδια του τα βέλη καθώς ερωτεύτηκε παράφορα την πανέμορφη αλλά θνητή κόρη που το όνομα της ήταν Ψυχή. Μετά από πολλές περιπέτειες και πολλές εμπλοκές των θεών τελικά η Ψυχή έγινε αθάνατη επιτρέποντας τους να ενωθούν για πάντα.

Τι είναι όμως ο έρωτας; Γιατί ερωτευόμαστε; Ποιον ερωτευόμαστε; Πότε ερωτευόμαστε; Κεραυνοβόλος, φλογερός, συντροφικός, περαστικός, αιώνιος, χωρίς ανταπόκριση, αμοιβαίος, μπορεί να χαθεί μέσα στη μονοτονία ή να ξαναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του σαν τον Φοίνικα. Προσπάθεια να κατακτήσουμε ή να κατακτηθούμε, να γοητεύσουμε, να γίνουμε καλύτεροι, να βοηθήσουμε τους άλλος να γίνουν καλύτεροι…. Κάποιοι λένε ότι είναι πάντα ερωτευμένοι, κάποιοι άλλοι ότι ερωτεύονται συνεχώς. Άλλοι υποστηρίζουν ότι υπάρχει μόνο ένας μεγάλος έρωτας στη ζωή τους, άλλοι πως έχουν ερωτευθεί ελάχιστες φορές.

Άρτεμις και Έρωτας Pompeo Batoni 1761 Mητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης
Άρτεμις και Έρωτας Pompeo Batoni 1761 Mητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης

Πίσω από τις λέξεις «έρωτας», «πάθος», «ερωτική έλξη», «τρυφερότητα», «συντροφικότητα» υπάρχουν διάφορες ερμηνείες και ο καθένας από εμάς δίνη τη δική του. Ορισμένες φορές ερωτευόμαστε πριν γνωρίσουμε πραγματικά τον άλλο ή ζούμε έναν έρωτα χωρίς ανταπόκριση. Ο έρωτας εισβάλει στη ζωή μας χωρίς να μας ρωτήσει. Και είναι κάτι πέρα από τη σεξουαλική επιθυμία. Είναι μία εμπειρία μοναδική, υπέροχη, ξεχωριστή. Μια εμπειρία που μας παρασύρει, που μεταμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο, που αιχμαλωτίζει την καρδιά και το μυαλό μας. Ο έρωτας είναι μια κατάσταση που υπόκειται σε συνεχείς προκλήσεις, που μπορεί να ανανεώνεται συνεχώς, να αποδυναμώνεται, να εξελίσσεται, να σβήνει ή να δυναμώνει!

Ο Πλάτωνας θεωρούσε τον έρωτα θεία τρέλα, ένα παραλήρημα εμπνευσμένο από το θεό. Ο Αγάθωνας στο «Συμπόσιον» λέει: «…έχει στήσει την κατοικία του στα αισθήματα και στις ψυχές των θεών και των ανθρώπων, και όχι σε όλες τις ψυχές στη σειρά, αλλά όποια τη βρει κι έχει σκληρά αισθήματα την αφήνει και φεύγει…. δεν γίνεται να μην είναι εξαιρετικά τρυφερός… αλλά επιπλέον είναι και ρευστός… αλλιώς δεν θα μπορούσε να μπαίνει και να βγαίνει σε κάθε ψυχή, απαρατήρητος στην αρχή…. σε σώμα, σε ψυχή, σε οτιδήποτε που είναι χωρίς λουλούδια και έχει μαραθεί, ο Έρωτας δεν εισέρχεται… από τον Έρωτα δεν είναι ανώτερη καμία ηδονή… όποιον τον αγγίξει ο Έρωτας γίνεται ποιητής, ακόμα και αν είναι ατάλαντος προηγουμένως…. είναι σπουδαίος δημιουργός γενικά σε κάθε μορφή καλλιτεχνικής δημιουργίας… στις διάφορες τέχνες, όποιος έχει δάσκαλο το θεό αυτό διαπρέπει στο τέλος και είναι φωτεινός, ενώ όποιος δεν τον αγγίξει ο Έρωτας μένει σκοτεινός….. ο Έρωτας είναι πατέρας της απόλαυσης, της καλοπέρασης, της αφθονίας, των θελγήτρων, του πάθους, του πόθου….»

Και στο ίδιο έργο, ο Σωκράτης, επικαλούμενος τα λόγια της Διοτίμας, λέει: «…ο έρωτα είναι ανάμεσα στο θνητό και το αθάνατο…. δεινός γητευτής… λογοπλόκος μέγας…. τη μια στιγμή ανθεί και ζει και την άλλη πεθαίνει, μα πάλι ξαναζωντανεύει…. στέκεται ανάμεσα στη σοφία και την ανοησία…»

Έρωτας και Ψυχή - Γκιουζέπε Κρίσπι 1707-1709
Έρωτας και Ψυχή – Γκιουζέπε Κρίσπι 1707-1709

Η συναρπαστική εμπειρία του έρωτα χαρακτηρίζεται από την κατάρρευση των φραγμών και πολύ γρήγορα οι δύο ξένοι γίνονται σε μια στιγμή οικείοι έτοιμοι να μοιραστούν την ζωή τους, να επενδύσουν μαζικά τις επιθυμίες τους και τα όνειρα τους ο ένας στον άλλον. Η σαγήνη παραγκωνίζει την λογική .Όσο είναι κάτω από την επήρεια του, όσο νιώθουν το άγγιγμα της μαγείας του, όσο είναι κάτω από το πέπλο της προστασίας του, η ενέργειά του δημιουργεί συναισθήματα χαράς και ανάτασης. Οι άνθρωποι ανθίζουν από έρωτα αλλά και πεθαίνουν από έρωτα!

Έρως ανίκατε μάχαν… Με αυτό το στίχο αρχίζει το γ’ στάσιμο (στ. 781-805) της Αντιγόνης του Σοφοκλή. Μια φράση, ωδή στον έρωτα δύο νέων, που είναι γνωστή μέχρι σήμερα. Από τα πιο γνωστά αποσπάσματα αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, υπήρξε διαχρονική πηγή έμπνευσης στην ιστορία του παγκοσμίου θεάτρου.

Στο έργο του Σαίξπηρ «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», ξετυλίγεται η ομορφότερη ιστορία αγάπης, ένας αιώνιος νεανικός έρωτας, όταν ένα ερωτευμένο ζευγάρι πάει κόντρα στην παράδοση και επαναστατεί με το δικό του τρόπο. Δύο νέοι που φτάνουν στο θάνατο για να υπερασπιστούν την αγάπη τους, κατατρεγμένοι από τις οικογένειές τους , που βρίσκονται σε διαμάχη παραπάνω από έναν αιώνα. Καλύτερα να χάσω τη ζωή μου από το μίσος τους, παρά ν’ αργοπεθαίνω χωρίς τη δικιά σου αγάπη. Ρωμαίος, Δεύτερη Πράξη – Σκηνή 2 (Ο κήπος των Καπουλέτων). Από όλες τις ερωτικές ιστορίες της παγκόσμιας λογοτεχνίας, αυτή είναι ίσως, η πιο σπαρακτική. Τουλάχιστον 27 όπερες έχουν βασιστεί την ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας.

Ρωμαίος και Ιουλιέτα - Frank Dicksee
Ρωμαίος και Ιουλιέτα – Frank Dicksee

Αν και τα έργα του Σαίξπηρ βρίθουν από καταδικασμένους εραστές, όπου το ανεκπλήρωτο πάθος και ο θάνατος τα καθιστούν πιο ευανάγνωστα, υπάρχουν ζευγάρια τα οποία ισάξια με τους σαιξπηρικούς ήρωες πέρασαν στην αθανασία και μπορούμε να τα απαντήσουμε στα βιβλία της παγκόσμιας ιστορίας. Ένα από αυτά και ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα. Μια υπόθεση ερωτική και τόσο επική που ο Σαίξπηρ θεώρησε σκόπιμο να αποτελέσει αντικείμενο μιας από τις τραγωδίες του. Γνωρίστηκαν το 41 π.Χ. , όταν η αναταραχή στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία βρισκόταν στο ζενίθ της. Εκείνη, βασίλισσα της Αιγύπτου που τον αποπλάνησε με τη μοναδική και σπάνια ομορφιά της, αλλά και την ξεχωριστή προσωπικότητά της. Εκείνος, ένας ισχυρός άντρας και ήδη παντρεμένος. Όταν ο μελλοντικός αυτοκράτορας Οκταβιανός έπεισε την ρωμαϊκή Σύγκλητο και κήρυξε τον πόλεμο στον Μάρκο Αντώνιο, τότε οι παράνομοι και πολύ ερωτευμένοι εραστές επέλεξαν κατά τη διάρκεια του πολέμου να δώσουν τέλος στη ζωή τους, παρά να συλληφθούν και να τους χωρίσουν της φυλακής τα σίδερα.

Ο θάνατος της Κλεοπάτρας - Ρέτζιναλντ Άρθουρ 1892
Ο θάνατος της Κλεοπάτρας – Ρέτζιναλντ Άρθουρ 1892

Βέβαια ο έρωτας υπήρξε και θα είναι πάντα πηγή έμπνευσης και δημιουργίας που αφορά, εκτός από το θέατρο, σε κάθε είδος τέχνης, ποίηση, λογοτεχνία ,ζωγραφική, γλυπτική, μουσική, χορό… Αποτελεί θέμα ανεξάντλητο και οι εκφράσεις του είναι τόσο άπειρες και διαφορετικές, όσο άπειρες είναι και οι συναισθηματικές καταστάσεις που προκαλεί.

Σήμερα 14 Φλεβάρη έχει την τιμητική του…. Γιορτή αμφισβητούμενη από πολλούς, ερωτευμένους και μη, οι οποίοι επικαλούνται την εμπορική της σκοπιμότητα ή την απουσία ουσίας, αφού ο κάθε ερωτευμένος, βρίσκεται καθημερινά σε γιορτινή διάθεση…
Εμείς, προς τιμήν του, θα θυμηθούμε τα ποιήματα του Α. Σικελιανού:

149

«ΩΔΗ Σ΄ΕΝΑ ΧΑΜΕΝΟ ΕΡΩΤΑ»

Ένας χλωμός ήλιος εφάνηκες
και σκόρπισες θαμπήν αυγή
ανάμεσα απ΄τ΄αχνά τα σύννεφα
που το κορμάκι σου είχε βγει.
Τα φτερουγάκια σου ανασήκωσες,
τ΄αλαφροκίνησες λευκά
σα για να διώξεις κάποιον όνειρο,
κ΄ έπειτα απάνω τους γλυκά
τα ολόξανθα μαλλάκια ακούμπησες,
μα πριν αρχίσει να φυσά,
απ΄τα ματάκια σου όπως τα ΄κλεισες
η πρώτη εστάλαξε δροσιά,
και όπως τα σύννεφα σε ζώσανε
πυκνά, με αργότατη σιωπή,
εχάθηκες, την πρώτη χύνοντας
με το φτερούγισμα αστραπή.

«ΕΡΩΤΕΣ»

Εφάνη από τα ξώβραχα, σε μια σιγήν εντάφια,
την ώρα οπού σφυρίζουνε, περνώντας, τα πουλιά,
και είχε τα μάτια ολάνοιχτα, μεγάλα ωσάν τ΄αλάφια,
και στο κορμί το χάλκινο τα δυσμικά φιλιά,
στα ολάπαλα ξανθόμαλλα, φωτός ένα στεφάνι
της δύσης, που εμαδιόντανε σε φύλλα, αργά, πλατιά,
σε μια σιγήν εντάφια μεσ΄ απ΄τα βράχια εφάνη,
κι ωσάν να την επλήγωσε της δύσης η σαϊτιά.
Κράταε στο χέρι ενός αϊτού φτερόν, οπούχε αφήκει,
Τη σάρκα του ξεσκίζοντας, στα νέφια τα θολά,
Κι όπως το χέρι ανάδεψε στο αγέρι, η φρίκη, η φρίκη
των κορυφών εδιάβηκε και ανέβηκε ψηλά.
Και είδα: το μούχρωμα έφτανε, το δείλι ενός χειμώνα,
το χέρι της εσάλεψε, και μέσα στη σιγή
του αιθέρα, βούιξε κι άστραψε, χτυπώντας, μια σφεντόνα.
Στα στήθη εν΄άστρο μ΄ήβρηκε κ΄έπεσα εγώ στη γη.

Πηνελόπη Κοψιδά

Πηγές:
Άγγελου Σικελιανού ΛΥΡΙΚΟΣ ΒΙΟΣ Τόμος ΣΤ΄ (ΑΓΝΩΣΤΑ ΚΑΙ ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1902-1951) – ΙΚΑΡΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ – Εκδ. 1969
ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΛΑΣΣΙΚΟΙ – ΠΛΑΤΩΝΑΣ – ΣΥΜΠΟΣΙΟ – ΒΙΒΛΙΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΕΠΕΕ – 2005.
ΗΜΕΡΗΣΙΑ.gr
THETOC
ΘΕΜΑ.gr
N. Κοντοστέργιου Ψυχολόγος «Περί Έρωτος»
politiko-filosofiko.blogspot.gr/

Προηγουμενο αρθρο
Η ομορφότερη πόρτα στην αγορά της Λευκάδας
Επομενο αρθρο
Στο δρόμο προς Μανάση...

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.