Οι υφαντές προίκες
Βελέντζες, μαντανίες, καρπέτες, βλαχοσκούτια, ντριμίδια, σαγιάσματα, απλάδια, μαλλινοσέντονα, είναι κάποιες από τις ονομασίες που είχαν τα ρούχα που αποτελούσαν την προίκα των μανάδων μας.
Ρούχα που έγιναν εξ ολοκλήρου με τα χέρια άξιων γυναικών που ζούσαν στα χωριά του νησιού μας. Εκατοντάδες εργατοώρες αφιερώθηκαν στον αργαλειό, πολλά κοριτσίστικα όνειρα θυσιάστηκαν, τότε που η ζωή ήταν σκληρή και δύσκολη. Τότε που οι γυναίκες εκτός από τις δουλειές στις ελιές και τα χωράφια αφιέρωναν χιλιάδες ώρες για να φτιάξουν την προίκα τους και τα χρειαζούμενα του σπιτιού τους.
Όλα γίνονταν στον αργαλειό: τα πουκάμισα που φοριόνταν σαν εσώρουχα, -αντρικά και γυναικεία- τα σεντόνια, οι πετσέτες, τα στρωσίδια και τα σκεπάσματα του κρεβατιού.
Μαλλί και λινάρι χρησιμοποιούταν. Το μαλλί το έπαιρναν από τα ζώα και το λινάρι το έσπερναν και το καλλιεργούσαν. Μ’ αυτά τα υλικά και μετά από κοπιώδη επεξεργασία έφτιαχναν νήματα, τα έβαφαν με ωραία χρώματα και δημιουργούσαν στον αργαλειό σχέδια περίτεχνα με παραστάσεις και φωτεινά χρώματα.
Αυτά τα ρούχα, αυτές οι προίκες, δεν έχουν κάποια χρηστική αξία. Μεταφέρονται όμως από γενιά σε γενιά. Δημιουργούν ρίζες, δεσμούς, «συνέχεια»…
Φωτογραφίσαμε κάποια τέτοια ρούχα με χαρά και συγκίνηση. Για μας τις παλαιότερες που μεγαλώσαμε στα χωριά του νησιού, η θέα τους, η μυρωδιά τους, το άγγιγμα τους ακόμα, γίνονται αφορμή να μας ξυπνήσουν γλυκές και μακρινές αναμνήσεις.
Τότε που ο «χτύπος» του αργαλειού ήταν ένας συνηθισμένος και καθημερινός ήχος, τότε που καμαρώναμε τα πανέμορφα βαμμένα νήματα στην απλώστρα, τότε που το μπελόνιασμα του διασιδιού στις αυλές των σπιτιών, ήταν για μας κάτι σας παιχνίδι…
2 Σχόλια
I have many beautiful pieces from my mother & even from my grandmother dating back to 1901 BUT what do I do with them & will my daughters treasure them like I do? My heart breaks when I think that one day, after I’ve gone, they will be discarded. My mother brought them all the way to Australia in 1961 but now they are in a chest & I may look at them once every few years. Very sad as I know how hard it was for her to make them, getting up very very early to work on her loom before she went to the fields every day. God rest all those beautiful souls who worked tirelessly to make those beautiful pieces for us – their loving daughters.
εχω τη τυχη να εχω πολλα παρόμοια . απο τα χερακια της γιαγια μου (βαβας) τα ποιο πολλα και λιγα απο παραγγελειες της μαμας σε γυναικες παλαιες που ηξεραν να τα φτιαχνουν.!!!.