Ο Άγιος Νικήτας κάποτε με τη ματιά του Νίκου Κατωπόδη (Πανοθώμου)

Ο Άγιος Νικήτας ακόμα και πολλά χρόνια πίσω, δεν θα μπορούσε να αφήσει αδιάφορη τη ματιά του Νίκου Κατωπόδη. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύουμε παρακάτω, ξεκινούν από τα Πευκούλια, το πέτρινο γεφύρι στη Λαγκάδα και φτάνουν στο χωριό. Πανέμορφες εικόνες από όταν το χωριό γνώριζε «μοναξιές» και οι μοναδικοί του επισκέπτες ήταν κάποιοι εκλεκτικοί και διορατικοί εκδρομείς.

Ψάχνοντας στο διαδίκτυο για το χωριό ανακάλυψα ότι η ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια «Βικιπαίδεια», είναι απόλυτα ενημερωμένη για το χωριό. Μπράβο σε όποιους το φρόντισαν. Από εκεί λοιπόν άντλησα ένα μικρό κομμάτι για την όχι πολύ παλιά ιστορία του χωριού.

«Από την τελευταία 30ετία του 19ου αιώνα μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του ’30 του 20ού αιώνα, είναι η περίοδος ακμής για το χωριό. Οι γύρω λόφοι μετατρέπονται σταδιακά σε χωράφια και κυρίως αμπελοκαλλιέργειες που παράγουν την εκλεκτή Λευκαδίτικη ποικιλία οίνου Βαρτζαμί, με το βαθύ κόκκινο χρώμα που το κάνει περιζήτητο στην Ευρώπη και ειδικότερα στη Γαλλία, όπου το χρησιμοποιούσαν για να επιτύχουν τον ιδανικό χρωματισμό στα δικά τους προϊόντα.

Η μη ύπαρξη οδικού δικτύου αυτή την εποχή και η φυσική θέση του χωριού ανάγκαζε τους παραγωγούς και των γύρω χωριών να προωθούν τα προϊόντα τους μέσω του Αγίου Νικήτα και έτσι εξελίχθηκε σε εμπορικό κέντρο και λιμάνι με τελωνείο. Ο Άγιος Νικήτας αποτέλεσε τότε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα διακίνησης κρασιών της Λευκάδας προς την Κέρκυρα, την Πρέβεζα και την Ιταλία. Η παραγωγή κρασιού στο Χωριό στις αρχές του 20ού αιώνα υπερέβαινε τους 500 τόνους, ενώ ο αριθμός των νοικοκυριών ήταν 30-40.

Φαίνεται πως αργότερα, οι Γάλλοι χρησιμοποίησαν τα εδάφη των αποικιών τους στη Μεσόγειο, όπως η Αλγερία, για να καλλιεργήσουν αντίστοιχες ποικιλίες αμπέλου, καθώς ήδη από το 18ο αιώνα η αμπελοκαλλιέργεια αποτελούσε μια τυπική απασχόληση των αποίκων στις Μεσογειακές ακτές της Αφρικής. Η μείωση της ζήτησης του κρασιού, πιθανά και η επιδημία «περονόσπορου» που αναφέρεται ότι έπληξε το 1900 τα αμπέλια του νησιού οδήγησαν σταδιακά στην εγκατάλειψη των αμπελώνων από τους χωρικούς και την ενασχόλησή τους με την καλλιέργεια της ελιάς κυρίως, αλλά και με την αλιεία. Παράλληλα, η ανάπτυξη της οδικής συγκοινωνίας, τα πρώτα φορτηγά αυτοκίνητα, εμφανίσθηκαν στη Λευκάδα τα έτη 1927-1928. Έτσι, τα γύρω χωριά συνδέθηκαν απευθείας με τη πρωτεύουσα και, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο φυσικός λιμένας του χωριού δεν παρείχε προστασία στα πλεούμενα από τους πολύ ισχυρούς βόρειους ανέμους στην περιοχή, το χωριό του Αγίου Νικήτα οδηγήθηκε σε παρακμή και απομόνωση.»

Η φωτογραφίες είναι Νίκου Κατωπόδη (Πανοθώμος) από το Λεύκωμα «Έτη Φωτός», που εξέδωσε το 2008 η Δημόσια Βιβλιοθήκη Λευκάδας.

Σχετικά άρθρα: Εικόνες του Αγίου Νικήτα από το 1964 μέχρι το 1980