Ο Γιάννης ο Γκρας

Ιωάννης Ζακυνθινός ήταν το όνομα του. Ήταν Καρσάνος. Μια πολύ χαρακτηριστική φυσιογνωμία. Όλοι τον ήξεραν ως Γιάννης ο Γκράς. Ήταν λεπτός, ξερακιανός και φορούσε σκούφια.

Όσοι τον είδαν ή τον άκουσαν έστω και μια φορά, τους έχει μείνει αξέχαστος. Γεννήθηκε πριν το 1910 και πέθανε το 1983. Το χαρακτηριστικό γνώρισμά του, όπως τουλάχιστον εμείς τον θυμόμαστε, ήταν οι κουβέντες του, σκέτος καυγάς. Δεν καυγάδιζε κατ’ ανάγκη με κάποιον συγκεκριμένο, αλλά με πολλά ταυτόχρονα, άλλοτε φανερά και άλλοτε μύχια. Θυμάμαι τη συγχωρεμένη τη μάνα μου να λέει «και η κουβέντα του είναι μπελιάς!».

Ο λόγος του άλλοτε κατανοητός και άλλοτε ακατάληπτος είχε απ’ όλα. Πολιτικά, κοινωνική κριτική και αλλά ασύνδετα και ακατάληπτα εκ πρώτης όψεως.
Ο περίγυρος έδειχνε να απολαμβάνει αυτές τις εξάρσεις του Γιάννη Γκρα. Δεν του έφερναν αντίρρηση παρά μόνο για να τον τσιγκλήσουν είτε να συνεχίσει είτε να ξεκινήσει κάποιο μεγαλόφωνο μονόλογο.

Θυμάμαι την πρώτη φορά που τον είδα, μικρό κοριτσάκι κάτω από 10 χρονών. Ήταν στο λεωφορείο της γραμμής Καρυά -Λευκάδα. Η διαδρομή μου έμεινε αξέχαστη! Τα αισθήματα που μου προκάλεσε ήταν ανάμεικτα. Περισσότερο μου έκανε εντύπωση ο κόσμος που παρακολουθούσε σε όλη την διαδρομή έναν «καυγά» του Γιάννη. Σαν να βλέπαμε θέατρο!

Ξεκινούσε από το τίποτα και συμπεριλάμβανε πολιτικές αιχμές και κάποιες φορές πικρές αλήθειες και αρκετά ακαταλαβίστικα και άσχετα για τους περισσότερους. Ο λόγος του ήταν με συνεχή ροη, με πολλα σκαμπανευάσματα στη χροιά ενώ χειρονομούσε συνεχώς. Δεν προξενούσε όμως όχληση. Ήταν σχεδόν αγαπητός, ξεχωριστός και τον αντιμετώπιζαν όλοι με συμπάθεια. Χωρίς να λείπουν οι μάγκες και οι κακεντρεχείς της εποχής που έσπαγαν πλάκα μαζί του.

Ήταν βασιλόφρονας, λένε όσοι τον θυμούνται σήμερα. Έντονα πολιτικοποιημένος. Δοσμένος στο στέμμα με όλη του την ψυχή. Στο σπίτι του η φωτογραφία του βασιλικού ζεύγους ήταν σε περίοπτη θέση. Πήρε μέρος στον πόλεμο της Αλβανίας. Τραυματίστηκε κιόλας. Η πολιτεία τον ξέχασε όμως… δεν κατάφερε να πάρει σύνταξη. Ποιος ξέρει αν κάποια από τις αιτίες που δημιουργούσαν αυτά τα ξεσπάσματά του, δεν ήταν αυτή η πατρίδα που αγαπούσε και τον ξέχασε…

Ήταν Γυρολόγος όχι μόνο στην Καρυά αλλά και σ’ όλη την ορεινή Λευκάδα. Τον γαϊδαράκι του το προσφωνούσε με διαφορετικά κατά χρονικές περιόδους επίθετα: «τσιριμώκο, πατακό» κ.α. Γυρνούσε και φώναζε: «πανικά, γυαλικά, και αδιάφορα ψωνίσματα!». Δεν πρόκοψε όμως ιδιαίτερα σ’ αυτή του την απασχόληση. Η γυναίκες σαν πονηρές που ήταν, του έλεγαν διάφορες κουβέντες που ήξεραν ότι θα εξάρουν τον φωνακλάδικο «οίστρο» του και το γαϊδαράκι ξέφευγε από τον έλεγχό του. Όταν σταματούσε τους «μπελάδες», η πραμάτεια είχε γίνει άφαντη!

Οι νεότεροι Καρσάνοι θυμούνται πολύ έντονα στις 24 Ιουλίου 1974,όταν έπεσε η χούντα και επέστρεψε στην Ελλάδα ο Καραμανλής. Μέσα στη νύχτα πήρε ένα χωνί και γύρισε όλο το χωριό της Καρυάς φωνάζοντας για τον ερχομό του Καραμανλή.

Ο Γιάννης ο Γκρας παντρεύτηκε δυο φορές. Δεν απέκτησε παιδιά. Σήμερα λίγοι τον θυμούνται και κάποιοι μεταφέρουν ακούσματα παλαιοτέρων και χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από την πολυτάραχη ζωή του… Σ’ αυτό που όλοι συμφωνούν είναι πως ήταν άκακος και πολύ έντιμος. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σε μια εποχή που τα πράγματα ήταν πιο απλά. Δεν ήταν και δεν αντιμετωπίστηκε σαν ο «τρελός» του χωριού. Ήταν απλώς ξεχωριστός και οι περισσότεροι έτσι τον έβλεπαν…

(Η φωτογραφία είναι από την έκθεση φωτογραφιών «Παλαιών Καρσάνων» που λειτουργεί στην Καρυα από τον Απόλλωνα.)