Ο καστανάς, η φουφού και οι κρύες μέρες του Χειμώνα!

Βιολέττα Σάντα • 17 Νοεμβρίου 2016

Σκηνικά άλλων εποχών με γεύση αιώνιας παιδικότητας και νοσταλγίας. Για την ιστορία, «Διός βάλανον» αποκαλεί την καστανιά ο Θεόφραστος και τα κάστανα «κασταναϊκά κάρυα». Για τους λαογράφους έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον: «Δε χαρίζει κάστανα», «ποιος θα βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά», «Λάδι βρέχει, κάστανα χιονίζει». Όπως και να χει, το θρεπτικό καστανάκι ευωδιάζει και γλυκαίνει τις κρύες μέρες μας.

Ο Καστανάς ήταν εποχιακό επάγγελμα. Ξεκινούσε τη δουλειά του στις αρχές του Φθινοπώρου και δούλευε μέχρι το τέλος του Χειμώνα. Είναι από τα λίγα παραδοσιακά επαγγέλματα που δεν τα εξαφάνισε ο χρόνος και η «εξέλιξη».

Καθισμένος στο καρεκλάκι του και με πλάτη σε γωνία που να μη τη χτυπά το ξεροβόρι, άφηνε τη μυρουδιά του ψημένου κάστανου να λειτουργήσει ως ρεκλάμα για τον περαστικό.. Τότε που η ζωή στην πόλη κυλούσε με πιο αργούς ρυθμούς και σταματούσε ο διαβάτης για να αγοράσει δύο φούχτες κάστανα για τον ίδιο και την οικογένεια, δύο χωνάκια φτιαγμένα πρόχειρα από παλιές εφημερίδες.

Η κρίση χτύπησε και αυτό το επάγγελμα, αλλά πολύ νωρίτερα το χτύπησε η βιασύνη, οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής, το άγχος του καταναλωτή, που δεν μπορεί πλέον να γευτεί τις μικροαπολαύσεις της πόλης, της ίδιας της φύσης που απλόχερα χαρίζει τους καρπούς της στους υπομονετικούς…

Μόλις έπιαναν τα πρωτοβρόχια ο Καστανάς ετοίμαζε τη Φουφού, προμηθεύονταν τα κάστανα κι έπιανε τη γωνιά κάποιου πολυσύχναστου δρόμου.

Η Φουφού (φορητό μαγκάλι) ήταν τσίγκινη και στρογγυλή, χωρισμένη συνήθως σε τρία μέρη, όπου τοποθετούσε κατά μέγεθος τα κάστανα. Κάθε μέγεθος και διαφορετική τιμή. Μέχρι να πυρώσει η φωτιά, χαράκωνε μ’ ένα μαχαίρι τα κάστανα και ύστερα τα ‘ριχνε στη Φουφού να ψηθούν.

Καθισμένος σ’ ένα χαμηλό σκαμνάκι ο Καστανάς περίμενε την πελατεία του σκαλίζοντας τη φωτιά. Μόλις άρχιζαν να σκάζουν τα κάστανα, έπιανε τη μασιά και τα γύριζε απ’ την άλλη μεριά. Στη συνέχεια με περισσή μαεστρία έφτιαχνε το χωνάκι από παλιές εφημερίδες και σου τα πρόσφερε.. Μιάμιση δραχμή το χωνάκι.. Σήμερα 2 ή 3 ευρώ…

Χειμώνιασε ήρθε ο καστανάς.. Η παρουσία του στη γνωστή γωνιά διακριτική, οι γεύσεις και οι μυρωδιές όμως συνεπαίρνουν εκείνους που δεν βιάζονται, που ζουν κάθε στιγμή της ζωής απολαμβάνοντας τις μικροαπαολαύσεις.. αναπολώντας αλλά και .. γευόμενους τους καρπούς της γης…