Ο φίλος μου ο Μισέλ – Γράφει ο Σπύρος Ι. Φλογαΐτης

Όταν ήμουν φοιτητής, είχα την ευκαιρία να γνωρισθώ και να γίνουμε φίλοι με τον Μιχάλη, που όλοι αποκαλούσαν Μισέλ. Ο Μιχάλης ήταν ένας νέος άνθρωπος, λίγο μεγαλύτερός μου νομίζω, και παρότι η απουσία μου από τη Λευκάδα για πολλά χρόνια μου στέρησε έκτοτε την ευχαρίστηση της παρέας του, χαίρομαι να μαθαίνω ότι είναι πάντοτε καλά στην υγεία του.

Ο Μιχάλης ήταν ελαιοχρωματιστής. Τα χρόνια εκείνα, γύρω στο πέρασμα από την δεκαετία του ΄60 σ’ εκείνη του ΄70 υπήρχαν σημαντικοί ελαιοχρωματιστές στη Λευκάδα, αργότερα όμως, όπως μου έλεγε ο αδελφικός μου φίλος Πάνος Σκορδέας, χτυπήθηκαν από την κρίση που έφεραν με τις χαμηλότερες τιμές τους οι αλλοδαποί που εγκαταστάθηκαν στο νησί και πάλεψαν για την δική τους επιβίωση.

Τον Μιχάλη πρόσεξα για πρώτη φορά πριν γίνω φοιτητής στη Νομική Σχολή Αθηνών. Τον έβλεπα να συχνάζει στο γραφείο του πατέρα μου που ήταν στο ισόγειο του σπιτιού μας, όπου κατανάλωνε ώρες συζήτησης σε νομικά ζητήματα, και ο πατέρας μου, Δικηγόρος του Πρωτοδικείου Λευκάδος, του χάριζε απλόχερα το χρόνο και τις γνώσεις του. Ο Μιχάλης θα είχε προτιμήσει, αν η ζωή τον είχε βοηθήσει, να ήταν δικηγόρος ο ίδιος, και φιλομαθής όπως ήταν, αφού δεν είχε σπουδάσει, δεν έχανε ευκαιρία να ρουφά κυριολεκτικά τη γνώση και να ζει την αναγνώριση της ισότιμης σχέσης με τον πατέρα μου ή τους άλλους δικηγόρους, δικαστές, εισαγγελείς της μικρής μας κοινωνίας.

Με τον Μιχάλη όμως γίναμε φίλοι όταν απέκτησα ή ας πούμε ότι άρχισα να αποκτώ και εγώ τα προσόντα, όταν δηλαδή έγινα φοιτητής Νομικής, όταν είχα γνώσεις να προσφέρω και την ευκαιρία γνώσεις να αποκτήσω.

Κάναμε ατέρμονες βόλτες τα αξέχαστα εκείνα καλοκαίρια της νιότης μου στην αγορά και την παραλία της Λευκάδας και συζητούσαμε, συζητούσαμε, συζητούσαμε, νομικές απορίες του Μιχάλη. Η αλήθεια είναι ότι τις βαριέμαι τις νομικές συζητήσεις αλλά με τον Μιχάλη ήταν διαφορετικά, το απολάμβανα και το απολάμβανε. Πρέπει να προσθέσω ότι τα χρόνια εκείνα στη Λευκάδα, εκτός από τους φίλους μου που ήταν βέβαια πολλοί και μάλιστα η νεολαία της εποχής, δεν με έκαναν και πολλοί άλλοι παρέα, γιατί η εμφάνισή μου και τα κενά δαιμόνια που εκπροσωπούσα σόκαραν πολλούς. Όχι όμως τον Μιχάλη.

Θυμάμαι τόσο έντονα πάντοτε την διήγησή του, για τα γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή του όσο ίσως τίποτε άλλο.

Ο Μιχάλης δούλευε σε κάποιο σπίτι με εργασίες ελαιοχρωματισμού, ήταν η εποχή που η Λευκάδα, στη δεκαετία του ΄60 και του ΄70 έγινε έγχρωμη ως πολιτεία, γιατί τα γκρίζα ξύλινα προστατευτικά των σπιτιών είχαν σαπίσει και οι Λευκαδίτες έντυναν τα σπίτια με λαμαρίνα, ενώ χρωμάτιζαν τις λαμαρίνες με χρώματα της αρεσκείας τους. Έτσι η γκρίζα Λευκάδα έγινε έγχρωμη. Ο Μιχάλης, σε κάποιο διάλειμμα της δουλειάς, πήρε το ποδήλατό του και έτρεξε να εκπληρώσει κάποιες υποχρεώσεις του. Πήρε τα σοκάκια για πιο γρήγορα και κάποια στιγμή βλέπει ένα ηλικιωμένο άνθρωπο να έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση, αλλά όχι σταθερά, έκανε ένα συνεχές ζιγκ-ζάγκ, όπως μας έλεγε. Δεν είναι εύκολο να κάνεις ποδηλατικές ακροβασίες σε ένα λευκαδίτικο σοκάκι όταν ο άλλος δεν έχει σταθερή πορεία κι ο Μιχάλης έπεσε τελικά πάνω του και τον αναποδογύρισε. Ευγενικά, σταμάτησε, τον σήκωσε, είδε ότι δεν είχε πάθει τίποτα, του ευχήθηκε, χωρίσανε.

Εκείνα τα χρόνια, η Λευκάδα είχε την τύχη να έχει πλειάδα εξαιρετικών δικαστών και εισαγγελέων, ανθρώπων που τη σημάδεψαν με την προσωπικότητά τους, τη δουλειά τους, δικαστών πού όλοι τους αξιώθηκαν να εξελιχθούν στα ανώτατα αξιώματα της δικαστικής εξουσίας, αλλά και που αγαπήθηκαν από τη Λευκάδα, διότι νιώσανε τον παλμό της κοινωνίας της και, παρά τις δεσμεύσεις της εποχής, γίνανε ένα με το χιούμορ της και την άδολη περιπαικτικότητα της κοινωνίας της.

Ο Εισαγγελέας λοιπόν ενημερώθηκε για το ατυχές συμβάν και σε συνεννόηση με τους Δικαστές αποφάσισαν να φέρουν τον Μιχάλη ενώπιον της Δικαιοσύνης με μοναδικό σκοπό να του δώσουν την ευκαιρία να αγορεύσει, το όνειρο της ζωής του.

Δεν είχε ασκηθεί μήνυση, ο Εισαγγελέας λοιπόν ενήργησε αυτεπαγγέλτως, και ο Μιχάλης βρέθηκε κατηγορούμενος, στα παλιά Δικαστήρια με την αξέχαστη πλατεία των Δικαστηρίων.

Για τον Μιχάλη η ημέρα ήταν μοναδική, αλλά και για τη λευκαδίτικη κοινωνία που κατέκλυσε την αίθουσα του Δικαστηρίου όπως και όλη την περιοχή της πλατείας. Ο Μιχάλης αγόρευσε, υπερασπίσθηκε τον εαυτό του, την ευγένειά του και το δίκιο του και βεβαίως αθωώθηκε. Θυμάμαι ακόμη την διήγησή του με το πάθος του λιγνού άνδρα που ήταν με τα ιδιαίτερά του χαρακτηριστικά.

Στον καλό παλιό μου φίλο, αλλά και σε εκείνη τη μοναδική νομική κοινωνία της Λευκάδας δε μπορεί παρά να γυρνά ακόρεστα η σκέψη μου και ιδιαίτερα τώρα που γράφω με ιδιαίτερη συγκίνηση και νοσταλγία αυτές τις γραμμές.

18 Αυγούστου 2018
Σπύρος Ι. Φλογαΐτης