Πάντρεψαν τη φωτιά στο λιμάνι της Λυγιάς!

Στις παιδικές μου μνήμες από το χωριό, το έθιμο του παντρέματος της φωτιάς υπάρχει μόνο σαν άκουσμα. Δεν θυμάμαι λεπτομέρειες. Ίσως να ήμουν πολύ μικρή όταν η καλή μου η μανούλα το αναβίωσε για τελευταία φορά. Ίσως αυτό να γινόταν μέχρι να αγοράσουμε ξυλόσομπα και να γκρεμίσουμε την «γωνιά», το τζάκι δηλαδή.

Ήταν μια ευχάριστη έκπληξη η απόφαση του ΠΕΑΣ Κατούνας να μας το θυμίσει φέτος παραμονή Πρωτοχρονιάς αυτό το ξεχασμένο έθιμο.

Από νωρίς άναψαν φωτιές στο χώρο του λιμανιού της Λυγιάς με «παντρεμένα» ξύλα. Οι γυναίκες του χωριού μαγείρεψαν τράγιο σούπα με πατάτες μπλούμ και σέρβιραν σε όλους. Έκοψαν και σταυρό, αφού τον ευλόγησε πρώτα ο π. Βασίλειος Κακλαμάνης. Η εκδήλωση με συνοδεία μουσικής συνεχίστηκε μέχρι τις 3:30 τα ξημερώματα με τη συμμετοχή τουλάχιστον 200 ατόμων. Μια εκδήλωση τόσο διαφορετική από όσες συνηθίζονται την παραμονή της πρωτοχρονιάς.

Παρακάτω κάποια στοιχεία για το πάντρεμα της φωτιάς όπως τα αναφέρει ο μεγάλος λαογράφος της Λευκάδας Πανταζής Κοντομίχης:

«Το βράδυ της παραμονής, κατά το σούρουπο, έκαναν το «πάντρεμα της φωτιάς» στη σπιτική γωνιά. Δηλαδή πόστιαζαν στο τζάκι απ’ όλα τα ξύλα, ελιά, συκιά, πουρνάρι, αμπελόβεργες, σκίνο κ.ά. κι ύστερα τα ράντιζαν με κρασί, λάδι και ξίδι. Κι αυτό για το καλό του σπιτιού τους. Το πάντρεμα της φωτιάς το ‘καναν κι αλλιώς: Ο νοικοκύρης έπαιρνε ένα ίσιο και χοντρό ξύλο, το αρσενικό αυτό, και ένα άλλο με παρακλάδια κοντόχοντρο το θηλυκό- κι αφού τα πόστιαζε στη γωνιά ζευγαρωμένα, το ‘να δίπλα στ’ άλλο δηλαδή, τα ράντιζε με λάδι και κρασί, για να φύγουν τα παγανά, όπως λένε τους Καλικάντζαρους.

Σε μερικά χωριά, όπως στα Χορτάτα π.χ. και στο Μανάσι, το πάντρεμα γινόταν την παραμονή των Φώτων. Σε άλλα πάλι χωριά, καθώς και στην πόλη γινόταν την παραμονή των Χριστουγέννων. Σ’ αυτή την περίπτωση ράντιζαν τα ξύλα, στην όποια μορφή τους, με κρασί απ’ το μπουκάλι ή κολοκύθι, που πάνω του έκοβαν το Σταυρό.»