«Ποιήματα Προσωρινότητας», της Παρασκευής Κοψιδά- Βρεττού

Με τον τίτλο: Ποιήματα προσωρινότητας, κυκλοφόρησε μόλις η καλαίσθητη ποιητική συλλογή της Παρασκευής Κοψιδά-Βρεττού, από τις Εκδόσεις Γρηγόρη (Αθήνα, 2014). Η αφιέρωση της συλλογής: Στην Προσωρινότητα του Κακού, στην Αιωνιότητα της Αγάπης, καθοδηγεί τον αναγνώστη στον θεματικό προσανατολισμό και τη βασική προβληματική των ποιημάτων.

Ο χωρισμός σε δύο ενότητες: Στις εποχές με όνομα και Στην εποχή δίχως όνομα φαίνεται να συστοιχείται με τις δύο βασικές έννοιες της ποιητικής συλλογής. Στο πρώτο μέρος μια στοχαστική περιδίνιση στα πράγματα και στις πραγματικότητες του κόσμου, αποτυπώνει άλλοτε με φιλοσοφική διάθεση, άλλοτε με εξευγενισμένη οργή και άλλοτε με ειρωνεία και πικρό χιούμορ ό,τι προδίδει το όραμα του καλού-είτε είναι πολιτική, είτε παιχνίδια της ασημαντότητας και της ευτέλειας, της λιποψυχίας και της ηθικής μικρότητας, της μικροαστικής γελοιότητας. Στοιχεία ρομαντισμού συγκρούονται με αφόρητες πραγματικότητες, για να μείνει στο τέλος το λυτρωτικό καταστάλαγμα της «ποίησης», που εξορκίζει την αέναη εισβολή του Κακού.

Στο δεύτερο μέρος, μια έντονη συγκινησιακή φόρτιση διαπερνάει τους στίχους –το αντίκρισμα της αγάπης, δίπλα –δίπλα με την απώλεια: η χαμένη παιδικότητα, το ψέμα της ζωής, η εισβολή του ήσυχου θανάτου, το ξύπνημα στον “πλανήτη” της νοσταλγίας. Όλα ηχούν την αγάπη, την πικρή αλλά και δικαιωμένη αγάπη, αυτή που συγκρούεται –και θα συγκρούεται με το Κακό. Και θα κλείνει τον επίλογο κάθε ποιήματος, για να ξαναγεννιέται από την Αγάπη η Ποίηση κι απ’αυτήν η Επανάσταση που λέγεται Ζωή. Το υποσημειώνει άλλωστε, τόσο χαρακτηριστικά στο οπισθόφυλλο του βιβλίου της η συγγραφέας:

Ο κόσμος δεν γράφεται μόνον με ύλη.
Οι ποιητές μεταμορφώνουν
Την ύλη σε πνεύμα και συναίσθημα
Και το συναίσθημα σε ποίηση
Κι αυτή σε επανάσταση:
Που συνθηματολογεί
Αθώα και πεισματικά:
Ναι στη Ζωή, ναι στην ποίησή της.

Στα ποιήματα της Παρασκευής Κοψιδά-Βρεττού, συμβαδίζει η στοχαστικότητα με το συναίσθημα, η φιλοσοφική διάθεση με τον λυρισμό, σε δυνατές συνθέσεις που προβληματίζουν, εξευγενίζουν και λυτρώνουν. Στοιχεία, άλλωστε, που αναγνωρίζουμε σε όλη την έκταση του δημόσιου λόγου της. Και την ευχαριστούμε γι’αυτό και της ευχόμαστε καλοτάξιδο το βιβλίο και να φέρει γρήγορα κι άλλα…

Παραθέτουμε ενδεικτικά δύο ποιήματα της συλλογής, ένα από το πρώτο και ένα από το δεύτερο μέρος:

Ποιήματα προσωρινότητας

Κωμικά τις λευκές μάσκες στολιστήκαμε
Το κακό για να κρατήσουμε έξω
Από τα ευγενή δικά μας εκκρίματα
Τόνους αντιικά καταβροχθίσαμε
Την υστερία της μακροζωίας μας πραϋνοντας
Μας περιβάλλει το άρρωστο χνώτο
των χοίρων σήμερα
όπως χθες των πτηνών
Προχθές των νωθρών ελεφάντων
Όμοια κοάζουν οι υστερίες μας
Πότε στων δημοσιογράφων
τις άτρωτες ατζέντες
Πότε στων αστρολόγων
τις διαδρομές του φεγγαριού
Πόσο μακρινά εν ριπή οφθαλμού
Ταξίδια πόσες στατιστικές μετρούν
ασήμαντους-αλίμονον-αριθμούς
θανάτων κι άλλες, ποσοτικές αυτές,
κλίμακες φόβου γελοίου τα εκκωφαντικά
ντεσιμπέλ ηρεμήστε τους θαλαμίσκους
του ζοφερού σκότους
Δεν είναι ο κίνδυνος για τις
ζωές σας μεγάλος
Έχουμε υποστεί-και υφιστάμεθα- πολύ
Δεινότερα των χοίρων εκκρίματα
Και δεν ηττηθήκαμε-τουλάχιστον κατά κράτος…

To ψέμα του Απρίλη

Ήρθες αυγή πρωταπριλιάτικη
Νοτερό χώμα να περπατάει
Στα πλοκάμια της ρίζας
Στήνει αυτί το γεράνι
Ν’ακούσει το ψέμα σου
Ήσουνα λέει τη νύχτα όλη
πάνω από την ξύλινη σκαφίδα σου
και ξόμπλιαζες των άστρων το παράστημα
με τις λεπτές της προκοπής σου βελόνες
και τάιζες τους γερανούς του ουρανού
μέλι και μύγδαλα ρίζας χλωρής
μετανάστης φτερών χελιδονιού
που πάνε κι έρχονται δείχτες
των ρολογιών ποτέ που δεν σφάλλουν
Ήρθες στου νεαρού Θεού
τη διάφανη δαντελένια παλάμη
Να δείχνει της πυροστιάς το κοκκίνισμα
Τον άνεμο να σφυρίζει έξω
από το χάραμα χθαμαλού παραθυριού
και μικρών παιδιών να γιατρεύει
πυρετούς αναίτιους των ονείρων
Την πολιτεία ανάερη της στοργής
τα λόγια αγάπης ξέφρενης ν’αναμασάει
Και στους αμίλητους να λικνίζεται
της φλόγας βολβούς, της πριμούλας
και του αγήρατου να πανηγυρίζει
η λεβάντα ως απάνω στη λεωφόρο
του λιπόσαρκου μπράτσου της
μια βένα γαλάζια να τρέχει το μεθυσμένο
άρωμα καλής καμπανούλας άνοιξης
παρέα με την ορμήνεια του νάρκισσου
Μια γλάστρα απριλιάτικη
το ψέμα σου Απρίλη,
Ζωούλες να λεν τα παραμύθια τους
για το γεράνι, τη φλόγα,
τον αγήρατο, την πριμούλα,
τ’αστράκι και το γαρύφαλο
Και να βουβαίνεται η αλήθεια
Στα χείλη σπαρακτική τα νοτισμένα
από της γλάστρας της σιωπηλής
τα κροσάτα Δάκρυα…
Είπες το ψέμα σου Απρίλη,
Εσύ μήνα πλασμένε για την άνοιξη
«Μη με λησμόνει» τουλάχιστον,
στην ανέξοδη ωδή του πηλού
που συνωμοτείς τη Ζωή…