HomeΕΠΙ ΠΑΝΤΟΣ ΕΠΙΣΤΗΤΟΥΣτη Ζάκυνθο Μουσείο Σολωμού και επιφανών Ζακυνθίων, στη Λευκάδα τι;

Στη Ζάκυνθο Μουσείο Σολωμού και επιφανών Ζακυνθίων, στη Λευκάδα τι;

Της Πηνελόπης Κοψιδά

Εθνική γιορτή σήμερα, ημέρα μνήμης και τιμής, που την γιορτάζουμε φέτος με έναν τρόπο πρωτόγνωρο, απομονωμένοι, υπό την αγωνία και τον τρόμο της εξέλιξης της πανδημίας, που με την σκιά της τύλιξε ολόκληρο τον πλανήτη. Ίσως όμως, να είναι και μια ευκαιρία, χωρίς το θόρυβο των καθιερωμένων εορταστικών εκδηλώσεων που δεν έγιναν, να αναλογιστούμε τα γεγονότα και τα μηνύματα της εθνικής μας ιστορίας και τελικά να πετύχουμε καλύτερα τον στόχο της αφύπνισης της υπνωτισμένης μας συνείδησης και να αναλογιστούμε τα χρέη που μας βαρύνουν σε πολλά επίπεδα.

Στο δικό μου μυαλό σήμερα ήρθε μια πρόσφατη, λίγο πριν ξεσπάσει η επιδημία, επίσκεψή μου στο Μουσείο Σολωμού, Κάλβου και Επιφανών Ζακυνθίων, στην πόλη της Ζακύνθου. Το μουσείο βρίσκεται στην ιστορική πλατεία του αγίου Μάρκου, όπου το 1797 οι Ποπολάροι έκαψαν το Libro D΄ Oro των ευγενών, δίπλα στον ομώνυμο καθολικό ναό. Χτίστηκε μετά τους σεισμούς του 1953, σε οικόπεδο που δώρισε ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Ζακύνθου, και ανοικοδομήθηκε με οικονομική αρωγή του Κράτους, διαφόρων φορέων και πολλών ιδιωτών.

Στο ισόγειο στεγάζεται το μοναδικό Μαυσωλείο στην Ελλάδα, το οποίο από τις 17 Ιανουαρίου 1968, φιλοξενεί τα οστά των δύο εθνικών ποιητών Διονυσίου Σολωμού και Ανδρέα Κάλβου, και της συζύγου του δευτέρου.

Ο όροφος του κτιρίου περιλαμβάνει τις αίθουσες Διονυσίου Σολωμού, Διονυσίου Ρώμα, Νικολάου και Θάλειας Κολυβά και την Πτέρυγα Επιφανών Ζακυνθίων, στην οποία περιλαμβάνεται μετά από επέκταση, η Αίθουσα Ιδρύματος Παναγιώτη και Έφης Μιχελή. Η Πτέρυγα Επιφανών Ζακυνθίων συνεχίζεται και στο νέο τμήμα του ισογείου, ενώ στο δεύτερο όροφο λειτουργεί η Αίθουσα Σταύρου Σ. Νιάρχου με τη Βιβλιοθήκη και το Τμήμα Τεκμηρίωσης του Μουσείου.

Στις αίθουσες αυτές εκτίθενται φορητές εικόνες κρητικής και κρητικοεπτανησιακής σχολής 17ου-18ου αι., προσωπογραφίες επιφανών Ζακυνθίων 17ου-20ου αι., αγωνιστών, ανθρώπων της τέχνης, της επιστήμης, της διανόησης, μπρούτζινες προτομές Ζακυνθίων ιεραρχών, έπιπλα εποχής, προερχόμενα από ζακυνθινά αρχοντικά, μουσικά όργανα, έργα κεραμικής, ξυλογλυπτικής και μεταλλουργίας, εκμαγεία νομισμάτων, κεντήματα, πλεκτά, κοσμήματα, γκραβούρες, φωτογραφίες και οικόσημα. Από το πλούσιο αρχειακό υλικό ξεχωρίζουν τα χειρόγραφα του Διονυσίου Σολωμού, του Νικολάου Μάντζαρου, του Αντωνίου Μάτεση, του Διονυσίου Ρώμα, του Γρηγορίου Ξενόπουλου κ.α.

Στο χώρο αυτό οι ζακυνθινοί φρόντισαν να στεγάσουν την βαριά τους κληρονομιά. Το επιβλητικό μαυσωλείο των δύο εθνικών ποιητών, τα πολύτιμα χειρόγραφα στη αίθουσα του Σολωμού, όπου ξεχωρίζει το στεφάνι και το λίγο χώμα, που έστειλαν οι Ψαριανοί στις γιορτές του 1902, για το επίγραμμά του για την καταστροφή των Ψαρών, οι αίθουσες των επιφανών Ζακυνθίων που πρωτοστάτησαν στην ιστορία της Επτανήσου και της Ελλάδας, αλλά και στις τέχνες και στις επιστήμες, φεύγοντας από το μουσείο, σου αφήνουν την αίσθηση ότι περπάτησες βήμα – βήμα την εθνική μας ιστορία και είδες από κοντά την κουλτούρα και την πορεία του γειτονικού νησιού μέσα στο χρόνο.

Κι αν τυχαίνει να είσαι Λευκαδίτης εσύ, ο επισκέπτης του Μουσείου, τότε βγαίνοντας, κάθεσαι στην πλατεία του αγίου Μάρκου, κάτω από το δέντρο της ελευθερίας, που φύτεψαν οι ποπολάροι το 1797 και βυθίζεσαι σε σκέψεις… Και λες, μήπως και η Λευκάδα δεν έχει να δείξει εθνικούς ήρωες, ποιητές, επιστήμονες, πολιτικούς, ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης ; Διαβάζεις στους τουριστικούς οδηγούς τον βαρύγδουπο χαρακτηρισμό: «Λευκάδα, το νησί των ποιητών!». Πού μπορεί όμως ο επισκέπτης να «συναντήσει» τους ποιητές του νησιού; Παλιότερα θα μπορούσε απλώς να θαυμάσει κάποια αγάλματα. Ευτυχώς εδώ και δύο χρόνια, μπορούμε να απαντήσουμε ότι έχουμε το Μουσείο Σικελιανού και έστω και με πολύ μεγάλη καθυστέρηση από τη γειτονική Ζάκυνθο, έχουμε να παρουσιάσουμε κι εμείς κάτι και μάλιστα κάτι σημαντικό. Είναι όμως αρκετό;

Πόσοι σημαντικοί άνθρωποι γεννήθηκαν, έζησαν και έδρασαν στο νησί μας ή μεγαλούργησαν μακριά από αυτό. Πόσοι συνέβαλαν αποφασιστικά στο μεγάλο αγώνα της εθνικής ανεξαρτησίας, στον αγώνα της ιδιαίτερης επτανησιακής ιστορίας, πόσοι διακρίθηκαν στις επιστήμες, στις τέχνες, στην πολιτική, στη λογοτεχνία, πόσοι σφράγισαν με το όνομά τους το χαρακτήρα της Λευκάδας και την πολιτιστική της πορεία στο χρόνο, μέχρι τις μέρες μας. Οι κατά καιρούς δημοσιεύσεις, οι ημερίδες, οι ομιλίες, οι προσπάθειες που γενικότερα γίνονται να ανασύρουν από τη λήθη και να αναδείξουν σημαντικούς Λευκαδίτες, επιτελούν ένα μέρους του χρέους αυτού. Του χρέους, όχι μόνο προς αυτούς τους ίδιους, αλλά κυρίως προς τη Λευκάδα και την ιστορία της. Δεν θα πρέπει, όμως, να διαθέτουμε κι εμείς ένα χώρο, που να κρατάει ζωντανή την μνήμη τους και να εξασφαλίζει την διαρκή επαφή με την εποχή τους και τα έργα τους και κατ΄ επέκταση με την τοπική μας ιστορία και κληρονομιά;

Δεν θα αναφερθώ ονομαστικά σε κανένα, γιατί είναι πολλοί και σπουδαίοι και αυτό είναι αρμοδιότητα των ιστορικών και της πνευματικής ηγεσίας του τόπου γενικότερα. Όμως, θα κάνω μια εξαίρεση για τον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, το Λευκαδίτη εθνικό ποιητή και γόνο μιας οικογένειας, που για πάνω από διακόσια χρόνια κυριάρχησε στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου, και που το όνομά της έσβησε πριν ένα χρόνο μαζί με τον τελευταίο απόγονό της, ποιητή και συγγραφέα, Νάνο Βαλαωρίτη. Δεν του οφείλει το νησί ένα χώρο τιμής, μνήμης και συνάντησης με τις μελλοντικές γενιές;

Ας αναλογιστούμε ότι όλοι αυτοί αγωνίστηκαν, ο καθένας στον τομέα του, μέσα σε συνθήκες που τις περισσότερες φορές ήταν εξαιρετικά δύσκολες, σε συνθήκες ανελευθερίας ή φτώχειας, στερούμενοι παντελώς τις ευκολίες που προσφέρει η δική μας εποχή. Αγωνίστηκαν και πέτυχαν πράγματα σπουδαία, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην ιστορική πορεία, την εξέλιξη και την φυσιογνωμία του νησιού μας, αλλά συχνά και της Ελλάδας γενικότερα. Και ας αναλογιστούμε, επίσης, ότι ο δρόμος του μέλλοντος περνά μέσα από την μνήμη και τη γνώση του παρελθόντος.

Χρόνια Πολλά σε όλους τους Λευκαδίτες, σε όλους τους Έλληνες!

– Πληροφορίες και φωτογραφίες αντλήθηκαν από την επίσημη ιστοσελίδα του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων: http://zakynthos-museumsolomos.gr/, καθώς και από την ιστοσελίδα «Οι φίλοι του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων»: http://www.filoimouseiousolomou.gr/

Προηγουμενο αρθρο
Λιμεναρχείο Λευκάδας: ανακοίνωση – αναγγελία θυελλωδών ανέμων
Επομενο αρθρο
Οι δράσεις του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι»

5 Σχόλια

  1. Minodora Mavrona
    31 Μαρτίου 2020 at 12:38 — Απάντηση

    Στη Λευκάδα τι, τι;;; ΤΙΠΟΤΑ! Στη Λευκάδα το σπίτι του ζωγράφου Θ. Στάμου έχει αφεθεί στο έλεος του χρόνου και του καιρού περιμένοντας την πλήρη κατάρρευση. Το μουσείο Σικελιανού υπάρχει, αλλά πινακίδα πουθενά δεν υπάρχει, ώστε να βοηθήσει κάποιον να το επισκεφτεί. Για συντήρηση των Μύλων, κάδους στο δρόμο της Γύρας, δεντροφύτευση, πεζόδρομο-ποδηλατόδρομο, αθλητικές εγκαταστάσεις, δε φαντάζομαι να υπάρχει λόγος να μιλήσω….

    • Minodora Mavrona
      31 Μαρτίου 2020 at 12:42 — Απάντηση

      Στην Κέρκυρα στο μουσείο Ασιατικής τέχνης υπάρχουν εκθέματα σχετικά με το Λευκάδιο Χερν..εδώ ή φαίνεται μας πέφτουν “λίγοι” για να ασχοληθούμε ή μας πέφτουν πολλοί και δεν έχουμε που να τους βάλουμε!! Σιγά μην ασχοληθούμε να προάγουμε και το ότι πιθανότατα Λευκάδα είναι η Ομηρική Ιθάκη!! Σιγά μην ασχοληθούμε με οτιδήποτε αναβαθμίζει και βοηθάει τον τόπο!

  2. dope
    27 Μαρτίου 2020 at 15:09 — Απάντηση

    το ονομα Βαλαωριτης δεν εχει χαθει υπαρχει ο Κωνσταντινος Βαλαωριτης γιος του Νανου ,αρχιτεκτονας κατοικος Νεας Υορκης κατοικος Μαδουρης καθε καλοκαιρι

  3. Παναγιωτης Σκληρος
    25 Μαρτίου 2020 at 19:01 — Απάντηση

    Πολυ καλο το ερωτημα και ισως προκληση για τους ιθυνοντες..
    Το κτιριο Ζαμπελιων που επι δικης μου θητιας παραχωρηθηκε απο την αγροτικη τραπεζα,με αποφαση δημοτικου συμβουλιου,προοριζοταν για μουσειο “Επιφανων Λευκαδιων”.
    Το αναφερει ξεκαθαρα οπως το γραφω..

    • Μήτσιος Κωστής
      27 Μαρτίου 2020 at 12:26 — Απάντηση

      Καλημέρα ! Ορθώς το αναφέρει ο αγαπητός Παναγιώτης Σκληρός, το ενθυμούμαι !

      Άμα γίνει το μουσείο αυτό στην Λευκάδα θα έχει πλάκα γιατί θα γίνονται μάχες για το ποιος δεν θα μπει, όχι για το ποίος θα μπει !

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.