Συρράκο Ιωαννίνων: Το διαμάντι των Τζουμέρκων

Μια συγκλονιστική διαδρομή πάνω από χαοτικές χαράδρες και κάτω από τα επιβλητικά Τζουμέρκα, την Κακαρδίτσα, το Περιστέρι σε φέρνει στο Συρράκο. Απέχει 85 χλμ. από τα Ιωάννινα και 90 χλμ. από την Αρτα: η αλήθεια είναι ότι για να φτάσεις έως εδώ πρέπει να το θέλεις πολύ. Και θα το θέλεις, γιατί χωριό σαν το Συρράκο (και το «αδελφό» χωριό Καλαρρύτες, απέναντι) δεν υπάρχει άλλο. Νερά τρέχουν από παντού, πέτρινα γεφύρια, πέτρινα σπίτια με πλάκες σχιστόλιθου στις σκεπές, καλντερίμια, βρύσες, νερόμυλοι.

Φύση και άνθρωπος σε άψογη συνεργασία, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα, καθώς οι αναστηλώσεις και οι φροντίδες των Βλάχων κατοίκων του δεν αποσκοπούν σε κέρδη από τον τουρισμό.

Το Συρράκο είναι χωριό του νομού Ιωαννίνων, που ανήκει διοικητικά στον Δήμο Βορείων Τζουμέρκων. Είναι χτισμένο σε μία πλαγιά του όρους Λάκμος, σε υψόμετρο 1.150 μέτρων. Το Συρράκο στέκεται πάνω από την χαράδρα του ποταμού Χρούσια, παραπόταμου του Καλαρρύτικου και απέναντι του αντικρίζει τα Τζουμέρκα. Οι κοντινότερες πόλεις στο Συρράκο είναι τα Ιωάννινα και η Άρτα που απέχουν 40 λεπτά με μία ώρα ορεινής διαδρομής.

ο Συρράκο είναι ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός. Διατηρεί αναλλοίωτη την παραδοσιακή ηπειρώτικη αρχιτεκτονική με τα πετρόχτιστα σπίτια, με στέγες από σχιστόλιθο. Μαζί με τους γειτονικούς Καλαρρύτες είναι τα μόνα χωριά που διατηρούν αυτή την αρχιτεκτονική στα νότια του νομού Ιωαννίνων, κάτι που είναι πιο συνηθισμένο στα βόρεια του νομού στην περιοχή των Ζαγοροχωρίων. Πολλά οικήματα είναι μεγάλα και πλούσια, κάτι που μαρτυρά την οικονομική άνθηση του Συρράκου στο παρελθόν. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το παλιό πέτρινο, τριώροφο σχολείο, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο κτίσμα του χωριού.

Στο Συρράκο δεν επιτρέπονται μηχανοκίνητα οχήματα με αποτέλεσμα να διατηρείται άθικτο το παραδοσιακό του χρώμα. Η είσοδος οχημάτων επιτρέπεται μέχρι την είσοδο του χωριού, όπου ένα πέτρινο γεφύρι συνδέει το χωριό με τον σύγχρονο δρόμο.

ο Συρράκο χτίστηκε περίπου τον 15ο αιώνα μ.Χ. από Βλαχόφωνους πληθυσμούς. Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας αποτέλεσε πρωτεύουσα της αυτοδιοίκητης ορεινής κοινότητας του Μαλακασίου, η οποία περιλάμβανε ορεινά χωριά στα όρια των σημερινών νομών Ιωαννίνων και Τρικάλων. Την περίοδο αυτή γνώρισε σημαντική οικονομική ανάπτυξη χάρη στα μεγάλα κοπάδια γιδοπροβάτων, στο εμπόριο και στην αργυροχρυσοχοΐα που διαδόθηκε στο χωριό από τους γειτονικούς Καλαρρύτες.

Το Συρράκο συμμετείχε στην την επανάσταση του 1821 με αρχηγό τον Ιωάννη Κωλέττη και μαζί με τους γειτονικούς Καλαρρύτες ήταν τα μοναδικά χωριά της Ηπείρου που συμμετείχαν στην επανάσταση κατά τον πρώτο χρόνο της.

Από το Συρράκο κατάγονται:
Ο ποιητής του 19ου αιώνα, Κώστας Κρυστάλλης
Ο ποιητής και αγωνιστής του 1821, Γεώργιος Ζαλοκώστας
Ο αγωνιστής του 1821 και πρώτος συνταγματικός πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ιωάννης Κωλέττης

Πηγές: el.wikipedia.org,www.kathimerini.gr, myphotopic.blogspot.gr