Το Ποδοσφαιράκι ! – Γράφει ο Νίκος Βαγενάς

Από τη σειρά «Παιχνίδια και… Παιγνίδια»

Επρόκειτο για το είδος εκείνο του παιχνιδιού το οποίο σήμερα, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως επιτραπέζιο, πλην όμως επαίζετο είτε σε κάποια σαλιτζάδα μεριά της αυλής, είτε σε κάποιο πεζούλι. Δεν είχε, απολύτως, καμμιά σχέση με το γνωστό «ποδοσφαιράκι» των σφαιριστηρίων καταστημάτων, ούτε ως προς το μέγεθος και τα υλικά ούτε ως προς την… μπάλλα.

Το… ματς διεξήγετο από δυο παίχτες και ως μέσον ψυχαγωγίας συνίστατο από ένα κομμάτι σανίδα της ογγιάς(1), διαστάσεως 25 x 40 εκατοστά περίπου. Στην άνω επιφάνειά του υπήρχαν καρφωμένες 26… ταβανόπρογκες από τις οποίες 22 αντιστοιχούσαν στους παίχτες και μάλιστα εξέφραζαν και τις ακριβείς θέσεις και διάταξη που απαιτούσε ο ρόλος κάθε παίχτη (αμυντικός – μέσος – επιθετικός). Οι υπόλοιπες 4 πρόγκες, ανά ζεύγη, αντιστοιχούσαν στα δοκάρια της εστίας.

Έτσι, λοιπόν, επάνω στην ξύλινη πλάκα, στο τερραίν δηλαδή, πριν «καρφωθούν» οι… παίχτες και τα δοκάρια, η επιφάνεια εχαράζετο με χονδρό μολύβι, από εκείνο που χρησιμοποιούσαν οι πάσης φύσεως μαστόροι (ρεμεσιέρηδες, πελεκάνοι, κτίστες, καρναγιατζήδες, μπογιατζήδες κ.ά.), το γνωστό ως λάπι (Lapis). Εχαράζοντο, με σχετική αναλογία, οι περιοχές (η μικρή και η μεγάλη), το κυκλικό τμήμα του κέντρου, η σέντρα, ενώ το εξωτερικό περίγραμμα, το όριο του αγωνιστικού χώρου, εάν και εφ’ όσον το πλάτος της ξυλίνης πλάκας επέτρεπε αυτή την πολυτέλεια.

Αρχικά, έμπαιναν τα δοκάρια και στη συνέχεια στα σημάδια κάθε θέσης εσταθεροποιείτο ο κάθε… παίχτης. Για περισσότερο εντυπωσιασμό τα «κεφάλια των παιχτών» εχρωματίζονταν προς διαχωρισμό των δυο ομάδων με διαφορετικό χρώμα η κάθε μια. Επίσης οι κορυφές των δοκαριών συνδέοντο με σπάγγο ή σύρμα, αποκτώντας έτσι το Πσχημο σώμα του… γκολπόστ! Τώρα, όσον αφορά την μπάλλα, αυτή απείχε από το γνωστό σφαιρικό σώμα και αντιστοιχούσε σ’ ένα… κουμπί!!!

Μετά την κλήρωση της πρωτιάς, του εναρκτηρίου λακτίσματος δηλαδή, ο παίχτης διάλεγε το τμήμα της ξυλίνης πλάκας, πιο πολύ για λόγους αυθυποβολής παρά για ουσιαστικούς, αφού οι πρόγκες-παίκτες ήσαν σχεδόν διατεταγμένες «κατ’ άξονα συμμετρίας». Φαίνεται ότι την αυθυποβολή δεν την είχε μόνον ο ένας παίχτης αλλά και ο άλλος και γι’ αυτό υπήρχε και η συμφωνία αλλαγής των γκολπόστ εν είδει ημιχρόνου. Επειδή τα ρολόγια, τότε, ήσαν ανύπαρκτα στα παιδικά χέρια, το ημίχρονο είχε ρευστή διάρκεια και ωρίζετο με τον αριθμό των γκολ. Δηλαδή ο αριθμός των γκολ, για τον προηγήσαντα παίχτη, ωρίζετο από την αρχή, οπότε έπρεπε να γίνει αλλαγή του παιγνιδιού.

Το λάκτισμα του κουμπιού εγένετο με λυγισμένο τον δείχτη του χεριού, ωθώντας το προς τα εμπρός και κατά προτίμηση στα κενά που είχαν οι πρόγκες μεταξύ τους. Το παιγνίδι συνέχιζε με το λάκτισμα από τον άλλον παίχτη, δηλαδή τα λακτίσματα ήσαν εναλλάξ. Κανένας παίχτης δεν ωθούσε το κουμπί με δυο ή περισσότερες προσπάθειες, ακόμη και εάν το κουμπί έστεκε δίπλα στην πρόγκα της δικής του ομάδας. Μέχρις ότου το κουμπί φθάσει σε προνομιούχο θέση, για την ανεμπόδιστη βολή, έπρεπε να διασχίσει ένα δάσος από πρόγκες, όπου το αποτέλεσμα πολλές φορές επιτυγχάνετο από σπόντα. Ακόμη, πιο οδυνηρό για τον παίχτη ήτο η ανεπιτυχής προσπάθεια να απομακρύνει το κουμπί από την περιοχή του, όπου το κουμπί προσέκρουε σε δικόν του αμυντικό και κατά την επιστροφή του, κατέληγε σε αυτογκόλ!

Επεξηγήσεις:

(1) Ογγιά (oncia) = Παλιά, ιταλική μονάδα μέτρησης, η οποία εχρησιμοποιείτο για γραφικά ή σχεδιαστικά μεγέθη. Αντιστοιχούσε στην ακραία φάλαγγα του χονδρού δακτύλου του χεριού, δηλαδή γύρω στα 3 εκατ.
Η ακινησία των «παιχτών», οι καρφωμένες πρόγκες δηλαδή, δεν επέτρεπε την εφαρμογή ορισμένων κανόνων του ποδοσφαίρου. Έτσι, στο ματς, δεν υπήρχαν φάουλ, πέναλτυ, οφφσάϊντ, παρά μόνο η εκτέλεση του άουτ, είτε αυτό ώφειλε να εκτελεστεί από το στήσιμο της «μπάλλας-κουμπί» στη γωνία της μικρής περιοχής είτε από το σημείο εξόδου του κουμπιού στις μεγάλες πλευρές.