HomeΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣΤο «Ammonitico Rosso» της Λευκάδας

Το «Ammonitico Rosso» της Λευκάδας

Του Νικήτα Κ. Ψαθά

Με την φάση του αποκαλούμενου από τους στρωματογράφους και παλαιοντολόγους ως “Ammonitico Rosso” της Ιονίου ζώνης, που εντοπίζεται μεταξύ άλλων περιοχών και στο νησί της Λευκάδας, έχουν ασχοληθεί εμπεριστατωμένα αρκετοί επιστήμονες του χώρου. Δίχως να παραβλέπουμε τους υπόλοιπους ερευνητές, σημείο αναφοράς αποτελούν οι μελέτες του Carl Renz[1], του Ι.Μ.Μπορνόβα[2] και των Petinelli R., Nocchi M. και Parisi G.[3].

“Ammonitico Rosso”

Πρόκειται για μαργαϊκούς κυρίως ασβεστόλιθους, που περιέχουν απολιθώματα αμμωνιτών (εξ ου και το πρώτο σκέλος της ονομασίας, δηλ. “Ammonitico”), σε χρώματα που ποικίλουν από το υποπράσινο μέχρι και το ερυθρό (εξ ου και το δεύτερο σκέλος, δηλ. “Rosso”), ανάλογα με την περιεκτικότητά τους σε οξείδια (δισθενούς ή τρισθενούς) σιδήρου. Τα συγκεκριμένα ασβεστολιθικά πετρώματα έχουν χρονολογηθεί στην περίοδο Τοαρσίου – κατωτέρου Βαγιωσίου (Eon = Phanerozoic, Era=Mesozoic, Period=Jurassic), δηλαδή πριν από περίπου 168-183 εκατομμύρια έτη, εποχή κατά την οποία κυριαρχούσαν στους ωκεανούς οι αμμωνίτες.

Το “Ammonitico Rosso” είναι μία φάση του ωκεανού της Τηθύος, που εκείνη την περίοδο κάλυπτε τον χώρο που σήμερα βρίσκεται και η δική μας περιοχή. Η ορολογία που έχουμε μέχρι στιγμής χρησιμοποιήσει, είναι άγνωστη στον περισσότερο κόσμο, οπότε δεν θέλουμε να κουράσουμε άλλο με λεπτομέρειες που αφενός μεν είναι πλέον εύκολα προσβάσιμες σε όποιον θέλει κάποια πιο εξειδικευμένη γνώση, την οποία, για να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, ούτε κι εμείς λόγω της ερασιτεχνικής μας ενασχόλησης, διαθέτουμε. Με γνώμονα την γενική πληροφόρηση των αναγνωστών μας, παρουσιάζουμε λοιπόν κάποιες ενδεικτικές φωτογραφίες από δείγματα αμμωνιτών που συλλέχθηκαν σε διάφορες θέσεις του νησιού, όπου εντοπίζεται η συγκεκριμένη εμφάνιση, απλά για να δώσουμε μια πρώτη εικόνα των πλασμάτων που ζούσαν πριν από 168-183 εκατομμύρια χρόνια στον ωκεανό, ο βυθός του οποίου αποτελεί σήμερα τις βουνοκορφές της Λευκάδας.

Τι ήταν όμως οι αμμωνίτες[4]; Καταρχάς λέμε «ήταν» γιατί όπως είναι προφανές, πρόκειται για είδος που έχει πλέον εξαφανιστεί. Ήταν θαλάσσια μαλάκια της τάξης των κεφαλόποδων, με μεγάλη ποικιλομορφία και ιδιαίτερο τρόπο δόμησης του οστράκου τους. Η σημασία τους στην επιστήμη της παλαιοντολογίας είναι τεράστια, καθώς αποτελούν την βάση για την χρονολόγηση και ταξινόμηση των διαφόρων στρωμάτων.

Όσοι ασχολούνται με την συλλογή ορυκτών, πετρωμάτων και απολιθωμάτων, γνωρίζουν πολύ καλά ότι η αναζήτηση κάθε φορά των συγκεκριμένων θέσεων εμφάνισης, είναι απλά ένα και μόνο στάδιο της απαιτούμενης εργασίας, αναμφισβήτητα το πιο ενδιαφέρον και γοητευτικό. Το δεύτερο στάδιο, αυτό που περιλαμβάνει τους χειρισμούς καθαρισμού και αποκατάστασης, καθιστά δυνατή την πραγματοποίηση του τρίτου σταδίου, που είναι και το πιο δύσκολο, αυτό της ταξινόμησης. Η ταξινόμηση που επιχειρήσαμε στηρίχθηκε στις παραπάνω αναφερόμενες βιβλιογραφικές πηγές, αλλά επειδή είναι μια διαδικασία σίγουρα απαιτητική από άποψη επιστημονικών γνώσεων και εμπειρίας, ψήγματα και μόνον των οποίων εμείς διαθέτουμε, είναι επιθυμητή κάθε παρατήρηση και διόρθωση.

Ως πρώτο δείγμα, επιλέξαμε και παρουσιάζουμε τις παρακάτω φωτογραφίες:

Brodieia
Calliphylloceras (a)
Calliphylloceras (b)
Erycites (a)
Erycites (b)
Hammatoceras (εμφανείς οι θάλαμοι στο εσωτερικό του)
Harpoceras
Hildoceras (a)
Hildoceras (b)
Mercaticeras
Phylloceras (a)
Λεπτομέρεια ραφών
Phylloceras(b)
Λεπτομέρεια θαλάμων
[1] “Geologische excursionen auf der insel Leukas” (1911), “Frechiellen, Leukadiellen und Paroniceraten im westgriechischen oberlias mit tessinischen vergleichsstucken” (1926-7), “neue beitraege zur geologie der insel Leukas und ihrer umgebung” (1936), κ.ά.

[2] «Η γεωλογία της νήσου Λευκάδος» (1964).

[3] “Late pliensbachian-toarsian biostratigraphy and environmental in the Ionian Basin (Lefkas island, Western Greece) as compared to the Umbria-Marchean Basin (Central Italy)”, 1997.

[4] Συνομοταξία Mollusca, Ομοταξία Cephalopoda, Τάξη Ammonoidea.

Πηγή: nikitaspsathas.wordpress.com

Προηγουμενο αρθρο
Ευχαριστήρια ΕΕΕΕΚ Λευκάδας
Επομενο αρθρο
Οι συνδυασμοί των κοινοτήτων που στηρίζει η Δημοτική Κίνηση «Όλοι για τη Λευκάδα»

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.