HomeΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣΧαρακτικά και Χάρτες της Λευκάδας

Χαρακτικά και Χάρτες της Λευκάδας

Η εικόνα είναι εργαλείο μνήμης για κάθε εποχή. Η ιστορική αφήγηση δεν έχει νόημα αν απλά περιορίζεται σε ένα χρονικό γεγονότων. Η Ιστορία πρέπει να έχει και τους κατάλληλους εικονογράφους της. Η εικόνα είναι ένα μέσο επικοινωνίας και αποκάλυψης, είναι μέρος του εξωτερικού χώρου του αποτυπωμένου αλλά και του εσωτερικού κόσμου του καλλιτέχνη. Η εικόνα λειτουργεί πάντα ως κοινή γλώσσα μεταξύ εποχών και ανθρώπων και συνεπώς γίνεται ένα ακόμα εργαλείο μελέτης της εξέλιξης των φαινομένων.

Το χαρακτικό εντάσσεται στη σφαίρα μιας ιδεαλιστικής αλλά και καιροσκοπικής αντίληψης του κόσμου όπου υπερισχύουν η εκδοτική στρατηγική και σκοπιμότητα, ο συρμός της εποχής, το πολιτιστικό ή καλλιτεχνικό ρεύμα. Το χαρακτικό αντιμετωπίστηκε σαν τεκμήριο μοναδικό για την ιστορία του χώρου, αλλά και για ανθρωπολογικού τύπου τεκμήρια.

Άποψη της Λευκάδας από το Κάστρο (1863). Ο σημαντικότερος ίσως τοπιογράφος της Ελλάδος του Ι9ου αιώνα, ο παραγωγικότερος βρετανός ζωγράφος-περιηγητής Εd. Lear (1812-1888) κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Κέρκυρα (1855-1863) επισκέφτηκε και τα άλλα Ιόνια νησιά. Έτσι τον Απρίλιο του 1863 σχεδίασε με μολύβι, μελάνι και υδρόχρωμα την άποψη αυτή, που δημοσιεύτηκε, με μικρή παραλλαγή στις ανθρώπινες μορφές που πλαισιώνουν γραφικά την εικόνα, στο έργο του Views in the Seven Ionian Islands
Άποψη της Λευκάδας από το Κάστρο (1863).
Ο σημαντικότερος ίσως τοπιογράφος της Ελλάδος του 19ου αιώνα, ο παραγωγικότερος βρετανός ζωγράφος-περιηγητής Εd. Lear (1812-1888) κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Κέρκυρα (1855-1863) επισκέφτηκε και τα άλλα Ιόνια νησιά. Έτσι τον Απρίλιο του 1863 σχεδίασε με μολύβι, μελάνι και υδρόχρωμα την άποψη αυτή, που δημοσιεύτηκε, με μικρή παραλλαγή στις ανθρώπινες μορφές που πλαισιώνουν γραφικά την εικόνα, στο έργο του Views in the Seven Ionian Islands
Αναπαράσταση της μάχης του 1684 στα νερά της Λευκάδας Η καθοριστική για την Ιστορική μοίρα της Λευκάδας μάχη (7 Αυγούστου 1684) που άλλαξε κυριάρχους στο νησί, η ναυμαχία που έφερε τους Βενετούς ως νέους άρχοντες, απεικονίστηκε στο Teatro della Guerra cont oil Turco, τον ιταλικό αυτό «ύμνο των μαχών» που κατέγραψε εικαστικά τις νικηφόρες μάχες των Ενετών. Έργο του Giovani Giacomo Rossi έρχεται να στέψει και να υπενθυμίζει τις λαμπρές νίκες της Χριστιανοσύνης.
Αναπαράσταση της μάχης του 1684 στα νερά της Λευκάδας
Η καθοριστική για την Ιστορική μοίρα της Λευκάδας μάχη (7 Αυγούστου 1684) που άλλαξε κυριάρχους στο νησί, η ναυμαχία που έφερε τους Βενετούς ως νέους άρχοντες, απεικονίστηκε στο Teatro della Guerra cont oil Turco, τον ιταλικό αυτό «ύμνο των μαχών» που κατέγραψε εικαστικά τις νικηφόρες μάχες των Ενετών. Έργο του Giovani Giacomo Rossi έρχεται να στέψει και να υπενθυμίζει τις λαμπρές νίκες της Χριστιανοσύνης.
Κάτοψη του Κάστρου (1686). Το δεύτερο σχέδιο του Vincenzo Maria Coronelli που απεικονίζει τις τροποποιήσεις των Βενετσιάνων αμέσως μετά την κατάληψή του κάστρου (1684). Έκτοτε τις απεικονίσεις και τα σχέδια αυτά τα συναντάμε να συνοδεύουν πάμπολλες επανεκδόσεις ή μεταφράσεις των έργων του Coronelli ή ακόμα και να εικονογραφούν μεταγενέστερα ταξιδιωτικά χρονικά, ιστορικές εκδόσεις και γεωγραφικά έργα.
Κάτοψη του Κάστρου (1686).
Το δεύτερο σχέδιο του Vincenzo Maria Coronelli που απεικονίζει τις τροποποιήσεις των Βενετσιάνων αμέσως μετά την κατάληψη του κάστρου (1684). Έκτοτε τις απεικονίσεις και τα σχέδια αυτά τα συναντάμε να συνοδεύουν πάμπολλες επανεκδόσεις ή μεταφράσεις των έργων του Coronelli ή ακόμα και να εικονογραφούν μεταγενέστερα ταξιδιωτικά χρονικά, ιστορικές εκδόσεις και γεωγραφικά έργα.
Το Κάστρο της Αγίας Μαύρας με τη γύρω περιοχή (1686). Τα σχέδιο πρωτοεμφανίστηκε το 1686 στις εκδόσεις του Vincenzo Maria Coronelli και έκτοτε έτυχε αλλεπάλληλες επανεκδόσεις και αντιγραφές. Παρουσιάζεται η περιοχή γύρω από το φρούριο. Από την πλευρά της Γύρας απεικονίζεται τμήμα του άλλοτε οικισμού (Borgo) και ο τούρκικος λιμενοβραχίονας (Μοlo). Στον χώρο της Άλλης Μεριάς διακρίνεται το αμυντικό σύστημα, το κατεστραμμένο προάστιο (Borgo distrutto) και μια χαμηλή τοποθεσία με νερό (stitto basso con acqua) δηλ. η ως σήμερα μικρή αλμυρή λίμνη.
Το Κάστρο της Αγίας Μαύρας με τη γύρω περιοχή (1686).
Τα σχέδιο πρωτοεμφανίστηκε το 1686 στις εκδόσεις του Vincenzo Maria Coronelli και έκτοτε έτυχε αλλεπάλληλες επανεκδόσεις και αντιγραφές. Παρουσιάζεται η περιοχή γύρω από το φρούριο. Από την πλευρά της Γύρας απεικονίζεται τμήμα του άλλοτε οικισμού (Borgo) και ο τούρκικος λιμενοβραχίονας (Μοlo). Στον χώρο της Άλλης Μεριάς διακρίνεται το αμυντικό σύστημα, το κατεστραμμένο προάστιο (Borgo distrutto) και μια χαμηλή τοποθεσία με νερό (stitto basso con acqua) δηλ. η ως σήμερα μικρή αλμυρή λίμνη.
Κάτοψη του Κάστρου της Αγίας Μαύρας (1686) Η Χαρτογραφική δραστηριότητα των Ενετών του 17ου αιώνα οφείλεται κατά κύριο λόγο στον Vincenzo Maria Coronelli (1650-1718), ιδρυτή της Γεωγραφικής Ακαδημίας. Πρόκειται για το πρώτο σχέδιο του Coronelli όπου απεικονίζεται η κατάσταση του φρουρίου αμέσως μετά την κατάληψη του από τους Βενετούς.
Κάτοψη του Κάστρου της Αγίας Μαύρας (1686)
Η Χαρτογραφική δραστηριότητα των Ενετών του 17ου αιώνα οφείλεται κατά κύριο λόγο στον Vincenzo Maria Coronelli (1650-1718), ιδρυτή της Γεωγραφικής Ακαδημίας. Πρόκειται για το πρώτο σχέδιο του Coronelli όπου απεικονίζεται η κατάσταση του φρουρίου αμέσως μετά την κατάληψη του από τους Βενετούς.
Η νήσος Αγία Μαύρα (1696) 0 Χάρτης της νήσου, παρουσιάστηκε στο Isolario του V. M. Coronelli μαζί με τα άλλα τρία γνωστά ήδη δικά του σχέδια. Στο Isolario καθώς και στα άλλα έργα του ή V. M. Coronelli ήδη από το 1686, διαβάζουμε για πρώτη φορά μία ολοκληρωμένη παρουσίαση του νησιού: καταχωρούνται οι αρχαίες ονομασίες και η ιστορία, η ιδιόμορφη γεωγραφική θέση και ο ισθμός σύνδεσης με την ηπειρωτική ακτή, τα ακρωτήρια, τοπωνύμια, ο βράχος και «το πήδημα της Σαπφούς», οι αρχαιότητες, η μυθολογία του χώρου, η πολιτεία της Αγίας Μαύρας, το υδραγωγείο, το φρούριο, τα σημαντικότερα χωριά.
Η νήσος Αγία Μαύρα (1696)
0 Χάρτης της νήσου, παρουσιάστηκε στο Isolario του V. M. Coronelli μαζί με τα άλλα τρία γνωστά ήδη δικά του σχέδια. Στο Isolario καθώς και στα άλλα έργα του ή V. M. Coronelli ήδη από το 1686, διαβάζουμε για πρώτη φορά μία ολοκληρωμένη παρουσίαση του νησιού: καταχωρούνται οι αρχαίες ονομασίες και η ιστορία, η ιδιόμορφη γεωγραφική θέση και ο ισθμός σύνδεσης με την ηπειρωτική ακτή, τα ακρωτήρια, τοπωνύμια, ο βράχος και «το πήδημα της Σαπφούς», οι αρχαιότητες, η μυθολογία του χώρου, η πολιτεία της Αγίας Μαύρας, το υδραγωγείο, το φρούριο, τα σημαντικότερα χωριά.
Η οχύρωση της Αγίας Μαύρας στη νήσο Λευκάδα Άγνωστη προέλευση. Χάραξη πιθανώς του 16ου αι. ή και του 17ου αι. βασισμένη σε προγενέστερο σχέδιο. Στο σχεδίασμα, το φρούριο απεικονίζεται όπως είχε διαμορφωθεί από την εποχή των Τόκκων -πενταγωνικό σχήμα με κυκλικούς πύργους. Το τέμενος με τον μιναρέ δηλώνουν την περίοδο της τουρκικής κατάκτησης. Η αναπαριστώμενη πολιορκία μία από τις πιθανές επιθέσεις των Βενετών του 1573, 1658 ή και του 1684. Την περίοδο όμως της οθωμανικής κατάκτησης το φρούριο ήταν ήδη επταγωνικό. Η μείξη λοιπόν όλων των στοιχείων και πληροφοριών συνυπάρχουν ακολουθώντας πιστά τις αρχές της εποχής για την αναπαράσταση αλλά και την πληροφόρηση.
Η οχύρωση της Αγίας Μαύρας στη νήσο Λευκάδα
Άγνωστη προέλευση. Χάραξη πιθανώς του 16ου αι. ή και του 17ου αι. βασισμένη σε προγενέστερο σχέδιο.
Στο σχεδίασμα, το φρούριο απεικονίζεται όπως είχε διαμορφωθεί από την εποχή των Τόκκων -πενταγωνικό σχήμα με κυκλικούς πύργους. Το τέμενος με τον μιναρέ δηλώνουν την περίοδο της τουρκικής κατάκτησης. Η αναπαριστώμενη πολιορκία μία από τις πιθανές επιθέσεις των Βενετών του 1573, 1658 ή και του 1684. Την περίοδο όμως της οθωμανικής κατάκτησης το φρούριο ήταν ήδη επταγωνικό. Η μείξη λοιπόν όλων των στοιχείων και πληροφοριών συνυπάρχουν ακολουθώντας πιστά τις αρχές της εποχής για την αναπαράσταση αλλά και την πληροφόρηση.
Χάρτης της νήσου Λευκάδας (1889). Ο γερμανός γεωγράφος J Partsch (1 856-1925) με σπουδές φιλολογίας και αρχαίας ιστορίας δίδαξε στα Πανεπιστήμια της Βρεσλαύιας και της Λειψίας. Πολυγραφότατος, από το 1882 εξέδωσε σειρά γεωγραφικών έργων που αφορούν τον ελλαδικό χώρο και κυρίως τα Ιόνια νησιά. Η μονογραφία του για τη Λευκάδα περιλαμβάνει αναλυτικά κεφάλαια για τη γεωμορφολογία της νήσου, τη λιμνοθάλασσα, τα όρη, τη φύση και το πολιτισμό καθώς και στατιστικούς πίνακες και πληθυσμιακές μετρήσεις του 1765 και 1879, στα χωριά και τις κωμοπόλεις. Στη λεπτομέρεια απεικονίζεται η περιοχή της αρχαίας Λευκάδας, που ιδρύθηκε τον 7ο π.Χ. στη ΒΑ ακτή του νησιού, στο σημείο που ήλεγχε το στενό και αβαθές θαλάσσιο πέρασμα μεταξύ νήσου και ακαρνανικών ακτών.
Χάρτης της νήσου Λευκάδας (1889).
Ο γερμανός γεωγράφος J Partsch (1 856-1925) με σπουδές φιλολογίας και αρχαίας ιστορίας δίδαξε στα Πανεπιστήμια της Βρεσλαύιας και της Λειψίας. Πολυγραφότατος, από το 1882 εξέδωσε σειρά γεωγραφικών έργων που αφορούν τον ελλαδικό χώρο και κυρίως τα Ιόνια νησιά. Η μονογραφία του για τη Λευκάδα περιλαμβάνει αναλυτικά κεφάλαια για τη γεωμορφολογία της νήσου, τη λιμνοθάλασσα, τα όρη, τη φύση και το πολιτισμό καθώς και στατιστικούς πίνακες και πληθυσμιακές μετρήσεις του 1765 και 1879, στα χωριά και τις κωμοπόλεις. Στη λεπτομέρεια απεικονίζεται η περιοχή της αρχαίας Λευκάδας, που ιδρύθηκε τον 7ο π.Χ. στη ΒΑ ακτή του νησιού, στο σημείο που ήλεγχε το στενό και αβαθές θαλάσσιο πέρασμα μεταξύ νήσου και ακαρνανικών ακτών.
Χάρτης της νήσου Λευκάδας, οι παρακείμενοι νησίδες και η ακαρνανική ακτή (1927) Από το έργο: Wilhelm Dorpfeld, Alt Ithaka, Μόναχο 1927. Ο σπουδαίος γερμανός ομηριστής Wilhelm Dorpfeld συγκέντρωσε το σύνολο των ερευνών και εργασιών του σχετικών με την πραγματική πατρίδα του Οδυσσέα, στο έργο Alt Ithaka στο οποίο υποστήριζε ότι η Λευκάδα είναι η Ιθάκη του Ομήρου. Στον χάρτη δηλώνονται εκτός από τα ύψη υπέρ την στάθμη της θαλάσσης, οι δημόσιοι και ημιονικοί οδοί, οι εκκλησίες, οι υδρόμυλοι, τα πηγάδια, οι πηγές και με μαύρα κεφαλαία τα τοπωνύμια κλασσικής εποχής. Ομηρικά τοπωνύμια, πλόες και θέσεις αρχαιοτήτων δηλώνονται με ερυθρά στοιχεία.
Χάρτης της νήσου Λευκάδας, οι παρακείμενοι νησίδες και η ακαρνανική ακτή (1927)
Από το έργο: Wilhelm Dorpfeld, Alt Ithaka, Μόναχο 1927.
Ο σπουδαίος γερμανός ομηριστής Wilhelm Dorpfeld συγκέντρωσε το σύνολο των ερευνών και εργασιών του σχετικών με την πραγματική πατρίδα του Οδυσσέα, στο έργο Alt Ithaka στο οποίο υποστήριζε ότι η Λευκάδα είναι η Ιθάκη του Ομήρου. Στον χάρτη δηλώνονται εκτός από τα ύψη υπέρ την στάθμη της θαλάσσης, οι δημόσιοι και ημιονικοί οδοί, οι εκκλησίες, οι υδρόμυλοι, τα πηγάδια, οι πηγές και με μαύρα κεφαλαία τα τοπωνύμια κλασσικής εποχής. Ομηρικά τοπωνύμια, πλόες και θέσεις αρχαιοτήτων δηλώνονται με ερυθρά στοιχεία.
Χάρτης της πεδιάδας στο Νυδρί και τα περίχωρα. (1927) Από το έργο: Wilhelm Dorpfeld, Alt Ithaka, Μόναχο 1 927. Το θέμα της Λευκάδας ως Ομηρικής Ιθάκης διατύπωσε και υποστήριξε ο σπουδαίος γερμανός ομηριστής Wilhelm Dorpfeld στο πολύκροτο έργο το Alt Ithaka, το οποίο εμπλουτίστηκε με χαρτογραφήσεις εγγυημένης ακρίβειας. Το έργο επιφοροτίστηκε ο γερμανός λοχαγός Walter von Maries ο οποίος, για ένα οκτάμηνο το 1905, συνέλεξε επιτοπίως στοιχεία. Οι χαρτογραφικές του εργασίες συμπληρώθηκαν μετά τον θάνατό του από τον λοχαγό Konrad Grafihhoff(1910). Από τους είκοσι χάρτες, χαρακτηριζόμενους στο έργο ως πίνακες, στον συγκεκριμένο δίδονται λεπτομέρειες των διαφόρων τοποθεσιών στην περιοχή Νυδρί και τον όρμο Βλυχού.
Χάρτης της πεδιάδας στο Νυδρί και τα περίχωρα. (1927)
Από το έργο: Wilhelm Dorpfeld, Alt Ithaka, Μόναχο 1 927.
Το θέμα της Λευκάδας ως Ομηρικής Ιθάκης διατύπωσε και υποστήριξε ο σπουδαίος γερμανός ομηριστής Wilhelm Dorpfeld στο πολύκροτο έργο το Alt Ithaka, το οποίο εμπλουτίστηκε με χαρτογραφήσεις εγγυημένης ακρίβειας.
Το έργο επιφοροτίστηκε ο γερμανός λοχαγός Walter von Maries ο οποίος, για ένα οκτάμηνο το 1905, συνέλεξε επιτοπίως στοιχεία. Οι χαρτογραφικές του εργασίες συμπληρώθηκαν μετά τον θάνατό του από τον λοχαγό Konrad Grafihhoff(1910). Από τους είκοσι χάρτες, χαρακτηριζόμενους στο έργο ως πίνακες, στον συγκεκριμένο δίδονται λεπτομέρειες των διαφόρων τοποθεσιών στην περιοχή Νυδρί και τον όρμο Βλυχού.

Πηγή: Δημόσια Βιβλιοθήκη Λευκάδας

Προηγουμενο αρθρο
Επίσκεψη στελεχών του Ποταμιού στη σεισμόπληκτη Λευκάδα
Επομενο αρθρο
Τριμηνιαία αναστολή καταβολής των δόσεων του ΕΝΦΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.