HomeΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣΜάνος Χατζιδάκις: Είμαι ο λαχειοπώλης του ουρανού

Μάνος Χατζιδάκις: Είμαι ο λαχειοπώλης του ουρανού

«Σηκώθηκα απ΄ το πιάνο και πλησιάζω τον καθρέφτη. Ήμουνα ξαναμμένος. Είδα το είδωλό μου να κρατά φτερά του παγωνιού και δροσερούς καρπούς του Θέρους. Κι είπα από μέσα μου: Είμαι ο Λαχειοπώλης τ’ Ουρανού. Μοιράζω αριθμούς σε ξωτικά κι αγγέλους. Ο πρώτος αριθμός σημαίνει συνουσία. Βάση ρευστή για δημιουργία. Κι αποφασίζω ευθύς την πιο μεγάλη μου πράξη. Σκόρπισα τα λαχεία μου στους γαλαξίες και στο άπειρο. Έτσι δεν θά ‘ναι δυνατό κανείς να ξαναδημιουργήσει, να πράξει το καλό – που λεν – ή το κακό. Σπατάλη η απόφασή μου, μα ο κόσμος πάει για να χαθεί.

Το λέω για να τ’ ακούν οι νέοι, και να σκορπίσουν τα λαχεία τους κι αυτοί, όπου μπορέσουν κι όπου βρουν. Να μην τ’ αφήσουν κέρδος στους πολλούς. Έτσι τουλάχιστον, θα κατακτήσουμε τη δυνατότητα να μας φοβούνται. Ποιους; Εμάς, τους ποιητές. Μια και δεν είναι δυνατό να μας εντάξουν στα συρτάρια τους, σ’ ό,τι μπορούν να ελέγξουνε και να προβλέψουν οι ανερχόμενοι πολλοί.

Τους φοβερίζει η άρνησή μας να δεχτούμε φάκελο, κατάταξη, τάξη κι αριθμό. Τους φοβερίζει η άρνησή μας να ενταχθούμε στις ομάδες αυτών που όταν κοιμούνται, τα χέρια τους είναι από μέσα ή απ’ έξω από το πάπλωμα. Γιατί τα χέρια τα δικά μας την ώρα του ύπνου, ζωγραφίζουν ελεύθερα τους ανέμους, με χρώματα και με σχηματισμούς πτηνών, και μας τοποθετούν παντοτινά μες στους αιώνες, με την αθάνατη κι ερωτική μορφή του Λαχειοπώλη τ’ Ουρανού.»

Απόσπασμα από «Τα σχόλια του Τρίτου», εκδόσεις Εξάντας

41

Στις 23 Οκτωβρίου 1925, πριν από ενενήντα χρόνια, ήρθε στον κόσμο μια σπουδαία προσωπικότητα, ένας μεγάλος μουσικοσυνθέτης, που καθόρισε με την παρουσία του τις εξελίξεις στην ελληνική μουσική, ο Μάνος Χατζιδάκις.

Ο Μάνος Χατζιδάκις, ένας γνήσιος Έλληνας με πληθωρική προσωπικότητα, υπήρξε ο δημιουργός που έβαλε τη σφραγίδα του στον πολιτισμό μας αναμορφώνοντας το ελληνικό τραγούδι και δρομολογώντας νέους μουσικούς ορίζοντες. Πρωτοπόρος, αυθεντικός, ασυμβίβαστος στη ζωή του, ξένος απέναντι στην κολακεία και στην ταχτική της αναρρίχησης, εχθρός της σοβαροφάνειας και του εκχυδαϊσμού της τέχνης, λάτρης του νέου και της αμφισβήτησης, τολμηρός στοχαστής της εποχής του, κατάφερε να αφήσει το στίγμα του ανεξίτηλο στο πέρασμα του χρόνου.

«Σε όλη του τη ζωή προσπαθούσε να κινήσει όντα και πράγματα μέσα σε μια Ελλάδα βυθισμένη σε εύκολες μουσικές»έλεγε γι’ αυτόν ο Ιάνης Ξενάκης.

«Δεν είναι το τραγούδι μου απλοϊκό και ευχάριστο σαν το τενεκεδένιο σώμα μιας πολιτικής παράταξης ή ενός αθλητικού συλλόγου. Δεν κολακεύει τις συνήθειές σας ούτε και διασκεδάζει την αμηχανία σας, την οικογενειακή σας πλήξη ή την ερωτική σας ανεπάρκεια. Δεν είναι το τραγούδι μου μονοφωνική αρτηρία, ούτε μια πολυφωνική και λαϊκή υστερία. Είναι μια μυστική πηγή, μια στάση πρέπουσα και ηθική απέναντι στα ψεύδη του καιρού μας, ένα παιχνίδι ευφάνταστο μ’ απρόβλεπτους κανόνες, μια μελωδία απρόσμενη που γίνεται δική σας, δεμένη αδιάσπαστα με άφθαρτες λέξεις ποιητικές και ξαναγεννημένες» λέει ο ίδιος στο βιβλίο του «Ο καθρέφτης και το μαχαίρι».

42

Ο Μάνος Χατζιδάκις, ήρθε κι έφυγε , αφού μας χάρισε τη λάμψη του, αφού μας μάγεψε με τις μελωδίες του, αφού μας αφύπνισε με τα οράματά του, αφού μας μπόλιασε με τις ιδέες του, αφού μας ξεδίπλωσε τις οδυνηρές αλήθειες του τόπου μας, αφού μας άφησε τα ίχνη του ταξιδιού του, έφυγε, ανοίγοντας φτερά για τη νοσταλγία των ουρανών. Η μυστική πηγή του είναι εδώ, για όσους θέλουν, για όσους μπορούν ακόμη, στις μελωδίες του να αναγνωρίσουν το μυστικό εσωτερικό τους σκίρτημα.

«Αλλά κανείς δεν θέλει να πιστέψει πως βασικό μας αίτημα υπήρξε πάντα κι είναι ο ουρανός. Κι όχι μόνο δικό μας, αλλά και ολόκληρων λαών. Πάντα επιμένουν να μας διδάσκουν αυτό το κάπως ύποπτο: επιστροφή στη γη. Μας αποκρύπτουν πως το φυσικό μας είναι να πετάμε, πως στην τελειωτική μορφή μας θα ‘χουμε φτερά. Γι’ αυτό ανέκαθεν η νοσταλγία των ουρανών στα όνειρα των εφήβων, των εραστών και των παρθένων».

(Σχόλιο του στο Τρίτο Πρόγραμμα τον Ιούνιο του 1979)

Επιμέλεια: Ελένη Μ. Ματαράγκα

Προηγουμενο αρθρο
Ανακοίνωση για το πρόγραμμα κατά της φτώχειας στην ΠΙΝ
Επομενο αρθρο
Ο πρώτος μου έρωτας

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.