«Vojna»: Ο Στέλιος Κατωπόδης στον πιο φωτεινό χορό πολέμου

«Όποιον ρόλο και να κάνω, για μένα είναι μια ευκαιρία να ξεκινήσω από την αρχή, να γεννηθώ ξανά και αυτό είναι δώρο»

VOJNA! Στη ρωσική γλώσσα σημαίνει πόλεμος και μ’ αυτήν την επικεφαλίδα μπαίνουμε στη δεύτερη τριλογία των #nofilter series και το «ποδαρικό» κάνει ο Στέλιος Κατωπόδης, σολίστ του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Και ποιος θα μπορούσε καλύτερα να ερμηνεύσει την έννοια του «πολέμου» από έναν σπουδαίο καλλιτέχνη που γνωρίζει καλά την πειθαρχία, τη γενναιότητα, τις μάχες αλλά και που έχει την πεποίθηση ότι μέσα από μια «καταστροφή» μπορεί να δημιουργηθεί κάτι νέο, κάτι φωτεινό, κάτι απελευθερωτικό.

Ποιος ήταν ο πρώτος σου «πόλεμος»;

Ήταν καθαρά με τον εαυτό μου. Βίωσα μια μεγάλη σύγκρουση με τα βιώματα που είχα από την οικογένεια μου όταν αποφάσισα ν’ ασχοληθώ με την τέχνη του μπαλέτου. Αυτός ο απογαλακτισμός ήταν ένας εσωτερικός πόλεμος. Οι γονείς μου δεν είχαν καμία σχέση με τον κλασικό χορό και την τέχνη γενικότερα. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν καν τι είναι όλο αυτό και πώς μου προέκυψε σαν ανάγκη ν’ αφιερώσω τη ζωή μου εκεί. Εκείνοι θεωρούσαν πως πρέπει να πάω στο πανεπιστήμιο να σπουδάσω μια θετική επιστήμη, να βρω δουλειά, να βγάζω λεφτά. Έτσι, έπρεπε να δώσω μια σειρά από «μάχες» με τους γονείς μου που μου δημιούργησαν ένα σωρό ενοχές κι αμφιβολίες και αυτές είναι που φέρανε την εσωτερική μου σύγκρουση. Αυτός ήταν ο πρώτος μου πόλεμος και μ’ εξόντωσε. Βέβαια, όταν τελείωσε αυτή η περίοδος η λύτρωση που ένιωσα ήταν ασύλληπτα απελευθερωτική. Πάτησα στα πόδια μου. Ήξερα ποιος είμαι και τι θέλω να κάνω και ήμουν έτοιμος να διεκδικήσω το όνειρο μου με κάθε κόστος. Είπα “αυτή είναι η ζωή μου”. Ας κάνω λάθη κι ας τα πληρώσω αρκεί αυτά τα λάθη να προκύψουν μέσα από τις δικές μου επιλογές, όχι από επιλογές άλλων. Βγήκα νικητής και τώρα πια η μητέρα μου (ο πατέρας μου έφυγε από τη ζωή πριν από 9 χρόνια), νιώθει υπερήφανη για μένα και η σχέση μας είναι πολύ ζεστή και ειλικρινής. Αλλά και ο πατέρας μου πριν πεθάνει με στήριξε τελικά και ήταν δίπλα μου.

Αυτό που μου περιέγραψε ο Στέλιος, σχεδόν συγκινημένος, είναι γνώριμο. Λίγο έως πολύ όλοι ζήσαμε την περίοδο του απογαλακτισμού σαν έναν εσωτερικό πόλεμο. Αυτό, όμως, που κάνει τη διαφορά είναι ότι ο Στέλιος το έζησε στο ακέραιο στην ηλικία των 18. Παιδί ακόμα κι έπρεπε να πάρει τη ζωή στα χέρια του. Δεν είναι, λοιπόν, μύθος ότι οι χορευτές του κλασικού χορού, χάνουν κομμάτι από την παιδική τους ηλικία.

Αυτό ο Στέλιος δεν το βλέπει σαν θυσία.

Όχι. Δεν έχω θυσιάσει τίποτα για να γίνω χορευτής. Για όλα όσα έχω παλέψει, όλα όσα έχω στερηθεί δεν τα θεωρώ θυσίες γιατί έτσι μπορώ και κάνω αυτό που αγαπώ. Θυσιάζεις και θυσιάζεσαι όταν κάνεις κάτι υποχρεωτικό όχι όταν πραγματοποιείται το όνειρο σου.

Μίλα μου για τη διαδικασία σου πριν βγεις στη σκηνή.

Πάω πάρα πολύ νωρίς στο θέατρο. Θέλω ν’ αφουγκραστώ τον χώρο. Να νιώσω σαν να ήμουν από πάντα εκεί. Μετά κάνω το μάθημα μου, το ζέσταμά μου. Έπειτα, πάω να ετοιμαστώ, να βαφτώ, να φορέσω το κοστούμι μου και μετά πάω, αρκετή ώρα πριν την παράσταση, στη σκηνή. Εκεί, με την κουίντα κατεβασμένη, στέκομαι. Κάνω την προσευχή μου. Μετά κλείνω τα μάτια μου και αρχίζω να περπατάω σε μια ευθεία, μπρος – πίσω, για να βεβαιωθώ πως δεν ζαλίζομαι, δεν είναι κάπου το μυαλό μου, πως είμαι 100% εδώ. Ξέρεις, το μυαλό παίζει πολλά παιχνίδια. Μπορεί την ώρα που χορεύεις να “φύγεις” και να “τρέξεις” αλλού, αυτό είναι επικίνδυνο. Δεν μπορώ να το επιτρέψω να συμβεί.

Φοβάσαι μήπως χάσεις τα βήματα;

Όχι, όχι, τα βήματα μου δεν τα χάνω. Είμαι από τους χορευτές που τα μαθαίνω πολύ εύκολα και το ίδιο εύκολα τα θυμάμαι. Αυτό που φοβάμαι είναι το γύρω μου. Τους άλλους, όσους δεν είναι στη σκηνή. Είναι κι αυτοί εκεί οπότε μπορεί να μπω στη διαδικασία να τους “δω”. Σαν να βγω από το σώμα μου την ώρα που χορεύει και να “κοιτάξω” τους γύρω μου. Συμβαίνει [γελάει] αλλά δεν μπορώ να το επιτρέψω. Ακόμη και να τραυματιστώ, να πονάω, δεν μπορώ να το αφήσω να “πετάξει έξω”, δεν μπορώ να σταματήσω. Συνεχίζω.

Τον ακούω να λέει τη λέξη “επιτρέψω” κι εγώ, όπως ο περισσότερος κόσμος, είχα την εντύπωση μέχρι που γνώρισα τον Στέλιο, ότι ο χορός είναι μια τέχνη που συνδέεται άμεσα με τον αθλητισμό κι η πειθαρχία επιβάλλεται.

Με διακόπτει.

Όχι, ο χορός δεν έχει καμία σχέση με τον αθλητισμό. Ο χορός είναι πολλές τέχνες μαζί, είναι θέατρο, είναι μουσική, είναι κίνηση. Έχεις ρόλο, όπως στο θέατρο. Καλείσαι να ερμηνεύσεις, να υποδυθείς έναν ήρωα απλά δεν εκφράζεσαι με λόγια, το εκφράζεις με κινήσεις. Δεν είναι καθόλου αθλητισμός. Το σώμα δεν είναι η βάση του χορού, είναι ένα εργαλείο του και όπως οι ηθοποιοί προπονούν τη φωνή τους, την άρθρωσή τους έτσι κι εμείς προπονούμε το σώμα μας.

Ο χορός είναι πρώτα ψυχή, γιατί αυτό σε οδηγεί, μετά μυαλό και το τελευταίο είναι το σώμα. Η πειθαρχία ναι, είναι απαραίτητη αλλά σε όλες τις τέχνες οφείλεις να πειθαρχείς. Πάντα στις τέχνες η έννοια της ελευθερίας και της πειθαρχίας εμπλέκονται. Έχεις την ελευθερία να εκφράζεσαι αλλά πρέπει να έχεις την πειθαρχία να το κάνεις σωστά ως προς την τεχνική ή τη φόρμα, την ποιότητα. Η ελευθερία έχει να κάνει με σένα τον ίδιο, με την ψυχή σου, με το ποιος είσαι. Η τεχνική έχει να κάνει με τον χρόνο και τον κόπο που έχεις αφιερώσει στη μάθηση. Και τα δύο είναι εξίσου σημαντικά. Αν λείπει ένα από τα δύο, το αποτέλεσμα πάσχει. Για παράδειγμα, ο Sergei Polunin -που με ρώτησες- είναι ένας εξαιρετικός χορευτής από άποψη τεχνικής αλλά προσωπικά δεν με “παίρνει” μαζί του. Αυτές οι πρόσφατες δηλώσεις του με βρίσκουν αντίθετο και μου δείχνουν ότι είναι ανολοκλήρωτος ως άνθρωπος κι αυτό θα τον συνοδεύει και στην τέχνη του. Έτσι, είναι.

Πρώτα είσαι άνθρωπος και μετά καλλιτέχνης.

Αυτή η τελευταία του κουβέντα μου έδωσε πολλή τροφή για σκέψη κι εδώ που τα λέμε δεν έχω γνωρίσει σπουδαίο καλλιτέχνη που να μην είναι εξίσου σπουδαίος άνθρωπος. Αυτά τα δύο μ’ έναν μαγικό τρόπο πάνε μαζί. Κι ο Στέλιος Κατωπόδης είναι ένας σπάνιος άνθρωπος. Ευγενικός, ευαίσθητος, συνεπής και με μεγάλη όρεξη να μοιραστεί. Να μοιραστεί τις σκέψεις του, την τέχνη του, τον εαυτό του είτε πάνω στη σκηνή, είτε στο πλατό που γυρίσαμε το μικρό μας film είτε εδώ, σήμερα, στην κουβέντα μας.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σου ρόλος από αυτούς που έχεις ερμηνεύσει;

Όλους τους ρόλους που έχω κάνει μικρούς, μεγάλους, ελάχιστους, τους έχω αγαπήσει το ίδιο. Ξέρεις, το “κόλπο” σε όλα αυτά τα θέματα διανομής και τα λοιπά, είναι η κατάργηση του εγώ. Έχω δουλέψει πολύ πάνω σε αυτό…άλλος ένας “πόλεμος” που έχω νικήσει [γελάει]. Παίρνω αυτό που μου δίνεται και το υπηρετώ με όλο μου το είναι. Μια φορά σε μια παραγωγή, μου δόθηκε ένας πολύ μικρός ρόλος: έπρεπε απλά να βγω στη σκηνή, να περπατήσω και να φύγω. Όταν μου δώσανε τον ρόλο, εκείνη τη στιγμή, μέσα μου πόνεσα. Περίμενα κάτι περισσότερο, ήθελα κάτι περισσότερο αλλά μου δόθηκε αυτό. Σκέφτηκα, όμως, πως ναι μεν είναι “λίγο” αλλά είναι δικό μου και θα το κάνω όσο καλύτερα μπορώ. Δεν γκρίνιαξα, δεν είπα λέξη και ξεκίνησα να δουλεύω αυτό το περπάτημα σαν να ήταν ο μεγαλύτερος ρόλος. Όταν ήρθε η ώρα, βγήκα στη σκηνή, περπάτησα και όταν έφυγα ήμουν ευτυχισμένος. Έκανα τον ρόλο μου όσο καλύτερα μπορούσα και με πολλή αγάπη. Αυτό για μένα έχει σημασία. Όποιον ρόλο και να κάνω, για μένα είναι μια ευκαιρία να ξεκινήσω από την αρχή, να γεννηθώ ξανά και αυτό είναι δώρο.

Αυτή η πολύ όμορφη ιστορία του Στέλιου μου θύμισε μια αντίστοιχη που είχα διαβάσει για μια ηθοποιό: Της είχαν δώσει στο θέατρο έναν ρόλο που έπρεπε απλώς να βγει στη σκηνή και να σβήσει ένα κερί. Εκείνη το δούλεψε σαν να ήταν ο πρωταγωνιστικός ρόλος και κυριολεκτικά τελειοποίησε αυτό, το σβήσιμο του κεριού. Αργότερα, φυσικά, αυτή η ηθοποιός έγινε η σπουδαιότερη της εποχής της.

Εσένα, ποια είναι τα όνειρα σου; Τι θα ήθελες να κάνεις;

Αγαπώ πολύ την Αρχαία Τραγωδία. Το όνειρο μου είναι να χορέψω στην Επίδαυρο, να ερμηνεύσω ένα δραματικό ρόλο χορεύοντας. Να αποδώσω το λιμπρέτο με κίνηση. Είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο αλλά είναι κάτι το εξαιρετικό. Το Αρχαίο Δράμα έχει μέσα του και το τώρα. Είναι μαγικό. Μπορεί ο θεατής να ταυτιστεί με αυτό που συμβαίνει κι ας γράφτηκε πριν από αιώνες. Τελικά όλα ξεκίνησαν από εκεί κι εκεί επιστρέφουν.

Πέρα από τον χορό, με ποιες άλλες τέχνες θα ήθελες ν’ ασχοληθείς;

Με το θέατρο και τον κινηματογράφο.

Ποιον άνθρωπο αγαπάς περισσότερο;

Δεν αγαπάω περισσότερο έναν. Είναι αρκετοί.

Ποιον άνθρωπο δεν θα ξεχάσεις ποτέ.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη γιαγιά μου τη Λενιώ. Ήταν από τη Λευκάδα με καταβολές από την Ήπειρο. Ήταν πολύ όμορφη και πολύ δυναμική. Αυτό που λέμε τζόρας. Έκανα μαζί της πολλά καλοκαίρια και η προσωπικότητα της ήταν τόσο έντονη που ζει ακόμα μαζί μου και έντονα.

VOJNA credits:
Σκηνοθεσία, φωτογραφία, κείμενο: Εβίτα Σκουρλέτη
Διεύθυνση Παραγωγής: ελc team
Παραγωγή: ελculture
Ερμηνεία: Στέλιος Κατωπόδης
Special Guests (με αλφαβητική σειρά):
Serghei Osipov

Βογιατζής Γιώργος
Γερολυμάτος Νικόλας
Γεωργέλλης Λευτέρης
Ζερβάκης Γιώργος
Μπαχαρνίκος Βλάσης
Μπρεγκάσι Κλαούντιο
Μπότσος Βασίλης
Ροδίτης Σπύρος
Ρομάριο Μπιλαϊ
Συρέλης Βασίλης
IKMF – Fortress KravMaga

Πηγή: www.elculture.gr