Αναζητώντας στη Λευκάδα την βασίλισσα των βοτάνων Παιώνια

Πέντε άνθρωποι αποτέλεσαν τη σημερινή συντροφιά που ανέβηκε στα υψώματα του νησιού αναζητώντας την εκρηκτική και σαγηνευτική ανθοφορία της Παιώνιας.

Αυτοφυής στο νησί μας η παιώνια είναι από τα αρχαιότερα και ωραιότερα αγριολούλουδα. Κανένα άλλο φυτό δεν μπορεί να συναγωνισθεί σε λαμπρότητα τα άνθη της. Ο Παυσανίας την χαρακτήρισε ως «πασάων βοτανέων βασιληίδα» ενώ πολλούς αιώνες αργότερα και οι Κινέζοι θα την ονομάσουν «βασιλέα όλων των λουλουδιών».

Εμείς σήμερα χαρήκαμε, απολύσαμε και φωτογραφίσαμε παιώνιες στα ορεινά της Εγκλουβής. Το τοπίο ήταν μοναδικό. Όλη η χλωρίδα του νησιού συγκεντρωμένη τριγύρω και η «βασίλισσα» σε αφθονία ολάνθιστη, πανέμορφη και επιβλητική να επισκιάζει κάθε τι άλλο.

Η Παιώνια (Paeonia) είναι γένος ιδιαίτερα όμορφου αγριολούλουδου που συναντάται στην ελληνική ύπαιθρο. Στην Ελλάδα συναντώνται συνολικά πέντε διαφορετικά είδη παιώνιας. Στο νησί μας φύονται δυο διαφορετικά ειδή: η Paeonia mascula (Παιώνια η αρσενική) και η η Paeonia peregrina (Παιώνια η εξωτική) αυτή που φωτογραφίσαμε σήμερα.

Στην Ελλάδα, οι παιώνιες είναι αυτοφυή, πολυετή, ποώδη φυτά των ορεινών κυρίως περιοχών. Προτιμούν ασβεστολιθικά εδάφη και ελαφρώς σκιερές τοποθεσίες με μακκία βλάστηση και δάση. Το υπέργειο τμήμα τους ξεραίνεται τελείως μετά την ανθοφορία, ενώ το υπόγειο επιζεί κάτω από το έδαφος.

Το φυτό οφείλει το όνομά του στον μυθικό Παιώνα, μαθητή του γιατρού των θεών Ασκληπιού, ο οποίος θεράπευσε ένα τραύμα του Πλούτωνα που του είχε προκαλέσει ο Ηρακλής. Ο Ασκληπιός σκότωσε τον μαθητή του από φθόνο, αλλά ο Πλούτων τον μεταμόρφωσε στο άνθος που πήρε το όνομά του. Εξ άλλου, η λέξη «παιάν», που υποδηλώνει δοξαστικό ύμνο, απευθυνόταν αρχικά στον Απόλλωνα Παιάνα ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για κάποια θεραπεία με το φυτό.

Από την αρχαιότητα, λοιπόν, η παιώνια είχε φαρμακευτική χρήση. Κατά τον Διοσκουρίδη, το φυτό θεωρείται αντίδοτο στους πυρετούς, τις δηλητηριάσεις και τη μαγεία. Κατά τον Πλίνιο, είναι εμμηναγωγό, κατάλληλο για τις παθήσεις των νεφρών, των εντέρων, τους κολικούς, τα δαγκώματα των φιδιών και, επί πλέον, διώχνει τους εφιάλτες. Στη σύγχρονη ιατρική, η παιώνια θεωρείται ότι έχει αναλγητικές και ηρεμιστικές ιδιότητες.

Ευχαριστούμε θερμά τον Μιχάλη Αυλωνίτη και ιδιαίτερα τον πρόεδρο της Εγκλουβής Ηλία Κούρτη. Ο μεν πρώτος μας έδωσε κατατοπιστικές πληροφορίες και ο δεύτερος μας συντρόφεψε και μας οδήγησε στους θρόνους της βασίλισσας.