HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣ«Εκ Λευκάδας»

«Εκ Λευκάδας»

Γυναίκες δεν υπάρχουσιν εν Λευκάδι, αλλά μούμιαι εψιμμυθιωμέναι μη τολμώσαι δήθεν να σε αντικρύσωσιν ή από των χαραγμάτων εν καιρώ ημέρας, αλλ’ ικαναί να σε γυμνώσωσιν εν ώρα νυκτός.

Του Αντώνη Γ. Περδικάρη
Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε ανώνυμα στο Αθηναϊκό περιοδικό «Μη Χάνεσαι» (του Βλ. Γαβριηλίδη), τόμος 2, αριθμ. τευχ.155 της 30/4/1881 με τον παραπάνω τίτλο. Περιγράφει τις συνθήκες ζωής ενός στρατευμένου στο Νησί αλλά αφήνει αιχμές για τους πόρους και την νοοτροπία των κατοίκων του:

“Γράφουσιν ημίν εκ του εν Λευκάδι στρατοπέδου:
Από εικοσαήμερον είμεθα ενταύθα. Μίαν ημέρα τακτικά δεν ελάβομεν έτι τον άρτον μας, διότι εις και μόνος υπό του προμηθευτού διατιθέμενος κλίβανος δεν εξαρκεί εις υπηρεσίαν εξ όλων χιλιάδων ανδρών. Υπήρξαν ημέραι, καθ’ ας μικρού εδέησε να μείνωμεν άσιτοι. Μόλις δε κατορθούται να οικονομήται ήμισυς. Μάλιστα την Δευτέραν του Πάσχα εκάστη ενωμοτία εκ δεκαπέντε ή είκοσιν ανδρών δεν έλαβεν ή μόλις δύο ή τρεις κουραμάνας, των οποίων και η ποιότης ευκόλως κατανοείται.

Φαντάσου πρόνοιαν περί αυτής της πρώτης ανάγκης και έπειτα υπόμενε και τον “Αιώνα” πολεμικόν ακριβώς καθ’ ον χρόνον ο Πόλεμος κουμουνδουροδέσμιος υπάγεται εις τας γερμανικάς καλένδας. Δεν εντρεπόμεθα! Μόνον να μη κυττάζωμεν εις τα παράθυρα φροντίζει ο κ. Σούτσος εκδίδων διαταγάς επί διαταγών, ωσανεί να έτρωγον και τα μάτια. Και τι; νομίζετε γυναίκες; Γυναίκες δεν υπάρχουσιν εν Λευκάδι, αλλά μούμιαι εψιμμυθιωμέναι μη τολμώσαι δήθεν να σε αντικρύσωσιν ή από των χαραγμάτων εν καιρώ ημέρας, αλλ’ ικαναί να σε γυμνώσωσιν εν ώρα νυκτός. Απέναντι τοιούτου τερατωδώς ασχήμου ωραίου ημίσεως φαντάσθητε ανάλογον το έτερον άσχημον ήμισυ· ρυπαρόν και ρακένδυτον, οίον εν ελαιοτριβείοις διαιτώμενον, ανυπόδητον και με ομβρέλλαν, την κεφαλήν μανδυλίω πιναρώ περιδεδεμένην και με φαβορίταις, άξεστον δε και χυδαίον εις πρωτοφανή βαθμόν, καθότι ο τιμαριωτισμός δεν επέτρεψεν έτι αυτώ την ανατολήν των εν Ελλάδι εννοουμένων ελευθεριών. Εκ τούτων πάντων κατ’ αναστροφήν του “οία η μορφή τοιάδε και η ψυχή” δύνασθε να έχητε και της πόλεως αυτών την εικόνα της οποίας αντίθεσιν ποιεί ο σύμπας τόπος και ιδίως η θέσις εν η στρατοπεδεύομεν· όλη ρωμάντζα. Πλην του βορβόρου και της δυσωδίας, δι’ ων εναγωνίως και ασφυκτιών τις διέρχεται την πνιγηράν ταύτην τρώγλην μάλλον ή πόλιν, δυσχερεστέραν καθίστησι την εν αυτή διατριβήν και η δυσχέρεια της συναλλαγής, ελλείψει νομισματικών κερματίων, άτινα εν υπερτιμήσει μεταβιβάζονται εις Πρέβεζαν. Ως δ’ εκ τούτου οι εισερχόμενοι εις κατάστημα αναπολούσι τα ρυπαρά καπηλεία των Αθλίων του Ουγκώ ή καφεία πεντάπηχη μόλις και πνικτικά· δεν ερωτάσθε: Τι αγαπάτε, αλλ’ αν έχετε ψιλά, διότι άλλως ουδέ καφές υπάρχει προς δόσιν. Τουλάχιστον απολαύομεν υγείας άκρας και τοι το εκ Κερκύρας ελθόν τάγμα μας έφερε και πέντε εφλογιώντας.

Και το εξής κωμικόν. – Στρατιώτης παρουσιάζεται προχθές να ζητήση ημερήσιαν άδειαν – Τι να την κάμης; Να πα να κατουρήσω. -!!! – Δεν είχε άδικον εν τούτοις, διότι τοσούτο του στρατοπέδου αφίστανται τα ουρητήρια.”

Πωλητής ψωμιού, στο κάστρο Λευκάδας (1922)

Σημειώσεις

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ: Το άρθρο δημοσιεύτηκε όταν ήταν πρωθυπουργός ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος (1815 – 1883) από τους σημαντικότερους Έλληνες πολιτικούς του 19ου αιώνα. Υπήρξε πολέμιος του βασιλικού θρόνου και δεν υποτάχθηκε στις απαιτήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων που ήθελαν την Ελλάδα να παρασυρθεί σε πόλεμο με την Τουρκία Συγχρόνως όμως δεν δίστασε να απειλήσει την Τουρκία με επίθεση 40.000 Ελλήνων στρατιωτών στην Θεσσαλία και μπόρεσε με σκληρές διαπραγματεύσεις, που κράτησαν κοντά ένα χρόνο, να προσαρτήσει αναίμακτα στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος τόσο αυτή όσο και την περιοχή της Άρτας (1881).
Ο ιδιοκτήτης-διευθυντής του περιοδικού «Μη χάνεσαι», Βλάσης Γαβριηλίδης (1848-1920), είναι ο μετέπειτα (1883) ιδρυτής της εφημερίδας «Ακρόπολις» και τότε αντιπολιτευόταν μέσω του «πολιτικοσατυρικού» αυτού εντύπου, τον Αλέξανδρο Κουμουνδούρο. Η έκφραση «Μη χάνεσαι» ήταν ουσιαστικά μια ειρωνική παράθεση της παροιμιώδους φράσης του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου με την οποία συνήθιζε να απαντά στην εναντίον του πολεμική, όταν η συζήτηση κατέληγε σε αδιέξοδο.

ΘΕΣΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΝΤΟΣ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ: Πιθανότατα στο Ενετικό φρούριο Λευκάδας (κάστρο της Αγίας Μαύρας).
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ: Κάποιος στρατεύσιμος πιθανότατα Αθηναίος, που υπηρετεί στη Λευκάδα. Όπως ειπώθηκε το άρθρο είναι ανώνυμο, όμως υπάρχει και νεώτερη ανταπόκριση από το στρατόπεδο του Νησιού και αυτό φέρει την υπογραφή «Μπερέτας». Είναι προφανώς το ίδιο άτομο που έγραψε και το ανώνυμο άρθρο, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι αυτό είναι το επίθετό του, καθώς στο «Μη χάνεσαι» πολλοί δημοσίευαν με ψευδώνυμο. Παρακάτω παρατίθεται ολόκληρο το νεώτερο αυτό κείμενο.
ΣΧΟΛΙΟ: Η στρατιωτική ζωή είναι διαχρονικά δύσκολη, ειδικότερα όταν είναι ορατή η απειλή του πολέμου. Οι συνθήκες αυτές προκαλούν καταστάσεις που σίγουρα δικαιολογούν τις απόψεις του γράφοντος το παραπάνω κείμενο. Παράλληλα όμως είναι ολοφάνερο ότι και οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των κατοίκων του νησιού δεν ήταν ιδανικές την περίοδο αυτή και έμοιαζαν αδιανόητες για τους διαβιούντες στην Αθήνα.

-Και η δεύτερη ανταπόκριση από το Νησί μας:

Προηγουμενο αρθρο
Ένα χρόνο μετά: στη μνήμη του Νίκου Θ. Βλάχου
Επομενο αρθρο
Δον Κιχώτης από την Σχολή χορού της Ευρυδίκης Μεσσήνη-φωτορεπορτάζ

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.