Η ιστορία της Ελληνικής Σημαίας

Η ιστορία της ελληνικής σημαίας αρχίζει από τους χρόνους της Αλώσης μαζί με τους πόθους του υπόδουλου Ελληνισμού για ελευθερία, διαμορφώνεται στα χρόνια της Επανάστασης και φτάνει ως τις μέρες μας.

Από την επόμενη της Άλωσης, δεν έλειψαν τα επαναστατικά κινήματα του έθνους. Ασύντακτα όμως και ασυντόνιστα καταπνίγονται στο αίμα και οι εξεγέρσεις συνεχίστηκαν μέχρι την Ελληνική Επανάσταση του1821. Σε όλα αυτά, υψώνονταν κι από μια σημαία, αυτοσχέδια επινόηση του κάθε αρχηγού με κύριο γνώρισμα το σταυρό. Το λαϊκό συναίσθημα συνέδεε το έθνος και την ελευθερία με τη θρησκεία και το σταυρό.

Από το 1431 μέχρι το 1639 οε Ήπειρο και Πελοπόννησο κυμάτιζε η σημαία των Σπαχήδων -γνωστών και ως Ντερεμπέηδων- με τον Αϊ-Γιώργη στο κέντρο. Είναι οι μετέπειτα ονομαστοί μισθοφόροι έλληνες στρατιώτες (stradioti) στη Δύση.

Οι πρώτοι που παρουσιάζονται με σημαίες στα χρόνια της δουλείας είναι οι Σπαχήδες της Ηπείρου. Στους χριστιανούς αυτούς στρατιώτες-ιππείς που είχαν συνθηκολογήσει κατά την κατάχτηση είχαν παραχωρηθεί προνόμια από τους Τούρκους, με την απαράβατη όμως υποχρέωση να εκστρατεύουν όταν ο Σουλτάνος τους καλούσε.

Οι Αρματολοί και κλέφτες είχαν τις σημαίες τους, τα φλάμπουρα και τα μπαϊράκια. Τα φλάμπουρα ήταν συνήθως μονόχρωμα και έφεραν το σταυρό. Μ’ αυτά παρουσιάζονταν στις γιορτές και τα πανηγύρια, ενώ τα μπαϊράκια ήταν οι πολεμικές τους σημαίες. Αυτά ήταν συνήθως δίχρωμα. Το κόκκινο κυριαρχούσε σε συνδυασμό με το κυανό ή το λευκό και είχαν πάντα το σταυρό.

Πολλές φορές τα φλάμπουρα, αλλά και τα μπαϊράκια είχαν παραστάσεις με τον Χριστό, την Παναγία ή έναν άγιο, πολύ συχνά τον άγιο Γεώργιο και τον σταυρό με το «Τούτω Νίκα» κεντημένα ή ζωγραφισμένα πάνω σε λευκό πανί. Στη Ρούμελη τα στόλιζαν με το μαύρο αετό με την κορόνα ή με το δικέφαλο αετό σύνδεσμος άρρηκτος του Ελληνισμού με το Βυζάντιο.

Αυτή πρότεινε ο Ρήγας Φεραίος Βελεστινλής (1757-1798) ως σημαία της «Ελληνικής Δημοκρατίας». Έχει στο κέντρο το ρόπαλο του Ηρακλή και τρεις σταυρούς, όπως εξήγησε ο ίδιος στο έργο του «Πολίτευμα του Ρήγα».

Η σημαία που πρότεινε ο Ρήγας ήταν τρίχρωμη-κόκκινο-άσπρο -μαύρο σε τρεις οριζόντιες ζώνες, με το ρόπαλο του Ηρακλή και τρεις σταυρούς. Το κόκκινο σημαίνει την αυτοεξουσιότητα του Ελληνικού λαού, το άσπρο τον δίκαιο αγώνα και το μαύρο την υπεράσπιση της ελευθερίας μέχρι τον θάνατο.

Η μία όψη της σημαίας του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Κόκκινος σταυρός πλαισιωμένος από στεφάνι δάφνης και την επιγραφή «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ». Στην άλλη όψη, ο μυθικός φοίνικας με την επιγραφή «ΕΚ ΤΗΣ ΣΤΑΚΤΗΣ ΜΟΥ ΑΝΑΓΕΝΝΩΜΑΙ».

Η σημαία που για πρώτη φορά ύψωσε στο Ιάσιο, στις 22 Φεβρουαρίου του 1821, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ήταν τρίχρωμη και αυτή και συμβόλιζε την αδελφότητα(λευκό), τον πατριωτισμό(ερυθρό), και τη Θυσία (μαύρο) με τον φοίνικα και τον σταυρό εντός δάφνης.

Η σημαία του λευκού σταυρού σε μπλε φόντο χρησιμοποιήθηκε στην εξέγερση της Μακεδονίας υπό τους Νικοτσάρα και Σταθά το 1807.[4] Αυτή ευλογήθηκε και υψώθηκε το 1807 στη Μονή Ευαγγελιστρίας στη Σκιάθο. Σ’ αυτή ο ηγούμενος Νήφων όρκισε τους οπλαρχηγούς Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Ανδρέα Μιαούλη, Παπαθύμιο Βλαχάβα, Γιάννη Σταθά, Νικοτσάρα, τον Σκιαθίτη διδάσκαλο του Γένους Επιφάνιο-Στέφανο Δημητριάδη, τους Λαζαίους, τον Αναστάσιο Καρατάσο, τον Λιόλιο Ξηρολειβαδίτη, τον Νικόλαο Τσάμη και πολλούς άλλους. Οι καπεταναίοι είχαν συγκεντρωθεί στο Μοναστήρι για να σχεδιάσουν τις επόμενες κινήσεις τους για την Επανάσταση. Παραλλαγή της ήταν η σημαία του Παπαφλέσσα, φτιαγμένη από το μπλε εσωτερικό του ράσου του και την φουστανέλα ενός συμπολεμιστή του.

Η πρώτη Ελληνική σημαία ως επίσημη σημαία (σταυρός στην πάνω εσωτερική γωνία και εννέα γαλανόλευκες λωρίδες αναρτήθηκε το 1823 στην Κόρινθο, μόλις αυτή απελευθερώθηκε μετά από 364 χρόνια σκλαβιάς και έγινε η πρώτη πρωτεύουσα του νέου ελληνικού κράτους. Οι εννέα λωρίδες αντιστοιχούν στις συλλαβές της ιστορικής φράσης “Ελευθερία ή θάνατος”. Ο σταυρός συμβολίζει τους τέσσερις ορίζοντες (κατά άλλους, είναι πανάρχαιο σύμβολο του δυϊσμού και συμβολίζει τα τέσσερα στοιχεία της φύσης), ενώ ο σταυρός στον ιστό, το επίσημο θρήσκευμα της χώρας, το Χριστιανισμό.

Επίσημα η ελληνική σημαία θεσπίσθηκε στην Α΄ Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο (Ιανουάριος 1822) ανταποκρινόμενη στην ανάγκη υπαγωγής όλων των επαναστατικών σωμάτων σε μια ενιαία αρχή. Κύριος λόγος της αντικατάστασης της σημαίας του Υψηλάντη με τον Φοίνικα, κατά τον Τρικούπη, είναι ότι η Εθνική Συνέλευση θέλησε χάριν των συμφερόντων του Έθνους να αντιπαρέλθει όλα τα Φιλικά σύμβολα που ως τότε έφεραν οι σημαίες της Επανάστασης, για να δώσει την αίσθηση στην Ευρώπη ότι πρόκειται για καθαρά απελευθερωτικό αγώνα του Έθνους και όχι για επαναστατικό κίνημα μυστικής εταιρείας, όπως αρχικά θεώρησαν οι Αυλές της Ευρώπης την Ελληνική Επανάσταση. Ο λεπτομερής καθορισμός της έγινε κατά καιρούς με διάφορα διατάγματα.

Μέχρι το 1828, υπήρχε ξεχωριστή σημαία για τα εμπορικά και τα πολεμικά πλοία. Αυτή έγινε η σημαία θαλάσσης του Ελληνικού Κράτους που με το Νόμο 8541 της 21ης Δεκεμβρίου 1978 αποτελεί την επίσημη κρατική σημαία.

Σημαία των πολεμικών πλοίων – καθορίστηκε με το διάταγμα 540 στις 15 Μαρτίου 1822. Μετά την κατάργηση της εμπορικής ναυτικής σημαίας, το 1828, καθιερώθηκε ως ναυτική σημαία της Ελλάδας.

Κυμάτιζε στα εμπορικά πλοία μετά το 1822 και για έξι χρόνιο. Καθορίστηκε με το διάταγμα 540 (15 Μαρτίου 1822), για να καταργηθεί στις 30 Ιουλίου 1828.

Η ελληνική σημαία γιορτάζει και τιμάται στις 27 Οκτωβρίου παραμονή της επετείου του ΟΧΙ.
Επιμέλεια: Ελένη Μ. Ματαράγκα
Πηγές:
el.wikipedia.or
www.arcandians.gr
Η ιστορία της Ελληνικής σημαίας- Ιωάννης Μαζαράκης-Αινιάν
www.mathima.gr