Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης : Λευκαδίτικο πενάκι με βαλκανικό βραβείο

Ο Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης, ο δημιουργός κόμικς που βραβεύτηκε πρόσφατα στο 16ο Βαλκανικό Φεστιβάλ Νέων Εικονογράφων, μιλάει για τη δουλειά του, τα κόμικς, την Ελλάδα αλλά και την Αθήνα, που θα την ήθελε λίγο πιο ήσυχη.

(Ο Κωνσταντίνος είναι γιος του Χρήστου Σκλαβενίτη και της Κονδύλως Βεργίνη)

Η σχέση του με τα κόμικς, από τα θέση του δημιουργού και όχι απλώς του αναγνώστη, γεννήθηκε μέσα στο πιο γλυκό κομμάτι της σχολικής ζωής: τις πλάκες με τους συμμαθητές του στη Λευκάδα όπου μεγάλωσε.

Σχολίαζαν κάποιον καθηγητή ή πειράζονταν μεταξύ τους; Εκείνος τα έκανε όλα σκίτσα, για παράδειγμα μια καρικατούρα ενός δύστροπου μαθηματικού ή μια ιστοριούλα με εικόνες που αφηγούνταν όσα έκαναν την παρέα να γελά. Στην πραγματικότητα αντέγραφε ό,τι διάβαζε σπίτι, «Λούκι Λουκ» δηλαδή και «Μίκι Μάους», μέχρι που αποφάσισε να πάρει στα σοβαρό τις δεξιότητές του.

Πέρασε στο Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης στα Ιωάννινα, συνέχισε με σχετικό
μεταπτυχιακό, περισσότερο όμως τον ενδιέφεραν οι ιστορίες. Κανένα πρόβλημα: η ζωγραφική που σπούδασε πέρασε στο πενάκι του, επηρεασμένο ήδη από ευρωπαίους μάστορες (Μοέμπιους, Ούγκο Πρατ, Ντίνο Μπατάλια), από τη μεγάλη ελληνίδα κομικσομάνα με το όνομα Βαβέλ και από Αμερικανούς σαν τον Καρλ Μπαρκς.

Σήμερα, ο Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης ξέρει πού να βρει την έμπνευση του. «Με ενδιαφέρουν οι καθημερινές, ρεαλιστικές ιστορίες, αλλά με ένα ταξιδιάρικο στοιχείο. Το έναυσμά μου είναι η πραγματικότητα που ζω» λέει. «’Η που θέλω να ζω. Μια εικόνα που βλέπω ή που νομίζω ότι βλέπω ενώ περπατάω. Μια φράση που άκουσα ή που νόμισα ότι άκουσα».

Κάπως έτσι, το 2013 κυκλοφόρησε από τη Webcomics το «Σαν όνειρο». Ένα κόμικ ογδόντα σελίδων που σε μια παραδοσιακή ταξινόμηση αναφέρεται σαν «κοινωνικό», αν και είναι λίγο πιο περίπλοκο. Με απλές και αεράτες γραμμές, χωρίς περικοκλάδες, ο Σκλαβενίτης σχεδιάζει «τα σύννεφα πάνω από τον δρόμο, ένα πρωινό Δευτέρας» ή «τη βροχή που αντηχεί σαν κλήση που προωθείται μέσα στον μπλε Φλεβάρη».

Ιστορίες, όπως λέει κι εκείνος, που «ξεκινούν από ένα πεζό γεγονός και καταλήγουν να σε κάνουν να αναρωτιέσαι ποια είναι τα όρια μεταξύ πραγματικού και φανταστικού όταν το ένα επηρεάζει τόσο πολύ το άλλο».

Το δύσκολο, λέει, στη διαδικασία της δημιουργίας τους αλλά και γενικά στην τέχνη του είναι να βρεθεί ο χρόνος για να συνδυαστούν οι λέξεις με τις εικόνες και όλα μαζί να σκηνοθετηθούν μέσα σε μια σελίδα. Ο χρόνος του σπανίζει, μια και ο Κωνσταντίνος βγάζει τα προς το ζην ως εικονογράφος και σκιτσογράφος των «ΝΕΩΝ». «Ο ρυθμός μιας εφημερίδας, πάντως, σε κάνει ταχύτερο» λέει. «Πρέπει να σκεφτείς γρήγορα κάτι που θα κινήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, ακόμα και σε ένα ξεφύλλισμα. Έτσι σκέφτομαι και στα κόμικς μου: κάθε καρέ ή σελίδα πρέπει να έχει κάτι που θα σε τραβήξει».

Γιατί όμως ένας κομίστας να μην κάνει μόνο αυτό που αγαπά;

Δεν είναι από τις τέχνες που σου παρέχουν μια αξιοπρεπή έστω διαβίωση; Το ερώτημα είναι φυσικά ρητορικό. «Κάποιοι λίγοι τα κατάφεραν και βγήκαν εκτός συνόρων», λέει ο Κωνσταντίνος. Οι περισσότεροι όμως εργάζονται παράλληλα στην εικονογράφηση, στο παιδικό παραμύθι, στη διαφήμιση. Δεν είναι τόσο ότι στην Ελλάδα αντιμετωπίζουμε τα κόμικς σαν «καραγκιοζάκια». Τα πράγματα είναι μεν καλύτερα σε σχέση με δέκα χρόνια πριν, χειρότερα ωστόσο σε σχέση με πέντε, όταν έγινε και «το peak της ελληνικής σκηνής».

Η κρίση περιόρισε τις εκδόσεις και το έγχρωμο χαρτί ή το σκληρό εξώφυλλο σπανίζει πλέον. Το εκδοτικό κόστος σαν να αναγκάζεται να μειωθεί, αν και τα ποιοτικά στάνταρ παραμένουν υψηλά. Ούτε οι τίτλοι είναι λίγοι -στο φετινό φεστιβάλ Comicdom «δεν ήξερες τι να πρωτοαγοράσεις» παρατηρεί.

Γίνονται επίσης αρκετές εκθέσεις ή φεστιβάλ, που προσπαθούν να αναζωπυρώσουν το ενδιαφέρον του κοινού. Απλώς η μεγαλύτερη μερίδα του δύσκολα επενδύει σε Έλληνες δημιουργούς. «Αν υπάρχει κάτι σίγουρα σε κάθε ελληνικό σπίτι», καταλήγει ο Κωνσταντίνος, «είναι μάλλον ένα παραδοσιακό κόμικ, όπως “Αστερίξ” ή “Disney”. Όχι κάποιου Έλληνα».

Έστω κι έτσι, στο 16ο Βαλκανικό Φεστιβάλ Νέων Εικονογράφων που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Ιουνίου στον πόλη Λέσκοβατς τας Σερβίας, κράτησε στα χέρια του, το Β’ Βραβείο Καλύτερης Σύντομης Ιστορίας.

Ο τίτλος της είναι «Στον κόσμο μου» ενώ παρουσιάστηκε και στην ελληνική έκθεση «Εν αιθρία». Ο Κωνσταντίνος την έστειλε στο Φεστιβάλ, έτσι, δοκιμαστικά. Σε γενικές γραμμές, αφηγείται όλα όσα ο 3Οχρονος δημιουργός της θα ήθελε να συμβαίνουν από τη στιγμή που ξυπνάει στο σπίτι του στην Αθήνα. Σε μια πόλη δηλαδή στην οποία πρωτοήρθε στα 25 του και ενώ στην αρχή την αγάπησε, πλέον σαν να αρχίζει να φανερώνει το φασαριόζικο ή και βίαιο πρόσωπό τας.

Στο Λέσκοβατς τουλάχιστον πέρασε «φοβερά» (και το αφηγείται στην ένθετη ιστοριούλα). Υπήρχαν όλα όσα του αρέσουν: καλεσμένοι, εκθέσεις, φιλόξενοι διοργανωτές, σκίτσα και συζητήσεις όλη μέρα, ζωή χαρισάμενη τέλος πάντων για έναν θεράποντα της ένατης τέχνης. Χώρια που τιμώμενη χώρα όταν η Ελλάδα.

Έτσι, εκτός από τον Κωνσταντίνο, μεταξύ άλλων έδωσαν το «παρών» και οι Τάσος Ζαφειριάδης, Βάλια Καπάδαη, Παύλος Παυλίδης, Χρήστος Σταμπουλής. «Έλληνες και ξένοι, μια παρέα ήμασταν» λέει. «Τα τιμούν τα κόμικς εκεί, ελληνικά και βαλκανικά, γιατί μοιραζόμαστε κοινά στοιχεία. Και το καλό με κάτι τέτοια είναι ότι σταματάει η εσωστρέφεια. Βγαίνεις έξω, βλέπεις φανταστικές δουλειές, παίρνεις ιδέες ή κανονίζεις συνεργασίες. Ούτε χρόνο χάνεις ούτε κακοπερνάς άμα έχεις καλή παρέα και κόμικς».

Πηγή για κείμενο και σκίτσα: www.tanea.gr

(Μου πήρε λίγο χρόνο διαβάζοντας το παραπάνω άρθρο, να καταλάβω ποιος ήταν ο Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης! Μέχρι που θυμήθηκα. Ήταν το 1997 όταν χτίζαμε το σπίτι μας. Ο Χρήστος, πατέρας του Κωνσταντίνου, -φτιάχνει έπιπλα κουζίνας- μας μιλούσε και λάμπανε τα μάτια του τοτε, για το νεαρό γιο του και τα όμορφα σκίτσα που έφτιαχνε. Τότε τον είδα για πρώτη φορά, ήταν μαθητής στο Γυμνάσιο. Θυμάμαι μάλιστα και κάποια από τα παιδικά σκίτσα του.Η μητέρα του επίσης κάθε φορά που συναντιόμαστε μέχρι σήμερα, καμαρώνει για το αστέρι της.Την ευχαριστώ για τη φωτογραφία που μου παραχώρησε.)

Βιολέττα Σάντα

Ο Κωνσταντίνος πέρασε τόσο ωραία στο Λέσκοβατς, που έκατσε και αφηγήθηκε τις περιπέτειες του με άλλο ένα κόμικ: