Λέσχη Ανάγνωσης και Στοχασμού-Μια δοκιμή στην ευτυχία

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ ΛΕΥΚΑΔΑΣ

Λέσχη Ανάγνωσης και Στοχασμού-Μια δοκιμή στην ευτυχία

Στα περιορισμένα όρια της ανθρώπινης ζωής, όπου η οδύνη και η απόγνωση έχουν κυρίαρχη παρουσία, οι άνθρωποι θα πρέπει να συνειδητοποιούν, να εκτιμούν και να επιδιώκουν την πλέρια βίωση του χρόνου που τους διατίθεται (Ανδρέας Εμπειρίκος).

«Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια. ..Σκοπός της ζωής μας είναι η αγάπη. Σκοπός της ζωής μας είναι η λυσιτελής παραδοχή της ζωής μας και της κάθε μας ευχής…» Κι αυτό πετύχαμε: τη λυσιτελή παραδοχή της ζωής μας και της κάθε μας ευχής- τούτο το γαλήνιο, καλοκαιρινό απόγευμα και μέχρι τα μεσάνυχτα, στη χωριάτικη αυλή της οικο-Δέσποινας (Δενδρινού), στον Δρυμώνα Λευκάδας, την Κυριακή, 3 Ιουλίου 2016. Ώρα συνάντησης στο χωριό 7 μ.μ., έξω από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη. Το πέρας έμενε ανοιχτό, στη διάθεση όλων μας. Και το παρατείναμε μέχρι τα μεσάνυχτα.

Με απλά υλικά και άσφαλτες συνταγές, όπως όταν οι άνθρωποι προσέρχονται αβίαστα, αυθόρμητα, απροετοίμαστοι για το «θαύμα», υπείκοντας μονάχα σε μια συναίνεση: πως δεν απαιτούνται περαιτέρω δικαιώσεις γι’αυτό που οι άνθρωποι μπορεί να δημιουργήσουν στη στιγμή και να το μετατρέψουν σε κοινό βίωμα αυτής της ανεπανάληπτης στιγμής, χωρίς ιδιοτέλειες, δεύτερες σκέψεις, υπολογισμούς και τοξίνες. Το δρόμο ανοίγουν οι ποιητές υποδεικνύοντας πως η ίδια «η ζωή με την πληθώρα των εκφάνσεών της σε επίπεδο πνευματικό, συναισθηματικό, αλλά και σωματικό, ενέχει κάθε πιθανή αξία και δεν απαιτεί περαιτέρω δικαιώσεις ώστε να θεωρηθεί άξια να βιωθεί. Άλλωστε …η ομορφιά της ζωής, το αίσθημα της ευτυχίας και το πάντοτε ευπρόσδεκτο κάλλος της φύσης, μπορούν να βρεθούν στις πιο απλές και στις πιο οικείες εικόνες, όπως είναι αυτή των λουλουδιών που αντικρίζει κανείς απ’ το παράθυρό του. Έτσι, τα τριαντάφυλλα στο παράθυρο συνιστούν μιαν εικόνα που παρά την απλότητά της κρύβει όλη την ουσία της ύπαρξης. Οι στιγμές γαλήνης, οι καθημερινές στιγμές ομορφιάς, τα μικρά της ζωής βαρύνουν πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μακροπρόθεσμη και πιθανώς ανέφικτη ιδανική ευτυχία που μπορεί να σχεδιάζει και να επιδιώκει κανείς για καιρό» (Εμπειρίκος).

Τα βρήκαμε όλα έτοιμα. Σε πλήρη ετοιμότητα και η Δέσποινα, οι πρώτοι καλεσμένοι της-ο Τζίμης, ο Βιντζηλαίος και η γυναίκα του, η Γερμανίδα, στις αυτόνομες γωνίτσες με τα κτιστά επίπεδα της αυλής, τις μυστικές γωνίτσες με τις δικές της εκπλήξεις η καθεμιά (εκεί στήσαμε και τη μικρή έκθεση βιβλίου), οι καφέδες, το δροσερό νερό, οι χυμοί – διαθέσιμα όλα άμα τη αφίξει-αλλά ποιος νοιάζεται γι’αυτά. Όλοι μπαίνουμε αμέσως στο θαύμα! Όπως σε κείνα τα σύγχρονα διαδραστικά έργα τέχνης, που ο καθένας μπαίνει στην ψυχή και στο σώμα τους σε μια τελετουργία διάρκειας, αναπαράγοντας και αναδημιουργώντας ένα διαφορετικό-το δικό του ο καθένας- έργο τέχνης.

Στο βάθος ένας ορίζοντας που κερνάει απλόχερα φως-της μέρας και κυοφορεί χίλια χρώματα της δύσης, που θα επιμένουν στον ουρανό ακόμα κι όταν θα πέφτει η νύχτα και δεν θ’αγναντεύουμε παρά μονάχα το πιο λαμπρό αστέρι με τα πορτολί μαλλιά-τον Άρη. Ένα τεράστιο γηραλέο αλλά θαλερό γλυπτό στεγάζει στην αυλή μια προνομιακή κόχη -είναι η κουτσουπιά, κατάλοιπο προηγούμενων ζωών του σπιτιού και των αφεντικών του. Απέναντι, η θολωτή είσοδος του πετρόχτιστου σπιτιού-ο απόλυτος σεβασμός στον πολιτισμό της παράδοσης, η αθόρυβη και απέριττη μετεξέλιξη του λαϊκού χωριάτικου σπιτιού, που η διαδοχή δεν το ενόχλησε, δεν άλλαξε βίαια τον ρυθμό της ψυχής του, δεν το ξερίζωσε από τις συνήθειες και τα ήθη του. Σεβάστηκε τη λιτότητα και την αρμονία του, τον εναρμονισμό του με τις φυσικές κλίμακες. Κάθε πέτρα έχει τη φυσιογνωμία και την προσωπικότητά της, γιατί μια-μια τις σμίλευε τις πέτρες η Δέσποινα και τις όριζε στη θέση που θα ‘παιρναν για πάντα.

-Ξέρεις τι πέρασε από δω, για να γίνει αυτό που βλέπεις, θα πει με συμπαθητικό καμάρι-χωρίς ίχνος αλαζονείας- ο Τζίμης, Έλληνες, Πολωνοί, Ελβετοί, Αλβανοί-όλοι τους τεχνίτες καλοί στη δουλειά τους. Κι εμείς όλοι, ξέρουμε για το «έπος» της Δέσποινας, τον καημό, το χτυποκάρδι, τη μεγάλη επένδυση της ψυχής της. Για το σπίτι που έχτισε από την αρχή σχεδόν δυόμιση φορές, γιατί της το γκρέμισε ο μεγάλος σεισμός του 2003.

Εκεί λοιπόν μιλήσαμε για ποίηση και ποιητές. Ήρθαμε προετοιμασμένοι με τα αγαπημένα μας ποιήματα για τη Λευκάδα. Μια εισαγωγή στις ανθολογήσεις Λευκαδίων ποιητών, στου Γιάννη Βουκελάτου την Ανθολογία, κλασική πλέον. Και στο φαινόμενο της λαϊκής ποίησης της Λευκάδας-κατάδυση στις πηγές της ποίησης, στο βιβλίο, πρωτοποριακή μελέτη του Σπύρου Βρεττού. Κι έπειτα ο Ανδρέας (Σγουρόπουλος) και η Δανάη, σε μια πανδαισία φιλότητας και τέχνης, «έπραξαν» το ταίριασμα ποίησης και μουσικής, διαδρομές συναισθημάτων σε κλίμακες ποικίλης τονικότητας και χρωμάτων. Κι έπειτα πάλι, ο καθείς και το αγαπημένο του ποίημα για τη Λευκάδα. Από Βαλαωρίτη μέχρι Βαλαμόντε- και η ποίηση της «λευκαδίτικης τρέλας», όπως μόνον αυτή ξέρει να ερωτοτροπεί ευρηματικά με την εντοπιότητα μιας ποιητικής λογικής-ακόμα και της καθημερινότητας. Και πάλι μουσική και τραγούδι με τη Δανάη και τον Ανδρέα, και πάλι ποίηση… και τα καμωμένα σε λαϊκό φούρνο της περιοχής εδέσματα (ποίηση κι αυτά), στην τελευταία πράξη του «έργου», κρασί λευκαδίτικο «επί σκηνής»-ανάμεσα στην απέριττη σάλα του σπιτιού και στο «ανοιχτό θέατρο» της αυλής. Μεγάλοι και μικροί-ο Πάρις, η Ξένια, η Δήμητρα, η Σταματία…όλοι μικρο-μέγαλοι, χωρίς ταυτότητες ηλικίας, γεωγραφίας, φύλου κι ό,τι ορίζουν οι γραφειοκράτες, όλοι μας με τη μοναδική μας ταυτότητα (την αποτύπωσε ο Κώστας του «Φωτοκύτταρου»): αυτή του ευτυχισμένου ανθρώπου…κι ως πότε; Μα, σίγουρα ως την επόμενη φορά. Σ’ευχαριστούμε, έτσι απλά, και σε… προκαλούμε να μας το υποσχεθείς, Δέσποινα…

Δρ. Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού
Πρόεδρος Συνδέσμου Φιλολόγων Λευκάδας