Σπύρος Φλώριος: Ακμαίος και Δυνατός στα 86 του!
Γράφει ο Παναγιώτης Σκληρός
Είναι ένας καημός για τον Σπύρο το Φλώριο, ότι εφέτος λόγω κορωνοϊού, δεν έτρεξε στα 5 χιλιόμετρα του ημιμαραθώνιου της Λευκάδας. Γιατί ήταν αρκετά καλά προετοιμασμένος μιας και με τον εγκλεισμό, μέτρησε το κουζίνα-μπαλκόνι, 2000 βήματα την ημέρα απ’ ότι λέει! Έχει πάρει βλέπετε και βραβείο απ’ τον Φίλανδρο για την συμμετοχή του πριν 2 χρόνια.
Ήταν και μια ευκαιρία εφέτος, να συναγωνιστώ κι εγώ μαζί του πρώτη φορά τώρα που’γινα καλά άλλα κι ο Βαγγέλης ο γαμπρός του που τρώει πάνω κάτω τον Υμηττό κάθε χειμώνα για να’ναι πανέτοιμος (εδώ θα μου πείτε έκανε προετοιμασία στην…wadi rum ).
Γεννήθηκε στον Άη Πέτρο, κεφαλοχώρι απ’ τα πίσω χωριά, το δεύτερο μετά την Καρυά στο νησί, δυναμικό σε εμπόριο και αγροτική παραγωγή στο πλάι (στις πλαγιές ) και στον κάμπο, με έξυπνους ανθρώπους που έχουν ροπή στα γράμματα. Με συλλόγους, με μουσείο, με πολιτιστικό κέντρο και με ποδοσφαιρική ομάδα απ’ τον καιρό που μας φόβιζε με μια καδνέλα ο μπάρμπα Πάνος ο Φώκιας μες το γήπεδο πέρα στις βουρλιές, όταν έπαιζε η ομάδα του Αη -Πέτρου (δεν θυμάμαι τ’ όνομα) μ’ εμάς, με τη Δόξα Βασιλικής.
Θυμάμαι το γεμάτο με ταχτοποιημένα αγαθά μαγαζί του Ζαχαράτου που ήταν ντυμένος πάντα με τη ρόμπα και τη γραβάτα του(!) και είχε τα πάντα. Θυμάμαι τα μεγάλα καφενεία του χωριού με τους μεγάλους επικλινείς καθρέφτες, γεμάτα κόσμο, καπνό και κουβεντολόι, κόσμο στο δρόμο, φορτωμένα τα υποζύγια προϊόντα απ’ τον κάμπο, να παίρνουν την ανηφόρα για το χωριό ή με τις μεγάλες ψάθινες καλαμένιες κόφες να αγκομαχάνε καταϊδρωμένα και ν’ ανεβάζουν τα σταφύλια, τη μοναδική «Βαρδέα» απ’ τη Νίκια και τους Κεφαλληνούς και να’ναι οι ίγκλες* τους μούσκεμα κι έτοιμες να φύγουν. Δεν είναι τυχαίο ότι απ΄ τον Άη Πέτρο ήταν ο Νίκος Κατηφόρης ο συγγραφέας, ο Νίκος Κατηφόρης ο δικηγόρος (ο μπάρμπα Νίκος όπως θέλει να τον αποκαλώ), το παλικάρι ο αντιστασιακός Άγγελος Βλασσόπουλος αλλά κι ο Βαγγέλης ο Βλασσόπουλος, ο γιατρός και βουλευτής, κι ο Γιώργος Κατηφόρης, ο Ευρωβουλευτής και πολλοί άλλοι σημαντικοί επιστήμονες, γιατροί (Ζ. Μαργέλης, Ν.Κοντοπύργιας-συμμαθητής μου) αλλά κι ο Μιχάλης Κατηφόρης που’χε το γιατρείο του στη Βασιλική στο λιμάνι, σύζυγος της πολύ αξιόλογης κι αξιαγάπητης κ. Ελένης που έφτιαξε πρώτη τις μινιατούρες κούκλες με τη λευκαδίτικη φορεσιά, εκπαιδευτικοί (θ’ αναφέρω και ζητώ συμπάθιο απ’ τους υπόλοιπους τον Θανάση Ραυτόπουλο και τον Θανάση Μελά), καλλιτέχνες, πλοίαρχοι (μέσα κι ο διαχειριστής της οικίας σελίδας Κώστας Πατρίκιος αλλά κι ο φίλος και συμμαθητής μου Λαμπρός Μελάς κι ο αδελφός του ο Βασίλης) και επιχειρηματίες αλλά και πιο πρόσφατα ο Σπύρος Μαργέλης, δήμαρχος, νομάρχης και βουλευτής, η Μ. Βαμβακινού πρώτη ελληνίδα βουλευτής στην Αυστραλία, ο δημοσιογράφος Γ.Λογοθέτης και πολλοί άλλοι εξέχοντες αγιοπετρίτες σε όλους τους τομείς, ιστορικοί, στρατηγοί, δικηγόροι, δικαστές (ο Γ.Χρυσικός), επιτυχημένοι σ’ όλους τους κλάδους της επιστήμης ( αγιοπετρίτες ήταν και οι Βλασσοπουλαίοι με το IDEAL στην Αθήνα).
Θα παρακαλούσα να μην παρεξηγηθώ διότι δεν γράφω ιστορία αλλά ένα αφήγημα κι έτσι ούτε έρευνα έκανα ούτε ήταν δυνατόν να χωρέσουν εδώ όλοι και όλες οι αγιοπετρίτικης καταγωγής που έτσι κι αλλιώς είναι πάρα πολλοί-ες.
Η οικογένεια Φλώριου –λέγεται- έχει ιταλική καταγωγή όπως και άλλα Αηπετρίτικα επίθετα (Βικέντιος, Λουπέτης, Πατρίκιος, Κατηφόρης, Καγκελάρης, Σολδάτος, Σαββίνος κ.λπ). Όμως ο πατέρας του Σπύρου Φλώριου ο μπάρμπα Νίκος ήταν πολυμήχανος και ήταν αυτός που έγραψε ιστορία στα αυτοκίνητα και δη στα μεταφοράς ανθρώπων.
Έμαθε από δαύτα στο στρατό κι έφερε στο χωριό, τελειώνοντας το στρατιωτικό, ένα παλιό φορτηγό που έκανε εμπόριο λαδιού αλλά και μεταφορές. Όταν πάλιωσε το κατέβασε στο υπόγειο του σπιτιού του και το’καμε αλευρόμυλο! Πανούργος αλλά και δημιουργικός.
Όταν τελείωσε ο πόλεμος κάπου βρήκε ένα απ’ τα εγκαταλελειμμένα γνωστά της εποχής αυτοκίνητα, ένα «καρνάβαλο» με κοφτή μούρη και μετέφερε ανθρώπους από χωριό σε χωριό. Τολμούσε βέβαια και καμιά Αθήνα μέσα μέσα αλλά… «όποτε φτάσει». Πάντως ο πολυμήχανος μπάρμπα Νίκος έφτιαξε ένα λεωφορείο σε σασί που έφερε από Αθήνα, κόλλησε και μια μηχανή FORD , ξύλινα παράθυρα σαν τα σπίτια σ’ ένα Γιαννιώτη μάστορα στη Λευκάδα που’χε μαγαζί κάτου απ’ το γιατρείο του Ξενοφώντα Γρηγόρη και το λεωφορείο ήταν έτοιμο!! Το’λεγαν «δαιμονάλογο» και το θυμάμαι που λέγανε «έρχεται το δαιμονάλογο του Φλώριου».
Αργότερα έγινε μέτοχος στο ΚΤΕΛ αγοράζοντας με άλλους ένα MERCEDES. Ο μπάρμπα Νίκος αν και επιτυχημένος επαγγελματίας ήθελε και κατόρθωσε να σπουδάσουν και τα τρία του παιδιά. Σαν Αγιοπετρίτης, παραφράζοντας τον Σικελιανό…
Ο Σπύρος, γεννήθηκε το 1934 και σπούδασε δάσκαλος στη Ζωσιμαία στα Γιάννενα, αφού τελείωσε στο χωριό του το δημοτικό. Γυμνάσιο στη Λευκάδα και διαμονή στου Στόγια το σπίτι στην κεντρική αγορά, μαζί με τα αδέρφια του τον Γιάννη και τον Γιώργο.
Ο έρωτας ήρθε νωρίς, καλοδεχούμενος. Νεοδιόριστος στον χωριό του ο Σπύρος, όπου ήταν επίσης νεοδιόριστη δασκάλα και η Αγγελική (Κική) Καράμπαλη, η αδερφή του Νιόνιου, των ΕΛΤΑ στο 5ταξιο δημοτικό (πολλά τα παιδιά του χωριού τότε). Κοινή πορεία και οικογένεια με πολλή αγάπη και αφοσίωση και με δυο παιδιά-εξαιρετικούς ανθρώπους και επιστήμονες τον Νίκο (ναυπηγός και την Μόλλυ, βιολόγος).
Στη θητεία του στο σχολείο του Άη Πέτρου θέλεις η εντοπιότητα θέλεις η ανάταση του έρωτά του που ήταν πάντα μαζί και πάντα με πολύ αγάπη γύρω του, τον έκανε τόσο δημιουργικό που έκανε τα πάντα. Από σχολικούς αγώνες και θεατρικά μέχρι να συνεργάζεται με τους Ελβετούς για την καλλιέργεια του πανσέ, να μαζεύει χρήματα και να φτιάχνει το σχολείο (πολλά χρήματα έδωσαν αρκετοί Αηπετρίτες αλλά κι οι Βλασσοπουλαίοι με το IDEAL, τότε) κι ένα σωρό ακόμα δραστηριότητες. Έμεινε εκεί 7 χρόνια και μετά στο σχολείο της Λυγιάς για 12 χρόνια. Κι εκεί μεγάλη προσφορά στη μάθηση και τον τόπο. Τελείωσε την διδασκαλική του θητεία στη Λευκάδα.
Ακούραστος ο Σπύρος, ποδηλάτης, κολυμβητής δεινός, τακτικός στα κουλουάρ του γηπέδου όπου γυμναζόταν, παίζει μπάσκετ ακόμα και με αντιπάλους νεότερους. Μπαίνει στη χορωδία του Ορφέα (όπου η Μόλλυ μεσουρανεί στο χορευτικό τμήμα) και τραγουδάει επί 30 χρόνια με μαέστρους τον Κουρούκλη, τον Δ. Γράψα κ.α. Είχα την τύχη να’μαι μαζί του σε πολλές πρόβες, αποστολές και συναυλίες. Πάντα τυπικότατος, πάντα στην ώρα του, ακούραστος, καλοντυμένος, αδιαμαρτύρητος στα ταξίδια, με την κιθάρα του να διασκεδάζει μαζί μας, μελετημένος και γνώστης του τι τραγουδούσε. Ένας εξαιρετικός τενόρος.
Όταν έφυγαν οι Ελβετοί απ΄ τα πίσω χωριά, κράτησαν φυσιογνωμίες (δες τις φωτογραφίες του FRITZ BERGER) αλλά και ανθρώπινους χαρακτήρες… Έτσι το 1966 η Ασπασία η γνωστή μας απ’ το πρόσφατο βιβλίο της καλεί στην Αγγλία, στο παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών 3 Αγιοπετρίτες. Τον Σπύρο το Φλώριο, το δάσκαλο Θανάση Μελά (πρόεδρο της εταιρίας Λευκαδικών μελετών) και τον Νιόνιο τον Μελά.
Ο Σπύρος είχε πάρει μαζί του και την κιθάρα του και διασκέδαζε με ελληνικά τραγούδια τους υπερήλικες που επισκέπτονταν τα εκκλησιαστικά ιδρύματα. Τώρα γιατί το αναφέρω. Γιατί αυτό το ταξίδι ήταν η αφορμή να κάτσει να μάθει καλά αγγλικά! Και τα κατάφερε και μάλιστα με αψεγάδιαστη προφορά. Έτσι έγινε τακτικός αναγνώστης και συνδρομητής της αγγλικής έκδοσης του national geographic, απ΄ το οποίο βραβεύτηκε κιόλας. Διαβάζει πλέον πολύ καλά από αγγλικά κείμενα, μπαίνει κυριολεκτικά μέσα στα ελληνικά ή αγγλόφωνα βιβλία του, ζει με τις ιστορίες και παιρνάει την ώρα του με τη γλυκιά του κιθάρα και το σφύριγμά του, έστω και μόνος πολλές φορές. «Είναι η συντροφιά μου» λέει αλλά δεν μεμψιμοιρεί ποτέ!
Κοντά να πάρω κι εγώ σύνταξη σμίγαμε εκεί στου Καρφάκη το καφενείο και παίζαμε καμιά πρέφα ή κα΄να τάβλι. Στο τάβλι είναι πολύ γρήγορος, νευρικός στις κινήσεις του χωρίς φωνές και κερδίζει συνήθως. Το θέλει πολύ να κερδίζει!! Μάλιστα δεν δεχόταν και εύκολα να παίξει μαζί μου γιατί εγώ είμαι αργός και… μετρώ. Απλά η αβρότητά του μ’ έβαζε απέναντι για… προπόνηση όταν αργούσαν να έρθουν οι κλασσικοί του «αντίπαλοι». Προτιμάει (αν και δεν υπάρχει καφενείο πλέον) το Χρήστο Περδικάρη ή τον Αντρέα και παλιότερα τον Γιάννη Μικρώνη. Κι όταν έρθουν εξάρες στον αντίπαλο, ε τότε το κλείνει αμέσως…
Είναι με την παρέα των δασκάλων (Φλώριος, Γαζής, Βερύκιος, Περδικάρης κ.λ.π.), που πάω κι εγώ καμιά φορά και κάθομαι. Κυρίως θέματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος συζητάμε, αρχαιολογίας, ερευνών και καμιά φορά εξωτικών νησιών ή ιστορίας. Σπάνια μιλάμε για τα τοπικά. Κι έτσι ξαφνικά, γέρνει προς το μέρος μου και μου λέει ψιθυριστά «να της τραγουδάς το πρωί, ξεκινάει ωραία η μέρα σας» λέγοντάς μου γρήγορα γρήγορα για να προλάβει, ένα ερωτικό τραγούδι του Πάριου, «σε λίγο ξημερώνει μα κοιμήσου εσύ…»
Τιμώ τον Σπύρο Φλώριο και τον ευχαριστώ για τη φιλία του γιατί ότι έχει κάμει στη ζωή του το κάνει με έμπνευση, με πάθος, με φιλομάθεια και αξιοπρέπεια, με γνώση και αγάπη για τους δικούς του και όλους μας.
Παναγιώτης Σκληρός
Αύγουστος 2020
Υ.Γ. Αν ήξερα θα τα’γραφα και στ’ αγγλικά, να κάνεις και την άσκησή σου Σπύρο, διαβάζοντας άλλα δεν…
* ίγκλα: λουρί που συγκρατεί το σαμάρι ή τη σέλα
The Author All posts
2 Σχόλια
Όλα καλά και Αγία … αλλά αμήν ξεχνάμε και κάτι συ μαντικό για την νοοτροπία του έλληνα γι’αυτο φτάσαμε εδώ όπου είμαστε το να βγάζει ο ένας το μάτι του αλλουνου …. γι’αυτο μας πειρανε χαμπάρι οι μασωνοι…
ΠΡΟΣ: «ΑΡΩΜΑ ΛΕΥΚΑΔΑΣ»
Αγαπητοί μου,
Δεν κατάγομαι από το νησί σας. Αλλά από έναν εξ ίσου ευλογημένο τόπο με όμορφους ανθρώπους.
Παρακολουθώ,καιρό τώρα, ανελλιπώς, τις ενότητες της διαδικτυακής ενημερωτικής σελίδας σας.
Αναγνωρίζω και υποκλίνομαι στη βαθιά αγάπη που νοιώθετε όλοι οι Λευκάδιοι για την ιδιαίτερη πατρίδα σας , τους συντοπίτες σας και την εκφράζετε με όποιο τρόπο μπορείτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πόση αγάπη, νοσταλγία και περηφάνια φανερώνει το : ΛΕΥΚΑΔΑ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟ ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΟ ΤΟΥ ΔΙΚΟΥ ΜΟΥ ΚΟΣΜΟΥ !! Εκείνο όμως που θέλω να εστιάσω στην επιστολή μου είναι οι ενότητες της σελίδας σας, που αφορούν στα «ελιξίρια μνήμης», «Στιγμιότυπα» και στο «επι παντός επιστητού» όπου με ιδιαίτερη μαεστρία, με σημείο αναφοράς μια ασπρόμαυρη φωτογραφία ή μια παλιά έγχρωμη, ο κάθε «αφηγητής» (ζωντανή εγκυκλοπαίδεια) ( στον οποίο δίνετε βήμα έκφρασης) ξεδιπλώνει –ζωντανεύει μια ιστορία, είτε πρόκειται για γεγονός, προσωπική εμπειρία-θύμηση είτε με αφορμή κάποιο φυσικό- κοινωνικό πολιτιστικό γεγονός καταγράφει κάποιες σκέψεις, γεγονότα με έναν τρόπο νοσταλγικό κι έντονα παραστατικό κι απίστετευτα ζωντανό.
Βλέπω φωτογραφίες ανθρώπων του νησιού. Φωτογραφίες με μαγευτικά τοπία. Φωτογραφίες που ανακαλούν το παρελθόν και εγείρουν νοσταλγία. Φωτογραφίες που (ξανά)συστήνουν στους Λευκαδίτες- κι όχι μόνο- τον τόπο τους, τους συντοπίτες τους, αποκαλύπτοντάς τους όσα φανερώνονται σε λίγους αλλά και σε κείνους που αναζητούν την ομορφιά σε δύσβατες ατραπούς.
Στο πέρασμα του χρόνου, έπιασα τον εαυτό μου – θαρρώ μαζί με πάρα πολλούς ακολούθους-να περιμένει κάθε νέα ανάρτηση στις συγκεκριμένες ενότητες με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση , τολμώ να πω λαχτάρα …. ‘Εχω κι εγώ μιαν ιδιαίτερη αγάπη στις παλιές αφηγήσεις-ιστορίες,( τις συγκεντρώνω σε δελτάρια με πολύ μεγάλο σεβασμό), αλλά και μια ιδιαίτερη θεώρηση για τις παλιές υπέροχες φωτογραφίες με το δαντελένιο τελείωμα .Ενώ λοιπόν στις παλιές φωτογραφίες η αρχική αίσθηση αναδεικνύει το ανθρώπινο συναίσθημα, που σαφώς υπερισχύει, προχωρώντας, με την παρατήρηση να γίνεται πιο απαιτητική και βαθιά, προσέχεις σημάδια που με την πρώτη ματιά είναι αδιόρατα.
Προσέχεις τη λύπη στη λάμψη των ματιών . Κείνη την αόρατη πίκρα στην άκρη του χαμόγελου. Από τη μια λες τι υπέροχη φωτογραφία …αμέριμνα παιδικά μάτια, παγιδευμένα στην άγνοια, τρυφερό άγγιγμα… χέρι που αγκαλιάζει έναν ώμο αγαπημένο.. κι από τη άλλη ανακαλύπτεις έναν αδιόρατο πόνο στο σούφρωμα των φρυδιών, ένα ρίγος της αφής στο κίτρινο χαρτί , το δέρμα που ανατριχιάζει τη μνήμη. Νοιώθεις να πετρώνει η καρδιά για να μη σπάσει από τον πόνο των απουσιών.
Γι αυτό απέφευγα κάπως την περιπλάνηση σε φωτογραφίες παλιές, με τις αφιερώσεις αιώνιας φιλίας, αγάπης… Απέφευγα να βλέπω γνωστούς σε παλιές καρτ ποστάλ για να μην ταράξω τη μακάρια γαλήνη τους . Ίσως γατί το μόνο που θα θελα κοιτάζοντας τες … «Σ αυτά τα χείλη, σ αυτό το πρόσωπο –για μια μέρα μόνο, για μια ώρα μόνο να επέστρεφε το παρελθόν τους…»
Όμως, οι εκλεκτοί αφηγητές σας, ανέτρεψαν, σε μέγιστο βαθμό, το παραπάνω σκεπτικό. Μου έδωσαν, το έναυσμα ανάδευσης-αναζήτησης προσωπικών αναμνήσεων, θραύσματα της παιδικής ηλικίας, της εφηβείας, των πρώτων μετεφηβικών χρόνων, της νεότητας αλλά και της τωρινής ενήλικης ζωής .Με προέτρεψαν στην ψύχραιμη αναμόχλευση του παρελθόντος μέσα από μνήμες αποθηκευμένες στα βάθη της ψυχής, που καθορίζουν τον τρόπο που αναπνέεις, που κινείσαι, που αγωνίζεσαι που δακρύζεις, που συγκινείσαι.
Τελικά, διαπιστώνεις ότι όλα αυτά είναι θαμμένα όχι στο παρελθόν ,αλλά βαθιά στην ψυχή σου, σε καθορίζουν κι όσο τα ψηλαφείς, ζουν δίπλα σου …κι αν η σκέψη πάει παραπέρα, τα ταυτοποιείς με την ενήλικη ζωή σου. Και βέβαια είναι λάθος να προσπαθήσουμε να δούμε όλες τις εποχές με το ίδιο βλέμμα. Κάθε μια έχει διαφορετικά ερεθίσματα και συγκινήσεις.
Δύσκολο και γλυκόπικρο το ταξίδι με τις παλιές φωτογραφές που «μιλούν»… οι στιγμές τους-οι αναμνήσεις τους όμως, βάλσαμο, θησαυρός…και κληρονομιά μας.
Στην κατακλείδα όλων των παραπάνω, με μια συγγνώμη αν κούρασα, απλά επιστρέφω στον αρχικό σκοπό μου: να συγχαρώ εσάς και μέσω εσάς τους εξαίρετους Λευκάδιους αφηγητές σας (όλοι με ενδιαφέρουσες πτυχές, γνώσεις, ενασχολήσεις, βιώματα, ιδιαίτερο πολιτισμό και ευαισθησία, στη ζωή τους) γιατί έχετε κατανοήσει αμφότεροι πόσο σημαντικό είναι για όλους μας και πόσο «περιποιεί ιδιαίτερη τιμή» να « μιλάει η μνήμη» . Τολμήσατε και θέσατε τις αναμνήσεις σε κοινή θέα, μοιράζοντας στιγμές-ιστορίες του παρελθόντος , κινούμενοι ξεκάθαρα από τη νοσταλγική διάθεση που δίνει το αίσθημα κοινωνικότητας ( τόσο αναγκαίο στην εποχή μας για το καλό όλων επιβάλλεται να τηρούνται ευλαβικά – μεταξύ άλλων – οι « αποστάσεις ασφαλείας» ).
ΚΑΛΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΗ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΣΑΣ.
Με εκτίμηση Κ. Χ.
Μια μόνο σημείωση: Επειδή τα κείμενα διαβάζονται κι από ανθρώπους που δε γνωρίζουν τους γλωσσικούς ιδιωματισμούς της ντοπιολαλιάς σας, ίσως θαταν φρόνιμο να υπήρχαν και οι αντίστοιχες καθομιλούμενες λέξεις σε μια παρένθεση.