HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΤα «Ευρωπαϊκά και τα Χωριάτικα»

Τα «Ευρωπαϊκά και τα Χωριάτικα»

violetta

Δεκαετία του ’50 στην Καρυά. Τρεις γυναίκες ποζάρουν σε κάποιο φωτογράφο. Οι δυο όρθιες φοράνε ρούχα «χωριάτικα», τις παραδοσιακές λευκαδίτικες φορεσιές. Έχουν τα χέρια στη μέση, χαρακτηριστική για τη φορεσιά, στάση. Η τρίτη κυρία φοράει ρούχα ευρωπαϊκά.

Στις δυο όρθιες γυναίκες τα φορέματα είναι ενδεικτικά της φορεσιάς που φορούσαν τα ανύπαντρα κορίτσια και ξεχώριζε από αυτή των παντρεμένων γυναικών. Τα φορέματα είναι κλειστά μέχρι το λαιμό. Οι ανύπαντρες γυναίκες δεν φορούσαν στέκα και σπαλέτα. Ενδεικτικό της κοριτσίστικης φορεσιάς είναι επίσης και ο τρόπος που φοριέται το μαντήλι από την αριστερά εικονιζόμενη γυναίκα.

100101

           Το φουστάνι της ανύπαντρης                                                           Το φουστάνι της παντρεμένης

Χωριάτικα φορούσε το σύνολο των γυναικών σε όλα τα χωριά της Λευκάδας στη δεκαετία του ’50 αλλά και πολλά χρόνια αργότερα. Ευρωπαϊκά ρούχα φορούσαν οι γυναίκες της πόλης και ελάχιστες γυναίκες στα χωριά.
«Η λευκαδίτικη γυναικεία λαϊκή φορεσιά … φορέθηκε πεισματικά, μπορεί να πει κανείς, απο όλες τις χωρικές ως τα τέλη τον Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, κι απ’ τις γυναίκες των λαϊκών τάξεων της πόλης ως το 1920 – 25.

»Μετά τον πόλεμο, βέβαια, τα πράγματα άρχισαν σιγά – σιγά ν’ αλλάζουν• … Άλλοι παράγοντες δυναμικότεροι, η εξελικτική πορεία των γεγονότων, οικονομικές και κοινωνικές μεταστροφές, μας οδηγούν σε νέους δρόμους, φέρνοντας την αλλαγή των καταστάσεων και συνηθειών ανεξάρτητα από τη δική μας θέληση.
»Ύστερα από τα δεινά και τους ηρωισμούς της Κατοχής ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος, που σε συνδυασμό με την οικονομική δυσπραγία του πληθυσμού, ανάγκασε ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων της εξοχής και της πόλης να εγκαταλείψει την πατρώα γη και να μεταναστεύσει στην Αθήνα, στη Γερμανία, στην Αυστραλία, ακόμα και στη γειτονική Πρέβεζα, κι όπου αλλού εις αναζήτησιν καλυτέρας τύχης, αλλά και ασφαλείας.

» Περιουσίες εγκαταλείφθηκαν, σπίτια αράχνιασαν. Το ρεύμα της φυγής υπήρξε μεγάλο και πολλά χωριά έμειναν μόνο με τους γέρους.

Αστική φορεσιά (τέλη 19ου αρχές 20ου αιώνα) – Λαογραφικό Μουσείο Ορφέα
Αστική φορεσιά (τέλη 19ου αρχές 20ου αιώνα) – Λαογραφικό Μουσείο Ορφέα

»Έτσι, όπως είναι φυσικό, και οι γυναίκες που μετανάστευσαν πέταξαν την τοπική τους ενδυμασία και φόρεσαν τα ευρωπαϊκά και όχι γιατί τα ‘θελαν, αλλά γιατί ντρέπονταν να κυκλοφορούν με τις φουστάνες σε ξένους τόπους, όπου σι άνθρωποι θα τις έβλεπαν σαν τουριστικό αξιοθέατο και θα τις περιγελούσαν ίσως.
»Και είναι έξω από κάθε αμφισβήτηση, πως οι ηλικιωμένες Λευκαδίτισσες της αποδημίας με πολλή θλίψη και πίκρα έβγαλαν την ντυμασιά των προγόνων τους και ντύθηκαν με ρούχα τον συρμού…

»Όσο για τη νεότερη γενιά, τη μετακατοχική, δε γίνεται λόγος. Οι νέοι προτίμησαν άνετα την καλύτερη ζωή και η προσαρμογή τους στάθηκε εντελώς ανώδυνη. Τώρα τα περισσότερα αγόρια και κορίτσια των χωριών άρχισαν να φοιτούν στο Γυμνάσιο και η εγκατάλειψη της τοπικής ενδυμασίας γενικεύθηκε…

»Η τοπική λαϊκή φορεσιά έχασε οριστικά τη μάχη και θεωρείται πια σαν κάτι το ξεπερασμένο. Μόνο οι ηλικιωμένες γυναίκες των χωριών τη φορούν σήμερα. Και μπορεί κανείς να προβλέψει με σιγουριά, πως μόλις απέλθει η σημερινή γενιά των ηλικιωμένων, τα λευκαδίτικα θα αποτελέσουν κι αυτά ένα παρελθόν χωρίς επιστροφή και μια ανάμνηση για παλιές ιστορίες…»*

*Πανταζή Κοντομίχη: «Η Λευκαδίτικη Λαϊκή Φορεσιά» έκδοση ΕΟΜΜΕΧ Αθήνα, 1989

Σχετικά άρθρα: 1) Το στόλισμα της νύφης με την παραδοσιακή Λευκαδίτικη φορεσιά (βίντεο)
2) Η παραδοσιακή νυφιάτικη φορεσιά της Λευκάδας όπως την κατέγραψε ο Πανταζής Κοντομίχης

Προηγουμενο αρθρο
Έτσι μάτια μου...
Επομενο αρθρο
Μάμα Μπαμπά, κουδούνι…

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.