HomeΕΛΙΞΗΡΙΑ ΜΝΗΜΗΣΤο δεύτερο λάθος…

Το δεύτερο λάθος…

Οι εμποροκτηματίες, που ήταν οι πρόδρομοι τής αστικής εμπορικής τάξης στο νησί, ήταν μία ειδική κάστα εμπόρων με μεγάλες κτηματικές περιουσίες πού αποκτήθηκαν άπ’ τους ίδιους, μέσα στα πλαίσια των μεγάλων εμπορικών τους ασχολιών. Έδωσαν μία αναμφισβήτητη ώθηση στην εμπορική ανάπτυξη του καθυστερημένου νησιού και ανάπτυξαν το εμπόριο και τη βιοτεχνία σε πολλούς τομείς. Χρονικά ή ακμή τους στο νησί ορίζεται άπ’ τη δεύτερη εικοσαετία τον περασμένου αιώνα και φτάνει μέχρι τα τέλη το ίδιου και τις αρχές τον δικού μας αιώνα. Δημιούργησαν συγγένειες με την καθιερωμένη τάξη των ευγενών και πλουσίων φεουδαρχών του νησιού και για την εποχή τους ήταν προοδευτικοί και φιλελεύθεροι. Ανάμεσα απ’ τις δύο αυτές μεγάλες κοινωνικές τάξεις, φυτοζώησε και διατηρήθηκε ή κατώτερη επαγγελματική τάξη, πού απ’ τις αρχές του αιώνα μας αποτέλεσε την αστική τάξη.

[Ο Πέτρος Νικολάου Σταματόπουλος ήταν από τα μεγαλύτερα ονόματα της τάξης των εμποροκτηματιών και αναφέρεται στο παρακάτω κείμενο σαν το πρότυπο.].

Ο Κύριος Επαμεινώνδας [αδελφός του Πέτρου Σταματόπουλου] ενώ βγήκε δήμαρχος Λευκαδίων για μία τετραετία, θέλησε να βάλει και για δεύτερη, αλλά, όπως θα δούμε, τον έφαγε ο εμποροκτηματίας Κύριος Μπογδάνος. Το δημαρχιλίκι του Κυρίου Επαμεινώνδα ήταν ένα πρώτο μούδιασμα, το πρώτο αμυδρό, αλλά, σοβαρό σύμπτωμα παρακμής του πρότυπου.

Αλλ’ ας αφίσομε τον Πάνο Κουνιάκη να μας «διεκτραγωδήσει» το σφάλμα και να μας δώσει, επ’ ευκαιρία, και μία εικόνα των δημαρχαιρεσιών στην Αγία Μαύρα.

«…Ο εξ αυτών Επαμεινώνδας είχεν εκτεθεί ως υποψήφιος δημοτικός Αρχων, με ισχυρόν τότε αντίπαλον τον λαοπρόβλητον Πάνον Μπογδάνον, ον κατά τύχην (ί) υπεστήριξεν σκανδαλωδώς και ο Διοικητής της εν Λευκάδι Πυροβολαρχίας Βούλτσος Ταγματάρχης. Έν τινι δε προεκλογική διαδηλώσει, οι διαδηλωταί εκ φανατισμού προς τον Μπογδάνον, ελιθοβόλησαν τον αντίπαλόν του, Επαμεινώνδα εν τη αγορά διερχόμενον, κατά την ώραν εκείνην. Η βάρβαρος αύτη πράξις αληθώς τοσούτον επίκρανεν τον Επαμεινώνδαν, ώστε παρητήθη του αγώνος και εγκατεστάθη εις Κέρκυραν έκτοτε οικογενειακώς μέχρι του θανάτου του.»

Στο χρονικό του Κουνιάκη δεν προσδιορίζεται το έτος του προπηλακισμού του Επαμεινώνδα, για να συμπεράνομε το Έτος της Εγείρας προς Κέρκυρα, δηλαδή στη φωληά του Γύπα. Όμως ο ένατος τόμος των Μεταγραφών, στους αριθμούς 2297, 2298 και 2299, είναι προσδιοριστικός, γιατί τα συμβόλαια που είναι μεταγραμμένα στον τόμο ορίζουν το έτος 1879.

Στα συμβόλαια αυτά ο Κύριος Επαμεινώνδας, σαν Δήμαρχος Λευκαδίων, αλλά με την εμποροκτηματική του ιδιότητα, βρίσκει την ευκαιρία να εξώσει από ξύλινα παραπήγματα (παράγκες) φτωχούς λευκαδίτες, που έστησαν το οικογενειακό τους άσυλο μετά τούς σεισμούς του 1869, σε δικά του οικόπεδα μέσα στην πόλη. Συνεπώς ο λιθοβολισμός και η αναχώρηση έγινε απ’ τά 1880 και δώθε.

Αλλά, πως ήταν δυνατό, τα προεκλογικά εκείνα περιστατικά, που με τόση ενάργεια μας περιγράφει ο Π. Κουνιάκης, στάθηκαν ικανά να βάλουν την αρχή του τέλους της πρότυπης εμποροκτηματιουχικής οικογένειας…

Πρώτα – πρώτα, αν στη θέση του Κυρίου Επαμεινώνδα [Σταματόπουλου] ήταν ο Κύριος Πέτρος [Σταματόπουλος] (υπόθεση μάλλον αδύνατη, γιατί ο νουνεχής και σοβαρός, εύστροφος επιχειρηματίας δεν θα κατέβαινε ποτέ σε δημαρχιακές εκλογές), θα τακτοποιούσε τον Ταγματάρχη Κύριο Βούλτσο πρεπόντως, με μία μετάθεση στα σύνορα, καθόσον ο Κύριος Πέτρος ειχε στο χέρι και το πεπόνι και το μαχαίρι. Έπειτα, τους φανατισμένους διαδηλωτές, θα τους τακτοποιούσε με τον τρόπο του, διαθέτοντας μερικά τάλλαρα απ’ το ταμείο του.

Τα τάλλαρα όμως μπορούσε να τα διαθέσει και ο Κύριος Επαμεινώνδας. Δεν ξέρουμε όμως αν έκαμε αυτή την κίνηση. Συμπεραίνομε όμως ότι δεν την έκαμε. Γιατί για να έχουν τόσο φανατισμό οι Μπογδανικοί, θα πει πως ή ο Κύριος Επαμεινώνδας ήταν «σφιχτός» ή ότι ο Κύριος Μπογδάνος ήταν και ανοιχτοχέρης και μερακλής.

Γι’ αυτό, άλλωστε, ο Κύριος Μπογδάνος φαλίρησε στα τέλη του περασμένου αιώνα. Άλλοι συνάδελφοί του εμποροκτηματίες έβγαλαν στο σφυρί τα υπάρχοντά του, τα μαγαζιά του, τα λιοστάσα του, τους φούρνους του, τα καράβια του, μέχρι τα κρεβάτια και τα έπιπλα του σπιτιού του.

Και είναι να λυπάται, εκείνος που διαβάζει τον τόμο 25 των μεταγραφών Λευκάδος, στους άριθμούς 6448, 6551, 6552, και 6555 του έτους 1903, με τους αλλεπάλληλους πλειστηριασμούς.

Από τότε οι Μπογδάνοι έπαυσαν να απασχολούν τα βιβλία των μεταγραφών.

Η αχαριστία των ανθρώπων και κυρίως των λευκαδιτών δεν πάει στα βουνά, γιατί οι Μπογδάνοι χρημάτισαν δήμαρχοι Λευκαδίων για αρκετά χρόνια και ενώ σήμερα στη Νεάπολη ονόμασαν ένα δρόμο οδός Φιλάνδρου επι παραδείγματι, δεν υπάρχει δρόμος εις μνήμην του δημάρχου Μπογδάνου…

Δήμος Μαλακάσης: «Το Χρονικό των Εμποροκτηματιών στης Αγίας Μαύρας 1820-1920»

Προηγουμενο αρθρο
Ο Αγιασμός των υδάτων μέσα από τη βάρκα
Επομενο αρθρο
Η Εκστρατεία στην Ουκρανία (Κριμαία)

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.