Ένα μικρό στιχούργημα με τη «χάρη» της ακαρνανικής διαλέκτου

Γράφει η Παρασκευή Σιδερά-Λύτρα

Ήτανι πού ᾿σταν ισύ
κι στάθκις ουρθή…

Το δίστιχο, που προτάσσω, είναι λαϊκού ποιητή του παρελθόντος, καταγόμενου απ᾿ τον τόπο μου. Από διηγήσεις του πατέρα μου έμαθα, ότι στην Άνω Κανδήλα ζούσε τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα λαϊκός ποιητής με πηγαίο ταλέντο, που ήταν γνωστός με το όνομα Μπουϊότας – δεν ξέρω, αν αυτό ήταν το πραγματικό του επώνυμο ή παραγκώμι. Από τη μνήμη μου χάθηκαν δυστυχώς  σχεδόν όλα τα στιχουργήματά του, που άκουσα από το στόμα του πατέρα μου στην παιδική μου ηλικία – με εξαίρεση ένα τετράστιχο.

 Άσβηστη μού μένει όμως η εντύπωση, ότι ο λαϊκός μας ποιητής γεγονότα περίεργα και ξαφνικά επεισόδια, που διαδραματίζονταν στο χωριό, τα σχολίαζε με την ποιητική του φλέβα φυσικά και απροσποίητα με την αυθόρμητη έμφυτη σατιρική του τέχνη. Τα δημιουργήματά του τα απήγγελλε μόνο, διασκεδάζοντας τις συντροφιές, και διαδίδονταν από στόμα σε στόμα. Δεν τα κατέγραφε· δεν άφησε γραπτά.

Έχω συγκρατήσει, όχι στη γλώσσα του πρωτοτύπου δυστυχώς, μόνο το περιεχόμενο κάπως εκτενούς ποιητικού δημιουργήματος του ποιητή μας, που αναφερόταν στο εορταστικό ξενύχτι μιας συντροφιάς νέων της Κανδήλας, ίσως στη δεκαετία του ᾿20, οι οποίοι για το φαγοπότι τους θυσίασαν κόττες, κλεμμένες φυσικά από το κοττέτσι κάποιας αυλής, όπως ανέφερε ο στιχουργός. Εντυπωσιακός ο ρυθμός και η εφευρετικότητα στις εκφράσεις, για να πετυχαίνει τη σωστή ομοιοκαταληξία, έδινε χάρη στη διήγηση του “ηρωικού” αυτού γεγονότος, που διαδίδονταν προφορικά από τον ένα στον άλλο για την ψυχαγωγία των συγχωριανών.

Αυτολεξεί μένει στη μνήμη μου μόνο το αναφερθέν αμίμητο μικρό στιχούργημά του. Η γένεσή του αυθωρεί, μόλις συνέβη το γεγονός που περιγράφει, υμνώντας την ηρωΐδα του για την αξιοθαύμαστη επιδεξιότητά της σε απροσδόκητο συμβάν, φανερώνουν το πηγαίο του ταλέντο: Όταν στον γάμο του ιδίου του ποιητή η νύφη οδηγούνταν καβάλλα στο άλογο στο σπίτι του γαμπρού, και το άλογο πρόγκηξε και γκρέμισε τη νύφη, αυτή κατάφερε να σταθεί στα πόδια της, χωρίς να πέσει στο χώμα. Ο ετοιμόλογος γαμπρός απέδειξε και τη στιγμή αυτή την ποιητική του τέχνη αναφωνώντας, προφανώς υπερήφανος για τη σύζυγό του, στην τοπική μας διάλεκτο :

                                             Ήτανι πού  ᾽σταν ισύ

                                             κι στάθκις ουρθή.

                                             Άμα ν-ήταν άλλ᾽,

                                             θα ν-έπιφτι μι του κιφάλ᾽!

Τί υψηλότερο ποιητικό έπαινο της δεξιότητάς της θα μπορούσε ν᾿ ακούσει η νιόνυφη σύζυγός του μπροστά σε τόσους συμπεθέρους!