Αχ, πού ‘σαι νιότη, πού δειχνες, πως θα γινόμουν άλλος! *

Αισθήματα θλίψης, οργής, και μια πικρή γεύση, αισθάνθηκα προχτές, όταν είδα ότι το κτίριο που στεγαζόταν η Αγροτική Τράπεζα μετατράπηκε σε κατάστημα ηλεκτρικών παιχνιδιών!

Μια διαδικασία που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2012 με την παραχώρηση της ΑΤΕ στην τράπεζα Πειραιώς. Από τότε ξεκίνησε και η σταδιακή διαδικασία αποψίλωσης όλων των συμβόλων και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών γνωρισμάτων μιας ιστορικής τράπεζας, η πορεία της οποίας είναι συνυφασμένη με την ιστορία ολόκληρης της χώρας και φτάνοντας στην οριστική εξαφάνισή της, με το κλείσιμο του καταστήματος στην Κεντρική πλατεία της Λευκάδας πριν από περίπου 6 μήνες.

Ευτυχώς ή δυστυχώς σε κάποιους από μας τα κτίρια έχουν σημειολογία, και επιδράσεις στα συναισθήματά μας. Πόσο μάλλον σ’ ένα χώρο που αφιέρωσα τα τριάντα πιο δημιουργικά χρόνια της ζωής μου.

Όσο και να προσπάθησα δεν κατάφερα να αποφύγω τις πικρές σκέψεις. Έζησα από κοντά έναν ακόμη μύθο της μεταπολίτευσης! Πολλοί άνθρωποι είχαμε προσφέρει σ’ αυτή την τράπεζα το μεράκι, το ζήλο, την όρεξη, τα νιάτα μας. Είχαμε εναποθέσει το μέλλον μας, την υγεία μας και την υγεία των παιδιών μας. Ανακαλύψαμε πολύ αργά δυστυχώς ότι οι κόποι και οι προσπάθειές μας πήγαν χαμένες. Έγιναν ένα παιχνιδάδικο!

Το κατάστημα της ΑΤΕ Λευκάδας ιδρύθηκε στη δεκαετία του ’50. Στεγαζόταν στην αρχή σε ένα μικρό κτίριο στην παραλία, εκεί που είναι σήμερα οι εγκαταστάσεις του ΤΑΟΛ. Πολύ αργότερα στα μέσα της δεκαετίας του ’70 μετακόμισε στο κτίριο της κεντρικής πλατείας.

Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι ο αγώνας που δόθηκε από το Αλέξανδρο Παπαναστασίου (υπουργού Γεωργίας στην κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου) για την ίδρυση της ΑΤΕ το 1929, η πορεία και η «πτώση» της, είναι μια μικρογραφία της ίδιας της πορείας της χώρας.

Υπάρχει δε, τόση ένοχη και απαξιωτική σιωπή στη διαδικασία παραχώρησης μιας τεράστιας τράπεζας σε πελατειακό και όχι μόνο μέγεθος (το «τίμημα» της αγοροπωλησίας όλης της τράπεζας, υπολείπεται της αξίας, ενός μόνο κτιρίου της ΑΤΕ, αυτού που στέγαζε το Εκπαιδευτικό της Κέντρο), ώστε με σιγουριά μπορεί να πει κάποιος ότι η Αγροτική ήταν το εύκολο θύμα σκοτεινών και αδιαφανών διαδικασιών που ξεκίνησαν πολύ νωρίτερα.

Η ΑΤΕ ιδρύθηκε με σκοπό να απαλλάξει τους αγρότες από τους τοκογλύφους, να συμβάλει στην ανάπτυξη της αγροτικής και αλιευτικής παραγωγής, στην ανάπτυξη του συνεταιριστικού κινήματος, στη στήριξη της υπαίθρου από τη μάστιγα της αστυφιλίας και της μετανάστευσης. Διαχειρίστηκε η ίδια για πάρα πολλά χρόνια (μέχρι το 1985 σχεδόν), τη διάθεση γεωργικών εφοδίων, λιπασμάτων και εργαλείων στους αγρότες και ίδρυσε μετά τον εμφύλιο πόλεμο μια σειρά αγροτικών μεταποιητικών βιομηχανιών.

Το 1991 η ΑΤΕ από πιστωτικό ίδρυμα μετατράπηκε σε Ανώνυμη Εταιρεία και μετεξελίχθηκε σε τράπεζα πολλαπλών δραστηριοτήτων. Σταδιακά μεταμορφώθηκε σε εμπορική τράπεζα πλήρους φάσματος υπηρεσιών, πορεία που κορυφώνεται με την εισαγωγή της τράπεζας στο χρηματιστήριο το 2001.

Αυτή είναι, με πολύ λίγα λόγια η ιστορία της ΑΤΕ. Μια τράπεζα, με τεράστια κοινωνική συνεισφορά σε κρίσιμες ιστορικές περιόδους, (πολέμου, κατοχής, αντίστασης) και στην ανασυγκρότηση της χώρας.

Η ΑΤΕ υπήρξε ένας θεσμός και μια πολυβασανισμένη τράπεζα (περιουσία του ελληνικού λαού), στο σώμα της οποίας έχουν ασελγήσει κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση όχι μόνο όλες οι μεταπολεμικές, ελληνικές κυβερνήσεις αλλά και ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Κανένας δεν σεβάστηκε αυτή την περιουσία. Η ΑΤΕ υπήρξε στα χέρια τους ένα εργαλείο άσκησης ψηφοθηρικής πολιτικής (χάρισμα δανείων), δανεισμός ημετέρων, δανεισμός χωρίς επιστροφή στα κόμματα, διορισμούς ημετέρων και φίλων και άντρο κομματοκτρατίας κάθε απόχρωσης ώστε να τηρούνται οι «ισορροπίες»…

Βιολέττα Σάντα

* Κώστας Βάρναλης