HomeΕΠΙ ΠΑΝΤΟΣ ΕΠΙΣΤΗΤΟΥΓιορτές Λόγου και Τέχνης – Τότε και τώρα

Γιορτές Λόγου και Τέχνης – Τότε και τώρα

Ξεφυλλίζοντας κάποιος το Λεύκωμα των γιορτών Λόγου και Τέχνης που κυκλοφόρησε με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων, θα προβληματιστεί πραγματικά, για το πως ξεκίνησε και πως έφτασε ο θεσμός στις μέρες μας.

Ο προβληματισμός για τη χρησιμότητα και την απήχηση του θεσμού και η κριτική, δεν είναι ιδιοτροπίες κάποιων στις μέρες μας. Γίνονταν και σε άλλες εποχές. Τότε μάλιστα γινόταν αυτοκριτική και λογοδοσία από τους ίδιους τους διοργανωτές των εκδηλώσεων –το Δήμο. Όλα όσα φαίνονται αδιανόητα σήμερα, που ο κριτική λείπει, το λιβάνισμα περισσεύει, η αντίθετη γνώμη αποσιωπάται και απαξιώνεται, τότε θεωρούνταν αυτονόητα.

Διαβάζουμε το 1975: «Οικονομικός απολογισμός Φεστιβάλ. έξοδα 1.100.000 δρχ. έσοδα 1.100.000. Ξένοι στη Λευκάδα τον Αύγουστο 65.000. Αυτοκίνητα 7.000.»

17-4-1977: Ο Δήμαρχος Λευκαδίων Απόστολος Φατούρος εξηγεί, κρίνει, λογοδοτεί, προγραμματίζει για τις Γιορτές: «…Αυτό επιβάλει να δούμε ποιες είναι στην πόλη μας οι σχέσεις των γιορτών με τους δημότες. Λυπάμαι πραγματικά που είμαι υποχρεωμένος να διαπιστώσω ότι οι γιορτές μας δεν περιβάλλονται με το ενδιαφέρον των δημοτών, αλλά αντιμετωπίζονται με αδιαφορία τόσο έντονη που φοβάμαι μήπως νιώσουν γρήγορα την κρυάδα του θανάτου. Δεν εννοώ όλους τους Λευκαδίτες αλλά την συντριπτική πλειοψηφία. Πρέπει όμως να αναζητήσουμε το λόγο της αδιαφορίας: μην τυχόν οι γιορτές δεν είναι χρήσιμες για το νησί μας; Τότε βέβαια δικαιώνονται οι αδιάφοροι. Γιατί αν κρίνουμε σωστά αυτό το θέμα πρέπει να δούμε αν οι σκοποί των γιορτών πραγματοποιούνται κι αν φέρνουν ζημιά στον τόπο μας.
Όσον αφορά τα οικονομικά ο παράγων χρήμα είναι αυτός που παίζει κύριο λόγο. Μέχρι τώρα (στα δύο πρώτα χρόνια) δεν είχαμε ελλείμματα αλλά αγοράσαμε και 1.000 καρέκλες αντί 230.000 δρχ….
Και αρχίζω από τη στέγαση. Κάθε χρόνο χρησιμοποιούμε τα σχολεία. Πέρυσι χρησιμοποιούσαμε τις κατασκηνώσεις του Πασά, όπου κάναμε το πείραμα της αυτοεστίασης και πετύχαμε οικονομία 80.000 δρχ. σε σχέση με τη εστίαση στα ιδιωτικά εστιατόρια….»

1977: Ο Δημοτικός σύμβουλος Σπύρος Θάνος σε συνεδρίαση του Δ.Σ σχετικά με τη διοργάνωση και το χαρακτήρα των γιορτών εισηγήθηκε και εγκρίθηκε ομόφωνα: «…Μέχρι τα Χριστούγεννα να γίνονται δεκτές απόψεις και προτάσεις, από φορείς και άτομα ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής. Γι’ αυτό το σκοπό ο φορέας-οργανωτής πρέπει να επεξεργαστεί τρόπους πληροφόρησης του κόσμου εντός και εκτός της Λευκάδας. Την εβδομάδα μετά την Πρωτοχρονιά να οργανώσει ο φορέας-οργανωτής με πρωτοβουλία του Δημάρχου μαζί με την 4μελή επιτροπή του Δ.Σ ελεύθερη συνάντηση έτσι ώστε και συμμετοχή να έχει ο κόσμος σε μια εκδήλωση που αφορά όλο τον κόσμο και ο φορέας-οργανωτής να μορφώσει καλύτερη γνώση για την πληρέστερη οργάνωση και σύλληψη των γιορτών «Λόγου και Τέχνης…».

1975. Γράφει η εφημερίδα «Δημοκρατική Λευκάδα»: «Πρέπει να συζητήσουμε χωρίς προκαταλήψεις και αντιδικίες, όλοι μαζί, ποιο πρέπει να είναι το μέλλον των Γιορτών. Η «Δημοκρατική Λευκάδα» για να συμβάλει στην επιτυχία του θεσμού, ανοίγει με το σημερινό της αφιέρωμα το διάλογο για το Φεστιβάλ. Ακόμα προσδιόρισε επιτροπή μελέτης του θεσμού της οποίας το πόρισμα θα δοθεί στη δημοσιότητα. Η εφημερίδα ζητά από όλους τους κατοίκους να εκφράσουν την προσωπική τους γνώμη…. Πρέπει όλοι να βοηθήσουμε για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα…»

1980. Άλλη εφημερίδα (δεν φαίνεται ποια, δημοσίευση στη σελίδα 111 του παλιού Λευκώματος) ασκεί κριτική: « Στα πλαίσια της μετριότητας απήλθαν και φέτος οι καθιερωμένες Γιορτές Λόγου και Τέχνης… Το χορωδιακό τμήμα της Νέας Χορωδίας ομολογουμένως εφέτος δεν μας θύμισε την παλιά καλή εποχή…. Χωρίς να ικανοποιήσει στο έπακρον και η μικτή χορωδία του Ορφέα ανταγωνίστηκε για μια ακόμα φορά τη συνάδελφο της Νέας Χορωδίας….Η συναυλία της Φιλαρμονικής υπήρξε ικανοποιητική σε απόδοση –πενιχρή όμως σε θεαματικότητα….»

Τα τελευταία χρόνια που παρακολουθούμε συστηματικά τις Γιορτές δεν θυμόμαστε κανέναν Δήμαρχο να λογοδότησε, να μίλησε για οικονομία, να είπε δυσάρεστα πράγματα για «αδιάφορους πολίτες». Δεν έχουμε δει έναν οικονομικό απολογισμό αμέσως μετά τις Γιορτές, ώστε να κρίνουμε αν η δαπάνη ήταν ανάλογη του προγράμματος.

Αυτό που χαρακτηρίζει τους Δημάρχους είναι η σπατάλη και όχι η οικονομία. Ουδείς κάνει απολογισμό, λογοδοτεί και ασχολείται αν τα χρήματα πιάνουν τόπο. Για αυτοκριτική, λάθη και παραλήψεις, ούτε συζήτηση. Αντίθετα ακούμε μεγαλοστομίες και πομφόλυγες για τους οραματιστές προγόνους μας, για σπουδαιότητες και σημαντικότητες κι ας έχουν προ πολλού χαθεί.

Κανένας δεν γνωρίζει ποιος είναι στόχος των Γιορτών, σε ποιους απευθύνονται, ποιο είναι το ζητούμενο, ποιοι και πόσοι τις παρακολουθούν. Κανένας δεν αναρωτιέται σε τι διαφέρουν οι Γιορτές μας -έτσι όπως έφτασαν να γίνονται- από αντίστοιχες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται π.χ. στη Βόνιτσα, στην Αμφιλοχία, στο Αγρίνιο.

Για τις φετινές τουλάχιστον εκδηλώσεις που είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, το Διοικητικό συμβούλιο του Πνευματικού Κέντρου δεν ήταν αυτό που αποφάσισε για το πρόγραμμα. Δεν έγινε καμιά συζήτηση. Ποιοι λοιπόν καθορίζουν πως θα γίνουν και τι θα περιλαμβάνουν οι Γιορτές; Πόσες προτάσεις υπήρχαν; Ποιος μπορεί να μας πληροφορήσει τι απορρίφτηκε για να εγκριθεί αυτό που είδαμε, και με ποιο σκεπτικό; Πόσες συζητήσεις και συσκέψεις έγιναν;

Στη δεκαετία του ’80 οι Γιορτές αποτελούνταν από θεματικές ενότητες (αφιερώματα) πάνω στις οποίες «πλεκόταν» ένας καλλιτεχνικός καμβάς. Αν τότε, φωτισμένοι άνθρωποι αναζητούσαν το νόημα και το μέλλον τους, τι να πούμε σήμερα που οι Γιορτές έχουν γίνει εκδηλώσεις χωρίς ταυτότητα: «πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα»!

Είναι αξιοπρόσεκτο, πόσο εκείνες τις εποχές αναζητούσαν τη συμμετοχή του κόσμου, αναζητούσαν σκέψεις, ιδέες και προτάσεις. Σήμερα φροντίζουν άλλοι, πριν από μας, για μας… Αλήθεια ποιοι; Ποιο είναι το σκεπτικό τους; Ποια είναι τα εγνωσμένα προσόντα του, ώστε να αποφασίζουν για τις Γιορτές και για το ξόδεμα χρημάτων.

Η άσκηση κριτικής παλιότερα ήταν όχι αγκάθι αλλά επιβεβλημένη, και για τις Γιορτές, αλλά και για τα τοπικά σωματεία, θέμα ταμπού στις μέρες μας. Άγνωστο πράγματα στον τόπο μας η κριτική γενικότερα. Η όποια κριτική γίνεται, επικεντρώνεται στο «πιασάρικο» θέμα -και όχι βεβαίως ασήμαντο- της φιλοξενίας των φολκλορικών συγκροτημάτων. Αυτό όμως είναι το εύκολο κομμάτι της κριτικής, ο εύκολος στόχος. Χρειάζεται μόνο μια φωτογραφική μηχανή! Η οποιαδήποτε άλλη κριτική χρειάζεται γνώσεις, μόρφωση, αισθητική, καλλιέργεια. Ποιος να την κάνει;

Που είναι η συμβολή των πνευματικών ανθρώπων σήμερα; Τέτοιοι άνθρωποι δημιούργησαν και πλαισίωσαν τις γιορτές, στο ξεκίνημά τους, αλλά και σε μεγάλο κομμάτι της διαδρομής τους. Ξεφυλλίζοντας το Λεύκωμα διαπιστώνουμε πως δεν «έλειψε» κανένας από τους σημαντικούς και φωτισμένους ανθρώπους της Λευκάδας από τις Γιορτές. Οι σημερινοί είτε έχουν χωριστεί σε «φατρίες», είτε αγνοούνται από τους εκάστοτε κρατούντες, είτε έχουν αποτραβηχτεί αποκαρδιωμένοι από την υπάρχουσα κατάσταση.

Ο αντιπρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου κ. Αρβανίτης στις 3 Αυγούστου 2015 είχε μεταξύ άλλων επισημάνει: «Οι εκδηλώσεις των Γιορτών Λόγου & Τέχνης, πρέπει να είναι λίγες και υψηλού επιπέδου, επικεντρωμένες αποκλειστικά και μόνο στην εβδομάδα που έχει επιλεγεί για την πραγματοποίησή τους. Από το βήμα τους πρέπει να παρελαύνουν κορυφαία ονόματα, εξαίρετοι Έλληνες λογοτέχνες, σπουδαίοι μουσικοί, ηθοποιοί κ.λ.π κι οι πραγματοποιούμενες την εβδομάδα εκείνη εκδηλώσεις πρέπει να φέρουν τη σφραγίδα αν όχι του πρωτότυπου, τουλάχιστον του έγκυρου και αναγνωρισμένου.»

Αν διάβαζε κάποιος που δεν είναι ντόπιος τις παραπάνω δηλώσεις, θα νόμιζε ότι η παράταξη που από το Σεπτέμβρη του 2014 βρίσκεται επικεφαλής του Δήμου είναι στην αντιπολίτευση! Αφού αυτό δεν συμβαίνει, το εύλογο ερώτημα είναι, τι από τα παραπάνω, όχι πραγματοποίησε, αλλά έστω αποπειράθηκε να πραγματοποιήσει, η παρούσα Δημοτική αρχή στις φετινές εκδηλώσεις;

Η κ. Χαρά Παπαδάτου στην φετινή έναρξη των γιορτών σε ομιλία της, ανέφερε: «Οι Γιορτές Λόγου και Τέχνης πρέπει να ξαναγίνουν ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ, όπως ξεκίνησαν». Αλλιώς θα φυτοζωούν μέσα στην υποβάθμιση του θερινού πολιτιστικού τετριμμένου, ως εκδηλώσεις «καρμπόν», που μπορεί να τις βρει και να τις παρακολουθήσει κανείς σε οποιαδήποτε πόλη….»

Πόση αλήθεια!

Προηγουμενο αρθρο
Φωτορεπορτάζ από την 1η μέρα του Φεστιβάλ Φολκλόρ Λευκάδας
Επομενο αρθρο
O επίσημος ιστότοπος του Δήμου Λευκάδας δεν είναι προσβάσιμος

4 Σχόλια

  1. ΜΠΟΥΡΑΝΕΛΟΣ
    21 Αυγούστου 2015 at 10:20 — Απάντηση

    Επανέρχομαι. Έκρινα μόνο μια πλευρά του κειμένου, πολύ βασική κατά τη γνώμη μου, και κυρίως μια άποψι που έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας στην Ελλάδα. Έχει όμως δίκιο η κ. Σάντα, όταν θίγει το επίσης βασικό θέμα της ανεπάρκειας προσώπων και θεσμών. Εδώ θα είμαι πιο σκληρός από την κ. Σάντα και φαινομενικά θα φανώ αντιφατικός με όσα ήδη έχω πει (φαινομενικά μόνο για όποιον είναι προσεκτικός). Λοιπόν οι άνθρωποι, που ασχολούνταν παλιότερα με τις Γ.Λ. και Τ. και ιδίως στην αρχή τους ήταν επαρκέστεροι, πολύ επαρκέστεροι από τους σημερινούς. Είχαν και εκείνοι, όπως όλοι μας, τα στραβά τους αλλά ήταν επαρκέστεροι πρώτον γιατί ήταν πιο “γραμματισμένοι” (δυστυχώς!) και δεύτερον γιατί είχαν και τον αυθορμητισμό, τον ενθουσιασμό, την ορμητικότητα του ανθρώπου που πιστεύει σε κάτι. Αυτά σήμερα λείπουν.

  2. Βιολέττα Σάντα
    20 Αυγούστου 2015 at 22:10 — Απάντηση

    Ευχαριστώ για τα σχόλια σας. Δεν ήταν στις προθέσεις μου να επαινέσω το χτες και να μειώσω το σήμερα. Δεν είμαι της λογικής ότι το περασμένο είναι πάντα καλύτερο.

    Οι Γιορτές Λόγου και Τέχνης δεν είναι απρόσωπες. Διοργανώνονται από ανθρώπους με βάση ακολουθούμενες πρακτικές.

    Αυτό που ήθελα να «καυτηριάσω», ήταν οι λάθος ακολουθούμενες τακτικές, οι λάθος άνθρωποι, η έλλειψη πλατιάς συμμετοχής, η έλλειψη λογοδοσίας από τους υπευθύνους και βεβαίως η έλλειψη κάθε κριτικής για το αποτέλεσμα.

    Μάλλον δεν τα κατάφερα… Αν και στο θέμα της κριτικής κάτι αρχίζει να γίνεται. Με χαρά είδα σήμερα επιτέλους να αγγίζονται έστω και «εξ απαλών ονύχων», κάποια … άβατα μέχρι χτες! Μακάρι το άρθρο να βοηθήσει έστω σ’ αυτό τον τομέα. Κανένας δεν ζημιώθηκε από την κριτική. Η έλλειψη της βλάπτει. Η κριτική είναι και το πιο δύσκολο κομμάτι, αλλά μπορεί να συμπαρασύρει όλα τα άλλα.

  3. Γ.Κ.
    20 Αυγούστου 2015 at 21:37 — Απάντηση

    Δοξα σοι ο θεος που ειχατε το θαρος αγαπητε μπουρανελε μου, να μιλησετε πρωτος γι αυτην κατ εξακολουθηση αφ υψηλου τοποθετηση και κριτικη ισοπεδωσης!!
    Ειναι γνωστα τα προσωπα που τα λενε αυτα κατα καιρους-καθε 10-12 χρονια τα ιδια λενε.
    Οι τοτε καιροι ηταν αλλοι!!
    Οι μετεπειτα αλλοι και οι σημερινοι καιροι αλλοι.
    Τιποτε λοιπον δεν μπορουσε να ειναι οπως πριν 40,50,60 χρονια.
    Το τωρα,ειναι τωρα.
    Και μην ισοπεδωνουν τα παντα γιατι, αν οι τοτε και οι σημερινοι κανουν οτι κανουν με προσωπικη προσπαθεια και δινουν τον χρονο και την ψυχη τους, φοβαμαι οτι καποιοι .. παντα κατι και παντοτε, κατι επαιρναν για τις προσφερομενες υπηρεσιες της.
    Καθαρες κουβεντες.

  4. ΜΠΟΥΡΑΝΕΛΟΣ
    19 Αυγούστου 2015 at 20:46 — Απάντηση

    Η ισοπεδωτική κριτική ποτέ δεν είναι σωστή. Οι εκδηλώσεις των Γιορτών Λόγου και Τέχνης δεν είναι όλες ίδιες, δεν είναι όλες του αυτού επιπέδου. Υπάρχουν πολύ κακές (“αρπαχτές”), κακές, μέτριες, καλές, πολύ καλές. Ο μπαχτσές έχει απ’ όλα! Έργο της κριτικής να κάνει πρώτα αυτό τον διαχωρισμό και κυρίως να αναδείξει τις “καλές” εκδηλώσεις. Στην ανάλυση αυτό δεν φαίνεται. Όλα παρουσιάζονται μαύρα και άραχλα και σε πλήρη αντίθεση με ένα “μαγικό” μυθικό παρελθόν. Έτσι μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά. Αναπόφευκτα λοιπόν οι αφελώς ισοπεδωτικές κριτικές συντελούν κι αυτές στο να μείνουν μόνο τα ξερά.Επομένως, αυτές δεν αποτελούν κριτική αλλά ένα είδος “θεολογίας”, πασίγνωστο στην ελληνική πραγματικότητα, που μηδενίζει το παρόν και αποθεώνει το παρελθόν. Και οι κρίνοντες κρίνονται…

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.