HomeΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣΗ Ιρλανδική διάβαση στον κάμπο, τρία ξωκλήσια και τέσσερις λίμνες…

Η Ιρλανδική διάβαση στον κάμπο, τρία ξωκλήσια και τέσσερις λίμνες…

Γράφει ο Παναγιώτης Σκληρός

Πήρα το αυτοκίνητό μου κι είπα να πάω Κυριακάτικα μέχρι τα πίσω χωριά -σαν πισωχωρίτης- να ρίξω μια ματιά, τι να γίνεται κι εκεί. Διάλεξα όμως μια νέα διαδρομή όλο άσφαλτο -που σας την προτείνω- με ενδιάμεσους σταθμούς ν’ απολαμβάνω τη θέα κι όλα τα καλά της φύσης γύρω μου.

Ανέβηκα λοιπόν απ το νταμάρι της Απόλπαινας ίσα επάνω μέχρι τον Κάβαλλο μέσα από ένα μαγευτικό τοπίο, φοβερή βλάστηση, σε πολλά σημεία αλπική και με μια υπέροχη επίσης θέα κάτω προς το φαράγγι της μέλισσας και όλη την πόλη, τα ιβάρια τα τρία κάστρα (της Λευκάδας, του Τεκέ και του Αη Γιώργη Πλαγιάς) στα πόδια μου.

Προχώρησα αφήνοντας δεξιά μου την κλειστή δίοδο της Λαγκάδας (άλλο κατάλοιπο του σεισμού του 2015), πέρασα από Φρυά με τον τεράστιο πλάτανο γυμνό απ τα φύλλα του λόγω εποχής αλλά και ψυχή στο δρόμο. Δεν μπήκα στην Καρυά αλλά συνέχισα προς το ραντάρ αφού πέρασα απ’ τα μπαμπάκια και τις υπέροχες πεζούλες είτε παλιές είτε νεότερες γιατί υπάρχουν και νεότερες, με τα κλήματα έτοιμα για κλάδεμα.

Σταμάτησα κοντά σε δύο κεραίες (η μία θα’ναι του ΡΣ της Καρυάς) να ξαναδώ κάτω το τοπίο και το λιβάδι της Καρυάς που έχει γίνει κι εφέτος λίμνη κι εκεί διαπίστωσα ότι ακόμα μια λίμνη με περίμενε να την αγναντέψω. Η λίμνη που δημιουργείται όταν πέφτουν πολλές βροχές όπως τώρα. Στον κάμπο του Αλέξαντρου, δημιουργείται η λίμνη, ανάμεσα στον Αλέξαντρο, την Κιάφα και τα Κολυβάτα.

Άφησα δεξιά μου το επιβλητικό ραντάρ της αεροπορίας και ανέβηκα μετά από πολλά χρόνια στον προφήτη Ηλία. Ψηλά, πάνω απ την Εγκλουβή που έβλεπα ακριβώς από κάτω. Δεξιά η εγκαταλειμμένη αμερικάνικη βάση και οι τερατώδεις τσιμεντένιες κεραίες της. Δύο ανεμόμυλοι ερειπωμένοι δεξιά, αριστερά η Καρυά (όχι ολόκληρη)  και στο βάθος η πόλη, τα Λαζαράτα, τα  Ηπειρωτικά βουνά μέσα στο γκρίζο της απόστασης κι απέναντι όλη η μαγεία.

Τα Ακαρνανικά ντυμένα στα αραχνοΰφαντα σύννεφα, ο Κάλαμος, το Μεγανήσι καλυμμένο στο πούσι του κι όλα τα πριγκηπόνησα της Λευκάδας, Μαδουρή, Σπάρτη, Σκορπιός κλπ και μαζί το Νυδρί, η Αγ. Κυριακή, η Βαυκερή ακόμα και η Οξυά.

Ένα προσκύνημα,  μια ματιά στην πλάκα με τους δωρητές του ναΐσκου και μια καμπανιά στο ξωκλήσι και κατεβαίνω για Αϊ Δονάτο αφού ξεναγώ τους φίλους που είναι μαζί μου για το που είναι οι λόφοι που με πήγε ο φίλος μου ο Λευτέρης ο Φραγκούλης και μαζέψαμε κούκους (παιώνιες) πριν χρόνια. κι ακόμα είδαμε 2-3 βόλτους που είναι κοντά στην εκκλησία. Κάναμε μια στάση για μεζέ από ταπεράκι και λίγο τσιπουράκι διαβάσαμε κι εδώ τους μαστόρους κι εργάτες της αναστήλωσης και ανεβήκαμε πάνω στο λόφο για να δούμε όλα τα φακοχώραφα που ήταν γιομάτα νερά άλλα οργωμένα κι άλλα όχι. Σε κανα μήνα θα αρχίσουν να σπέρνονται με τον ευλογημένο καρπό που τον Ιούνιο θα μαζέψουν κι αλωνίσουν.

Πήραμε το δρόμο προς Χορτάτα σαν συνέχεια, όχι αυτόν που πάει στην εντυπωσιακή κεραία του ΟΤΕ που φαίνεται επιβλητική στην κορυφή Ελάτη, στα Σταυρωτά(όρη).  Είναι πολύ κάλος ο δρόμος αυτός και πιθανόν λίγοι τον γνωρίζουν. Περνάει από φακοχωραφα, ένα μικρό πευκοδάσος και πολλές πεζούλες. Αρκετές δεξαμενές νερού και στέρνες υπάρχουν στην περιοχή και φαίνεται ότι είναι για το πότισμα ζώων γιατί σε όλη την περιοχή είναι εμφανές ότι υπάρχουν ακόμα αρκετά ελευθέρας βοσκής γιδοπρόβατα αλλά και σταβλισμένα με φροντίδα όπως και βοοειδή.  Όταν φτάνεις στο ξέφωτο πάνω απ τα Χορτάτα θ’ αγναντέψεις (αν δεν έχει ένα χαρακτηριστικό πούσι), από την Άτοκο, Ιθάκη, Κεφαλονιά και φυσικά τα δικά μας βουνά τριγύρω. Εντύπωση κάνει μια πινακίδα τουριστική, η πρώτη που μας προσαρμόζει για το πόσο έχει αλλάξει ο τόπος. Λέει για μια: villa….: !! Δεν περίμενα στην κορυφή στα Χορτάτα να δω τουριστική δραστηριότητα αλλά χάρηκα ιδιαίτερα. Γιατί όχι, σκέφτηκα. Κάναμε στάση λίγο πριν το χωριό κι αγναντέψαμε την τρίτη λίμνη της ημέρας. Την λίμνη στο Κομηλιό.

Με το που φτάσαμε στα Χορτάτα στρίψαμε αριστερά και μπήκαμε στις Ηνωμένες πολιτείες της Λευκάδας. Άγιοι Θόδωροι, Μανάση, Αγ.  Βασίλειος, Νικολή, Ρουπακιάς. Περάσαμε γρήγορα απ΄ το Μανάση. Έχει γραφεί ότι έχει ιδρυθεί από Σεφαραδίτες Εβραίους διωγμένους από την Ισπανία του Φερδινάρδου το 1492(εξ ου και το εβραϊκό όνομα Μανασής).  Φτάνουμε στο Νικολή με την πέτρινη πλατεία και τα λιθάρια από παλιό λιτρουβιό στην άκρη στο δρόμο αλλά και παλιούς λινούς αποθήκευσης λαδιού ή κρασιού ακριβώς δίπλα στο ποτάμι (από την πλευρά προς Νικολή στην τοποθεσία Λινοί.

Κατεβαίνουμε 2-3 στροφές και δεξιά μας βλέπουμε μια ερειπωμένη αρκετά παλιά πινακίδα «Άγιος Βασίλειος» και παίρνουμε την αριστερή κατεύθυνση και φτάνουμε στην βρύση Τσελ(ε)πού στα ριζά του Σταυρωτά κάτω από ένα τεράστιο βράχο κι από πάνω πελώριος, Δωρικός μα φιλικός ο σχεδόν κάθετος όγκος  Σταυρωτά. Είχα ξαναπάει αλλά άλλη εποχή κι έτσι εντυπωσιάστηκα από τα νερά που έσπαγαν κυριολεκτικά τις λιθιές και έτρεχαν ανεξέλεγκτα στη βρύση , στο δρόμο, σε ρυάκια, όπου ήθελαν.

Απολαύσαμε τη θέα στην πεδιάδα της Βασιλικής αλλά και Ιθάκη και Κεφαλονιά. Ήπιαμε ένα κρυστάλλινο νερό και συνεχίσαμε την κατάβαση με βάση τις.. γραπτές οδηγίες του ντόπιου φίλου μου Κώστα Πεντεσπίτη. Το σημείωμα έγραφε στο messager ότι: αν θέλετε να πάτε Σύβρο, στρίβετε αριστερά, αν θέλετε για κάμπο και Βασιλική στρίβετε δεξιά στη διασταύρωση. Στρίψαμε δεξιά και προχωρώντας βρεθήκαμε σε μια υδάτινη επιφάνεια που αν ο Κώστας δεν είχε γράψει «θα περάσετε από την Ιρλανδική διάβαση» θα είχαμε γυρίσει πίσω. Έτσι λοιπόν μετρώντας εμπειρικά την δύναμη του νερού μα και το βάθος με μια πέτρα που πετάξαμε, διασχίσαμε την διάβαση χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Εκεί συναντήσαμε και τον Ρομά τον Καμπέρη που μάζευε με την οικογένειά του φουστίνες που ήταν ο κάμπος γεμάτος «για το μεροκάματο φίλε, τι να κάνουμε» όπως μου είπε. Σωστός!!

Ας δούμε λοιπόν τι θα πει «Ιρλανδική διάβαση» και τι δουλειά έχουν οι… Ιρλανδοί στη Λευκάδα. Οι Ελβετοί βέβαια είχαν προσφέρει πολλά σ αυτά τα χωριά πίσω απ’ τα Σταυρωτά την δεκαετία του 1960-70. Οι Ιρλανδοί όμως;  Γελάω με την ασχετοσύνη μου γιατί ο τύπος αυτός της διάβασης ονομάζεται διεθνώς (ή πάντως σε πολλές χώρες) «ιρλανδικές διαβάσεις» κάποιες τρόπον τινά πρόχειρες διαβάσεις που έγιναν για να εξυπηρετούνται τα ΙΧ και τα φορτηγά σε χείμαρρους χωρίς να δαπανώνται χρήματα για πολυέξοδη  κατασκευή μεγάλης γέφυρας. Ενώ δηλαδή δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν να κατασκευάσουν ασφαλή υψηλή γέφυρα, ώστε να περνάει κάποιος τον χείμαρρο από πάνω με ασφάλεια, έριξαν τσιμέντο ώστε τα καλοκαίρια ή γενικά σε εποχές που ο χείμαρρος δεν έχει πολλά νερά, να μπορούν να τον διαβαίνουν αυτοκίνητα και όχι πεζοί. Οι ιρλανδικές διαβάσεις ΔΕΝ πρέπει να διασχίζονται όταν ο καιρός είναι βροχερός ή όταν για οιοδήποτε λόγο αρχίζει ο χείμαρρος να γεμίζει έστω και το καλοκαίρι με τις ξαφνικές νεροποντές όπως το Σεπτέμβρη του 2020.

Ονομάσθηκαν έτσι επειδή στον αγγλοϊρλανδικό πόλεμο οι Ιρλανδοί είχαν τέτοιες διαβάσεις που οι Βρετανοί δεν ήξεραν ότι υπήρχαν, καθώς όταν έβρεχε έστω και λίγο, η διάβαση σκεπαζόταν και γινόταν αόρατη, οπότε πίστευαν ότι εκεί δεν υπήρχε πέρασμα να διαβείς τον ποταμό και…γύριζαν πίσω.

Τέτοιες διαβάσεις έχουμε πολλές στην Ελλάδα αλλά και στη Λευκάδα, στην Ακόνη και αλλού που εξυπηρετούν με λίγα σχετικά έξοδα την κίνηση κυρίως αγροτικών δραστηριοτήτων. Οι Ελβετοί λοιπόν του φίλου μου και φίλου μας του Φρίτζ Μπέργκερ, έστρωσαν με τσιμέντο κι έκαναν υποφερτή αυτή τη διάβαση του χειμάρρου «Ρουπακιάς» μέχρι που πριν 20 χρόνια ο Πραξιτέλης ο Σούνδιας πήρε μια εργολαβία απ’ τη Νομαρχία κι έφτιαξε στη μορφή που είναι σήμερα η διάβαση εφαρμόζοντας και την θεμελίωση με «σαρζανέτ» όπως μου είπε ο ίδιος.  Βέβαια η διάβαση καταλήγει σε καταρράκτη 7-8 μέτρων βάθος, πράγμα που θα υπονόμευση τη θεμελίωση κι η διάβαση… όσο αντέξει.

Ο Κώστας Πεντεσπίτης μου είπε ότι το πρόβλημα του χειμάρρου είναι υπαρκτό  και χρειάζεται όχι η επούλωση αλλά η πρόβλεψη και η λύση γιατί «θα κόψει ο χείμαρρος κι ο κάμπος θα πλημμυρίσει». Πάντως και τώρα το ποτάμι εξακολουθεί νά’ ναι επικίνδυνο. Πιο κάτω από τη διάβαση και μέχρι το Συβριώτικο γεφύρι, έχει βαθύνει επικίνδυνα η κοίτη του, με αποτέλεσμα να πέφτουν τα αναχώματα με κίνδυνο να έχουμε προσεχώς πλημμύρες.

Αν σκεφτείς τι μπορεί να συμβεί μετά από μια πυρκαγιά στην λεκάνη απορροής από Χορτάτα έως το κάμπο, ότι οι αρμόδιοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν μόνο τις συνέπειες και όχι την αιτία, φοβάμαι πως το παραλιακό μέτωπο Βασιλική-Πόντη είναι ανοχύρωτο και θα είναι, όσο ο καθένας αντιμετωπίζει κοντόθωρα ένα τόσο σοβαρό κίνδυνο. Τα γράφω εδώ όπως μου τα έστειλε, σε μια αφήγηση εκδρομής αλλά ας μην κωφεύουμε κιόλας..

Συνεχίσαμε μέχρι τη Βασιλική περνώντας απ’ τον ανθοστόλιστο απ τις φουστίνες κάμπο και το πυρινελαιουργείο, κάναμε μια βόλτα στο έρημο κυριολεκτικά χωριό, ανεβήκαμε στο Σπαρτιά όπου ο ξάδερφος μου ο Σπύρος μας πρόσφερε εξαιρετικά πορτοκάλια και μανταρίνια, αφήσαμε δεξιά μας τα Τσαρλαμπέικα τα σπίτια  κι ανεβήκαμε προς το Σύβρο όπου συναντήσαμε μόνο το φίλο μου το Μούστα το Δευτεραίο πάντα στο πόστο του και βάλαμε πλώρη για τον Αϊ Γιάννη στο Ροδάκι, μη μας πάρει το σούρουπο…

Στο μοναστήρι υπήρχε η απόλυτη ηρεμία ήχων, φύσης, συναισθημάτων. Μια εξαιρετική τοποθεσία με τα κατάλοιπα του αρχαίου ναού στον περίβολο και την θέα από Μαραντοχώρι και Εύγηρο, μέχρι την Κεφαλονιά. Τα αιωνόβια πουρνάρια -που θυμάμαι από μικρός όταν είχα πάει στο πανηγύρι, στις 8 Μαΐου- είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα κι ακόμα τα ερειπωμένα κελιά και οι αιωνόβιες επίσης δωρικές κολώνες. Ο Αϊ Γιάννης στο Ροδάκι ή «αρσενικάρης» έχει και δική του σελίδα στο FB για να δει κανείς την προϊστορία αλλά και την ιστορία του και τις δραστηριότητες του μοναστηριού αλλά και του συλλόγου Βουρνικιωτών.

Αρχίζει να σουρουπώνει και πρέπει βιαστικά να περάσουμε απ την τέταρτη λίμνη της ημέρας, την λίμνη του Μαραντοχωριού (είναι βέβαια στο…τριεθνές Βουρνικά-Μαραντοχωρίου-Κοντάραινας αλλά έτσι λέγεται). Ήρεμη η λίμνη με ήχους από βατράχια και πολλά υδρόβια που ακούγονται μέσα απ τα πυκνά καλάμια αλλά πολύ δύσβατη για επίσκεψη… Δεν είναι μεγάλη αλλά είναι χαρακτηριστική του τοπίου του νησιού μας.

Αφήνουμε τα τοπία και γυρίζουμε σπίτια μας γεμάτοι εικόνες απ την ανεπανάληπτη φύση της Λευκάδας σε μια εγκάρσια διαδρομή κι αρχίζω να γράφω για τα τρία ξωκλήσια, τις τέσσαρες λίμνες και την Ιρλανδική διάβαση.

Παναγιώτης Σκληρός                       2021

Προηγουμενο αρθρο
ΠΟΠ Μαγειρική: Φακές Εγκλουβής -video
Επομενο αρθρο
Ενωτική Αναγέννηση: κύριε Χαρδαλιά το Μεγανήσι ανήκει στην Ελλάδα;

Δεν υπάρχουν σχόλια

Γράψτε το σχόλιό σας

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.