Η Λευκάδα ως πηγή έμπνευσης των ποιητών – Μέρος Β΄

Της Πηνελόπης Κοψιδά

Κι αν η Λευκάδα, με την θαυμαστή φυσική ομορφιά της, την ιστορία της, αλλά και τους ξεχωριστούς ανθρώπους της, στάθηκε κατά καιρούς πηγή έμπνευσης για τους ανθρώπους του πνεύματος στην χώρα μας, ας δούμε πώς οι Λευκαδίτες ποιητές, που τη λάτρεψαν ως πατρίδα, εκφράστηκαν γι΄ αυτήν μέσα από τα ποιήματά τους και την τραγούδησαν με τη δική τους γλώσσα.

Ο Κωστής Παλαμάς στο «Τραγούδι Των Εφτά Νησιών» θα πει:

Χαίρε κι εσύ, της Ρούμελης γειτόνισσα, ω Λευκάδα,
του αρματολού φωλιά!
Ακόμα την ηρωική σου σπέρνει ανατριχάδα
Του ψάλτη σου η λαλιά.

Με μια σειρά από δημοσιεύσεις θα προσπαθήσουμε να γνωρίσουμε ή να θυμηθούμε τα ποιήματα Λευκαδίων ποιητών, που την πένα τους κίνησε η αγάπη ή και η νοσταλγία για το νησί τους.

ΛΕΥΚΑΔΑ

Χώρα της όμορφης ελιάς με τ΄ απαλό ακρογιάλι,
πόσες φορές δε μ΄ έπνιξε η νοσταλγία για σένα.
Στον ελαιώνα σου να ξαναρχόμουν πάλι
και στους γιαλούς σου νάβλεπα τα κύματα αφρισμένα.
~~~~~~~~~~~~~
Στο κάστρο το Βενέτικο να κοίταζα το ιβάρι
που καθρεπτίζ΄ η όψη σου του δειλινού τις ώρες.
Να ξαναζούσα τις βουερές τις νύχτες του Γενάρη
τ΄ ατέλειωτο ανεμόβροχο, τις τρικυμίες, τις μπόρες.
~~~~~~~~~~~~~~
Και στα στενά δρομάκια σου που κελαρύζ΄ η βρύση
τα βράδια του καλοκαιριού μες τη βαθιά γαλήνη
που το φεγγάρι ολόγιομο θαρθεί να σε φωτίσει
και τη γλυκιά τη θλίψη σου, ως νάταν, ν΄απαλύνει.
~~~~~~~~~~~~~
Χώρα της όμορφης ελιάς με τ΄ απαλό ακρογιάλι,
όπου κοντά σου πέρασα παιδί, κι εντός μου ζεις αιώνια,
ας ήτανε για μια στιγμή να ξαναρχόμουν πάλι
να ζήσω ότι δεν έζησα και μούκλεψαν τα χρόνια.

Βασίλης Φ. Φίλιππας

ΛΕΥΚΑΔΑ ΜΟΥ

Λευκή μου πέτρα εσύ!
Νεράιδα μεσ΄το πέλαγο,
Στρωμένη με τ΄αμπέλι και την ελιά σκεπή.
Άγια μου Μαύρα!
Οι ανατολές σου φως, τα δειλινά σου πυρκαϊές,
Οι λίμνες σου καθρέφτες.
Μου στρώνεις ανοιξιάτικα στρωσίδια να διαβαίνω,
Δαντέλλες στις ακρογιαλιές τ΄ όμορφο καλοκαίρι,
Φύλλα χλωμά το έρμο το φθινόπωρο
Και το χειμώνα πάχνες.
Παθιάζω στ΄άκουσμά σου.
Σαν είμαι ξαπλωμένος μεσ΄ τα ξερά χορτάρια σου,
Ώρα καλοκαιριού,
Φιλώ τ΄ άγιο σου χώμα,
Ρουφάω τ΄ άρωμά σου,
Είσαι για με τροφή κι ανάσ΄ αντάμα.
Σε καμαρώνω σα φοράς τον ήλιο στο κεφάλι,
Τη θάλασσα στηθόδεσμο την ώρα της γαλήνης,
Σα στολίζει η αγράμπελη
Κι η δάφνη σε ραντίζει με το πικρό της μύρο.
Ώ μάνα μου Λευκάδα!
Άγια μου Μαύρα!
Μη μου το δώσ΄ η μοίρα
Η σκύλα νοσταλγία
Να μου σπαράξει την καρδιά.

Γιάννης Αθηνιώτης

ΛΕΥΚΑΔΑ

Ένα μήνυμα νόστου στην Ιόνια θάλασσα

να, αυτό είσαι πατρίδα μου.

Κι ακόμα είσαι η μήτρα του πολύπαθου Οδυσσέα

είσαι το γαλάζιο πήδημα της Σαπφώς,

είσαι το πράσινο θρόισμα των Αμπελώνων σου,

είσαι το γκρίζο χαμόγελο των Ελαιώνων σου,

είσαι, και τι δεν είσαι πατρίδα μου.

Είσαι το λυρικό μονοπάτι του Πουνέντε….

Αλέκος Φίλιππας

Βασίλης Φ. Φίλιππας
Γεννήθηκε στην πόλη της Λευκάδας το 1906. Σπούδασε Νομικά στην Αθήνα και για αρκετό διάστημα δικηγόρησε στη γενέτειρά του, ενώ παράλληλα έβγαζε την τοπική εφημερίδα «Αγροτική». Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου εξακολούθησε να δικηγορεί. Ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία. Ποιήματά του και άλλα κείμενα δημοσιεύτηκαν κυρίως στις τοπικές εφημερίδες και σε περιοδικά της Αθήνας, χωρίς ποτέ να τα συγκεντρώσει σε βιβλίο. Πέθανε το 1962.

Γιάννης Αθηνιώτης
Γεννήθηκε το 1914 στη Λευκάδα όπου έζησε και δημιούργησε. Καλλιτέχνης, ταλέντο πολυσύνθετο και πολυδύναμο, στη λογοτεχνία, στη ζωγραφική, στη σκηνογραφία, στην διακοσμητική. Η πνευματική και καλλιτεχνική ιστορία του τόπου είναι άμεσα συνδεδεμένη με το όνομά του. Η ποίηση υπήρξε ένα από τα ενδιαφέροντά του. Κατά τη διάρκεια της ζωής του δεν δημοσίευσε κανένα έργο του. Μετά το θάνατό του (1988), η αδερφή του Τασία Αθηνιώτη, ξεκίνησε την έκδοση ολόκληρου του λογοτεχνικού του έργου. Έτσι, το 1989 εκδίδεται η ποιητική συλλογή « Λυρικά Ποιήματα». Ακολουθεί το «Οδοιπορικό της Λευκάδας», που αποτελεί καταγραφή της λευκαδίτικης παράδοσης, και στη συνέχεια η «Κατοχική Τριλογία», ένα ποιητικό κείμενο που αναφέρεται στον εμφύλιο πόλεμο στη Λευκάδα. Και τελευταίο εκδίδεται το βιβλίο «Τα Θεατρικά Κείμενα και οι Κατοχικές Αναμνήσεις».

Αλέκος Φίλιππας: Γεννήθηκε στα Πλατύστομα το 1920. Ριζωμένος στο χωριό του, δεν σταμάτησε ποτέ να ασκεί την σκληρή δουλειά του αγρότη. Παράλληλα όμως, καθώς ήταν φιλοπρόοδος και εραστής την Ελληνικής Παιδείας, κατάφερε να αποκτήσει το Πτυχίο της Παντείου. Ασχολήθηκε με την ποίηση, ενώ η αγάπη του για τη Λευκάδα εκφράστηκε μέσα από την πολύμοχθη εργασία του που αφορούσε στην Ομηρική Ιθάκη. Υπήρξε θερμός υποστηρικτής και εκφραστής της θεωρίας περί Ομηρικής Ιθάκης του W. Dorpfeld. Πέθανε το 2012 στα Πλατύστομα.

– Γιάννης Βουκελάτος – Ανθολογία Λευκαδίων Ποιητών 1787- 1983 Έκδοση του Περιοδικού «Λευκαδίτικη Εστία» – Αθήνα 1983