Κωνσταντίνος Καβάφης: Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις

Στις 26 Απριλίου 1933, πριν από 81 χρόνια πέθανε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της σύγχρονης ποίησης και πέρασε στην αιωνιότητα.

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης είναι ο πιο αναγνωρισμένος και πολυδιαβασμένος ποιητής στο εξωτερικό.

Τα ποιήματα του, σε ιδιότυπη γλώσσα γραμμένα, μείγμα καθαρεύουσας και δημοτικής, μεταφράστηκαν στα Αγγλικά, Γαλλικά και Γερμανικά, και Ιταλικά και αποτυπώνουν το ερωτικό στοιχείο, τη φιλοσοφική του σκέψη και την ιστορική του γνώση.

Ο Καβάφης λειτουργεί κυρίως μέσω των συμβόλων. Τα ιστορικά του ποιήματα είναι ιδιαίτερα και στους ήρωες του που είναι συνήθως γνωστά ιστορικά πρόσωπα αφηγείται χαρακτήρες και ανθρώπινες συμπεριφορές, σημαδεμένες από τη μοίρα που εξουδετερώνει την ανθρώπινη θέληση.

Η ειρωνική διάθεση που είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα των ποιημάτων του, συνδυάζεται με την τραγικότητα της πραγματικότητας, για να καταστεί κοινωνικά διδακτική και οι ηδονιστικοί του προσανατολισμοί αποκαλύπτουν κοινωνικές επισημάνσεις.

Δέκα χρόνια πριν το θάνατο του είχε συντάξει τη διαθήκη του, σημάδι πως ήταν έτοιμος από καιρό και η λέξη αυτή υποδηλώνει άγρυπνη συνείδηση και σταθερή ελπίδα.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του καταδικασμένος από καρκίνο του λάρυγγα ο άνθρωπος που είχε προικισθεί από τη φύση με μια γοητευτική σε πλούτο ομιλία, έχασε τη φωνή του.

Το μόνο που διασώθηκε από την ύστατη στιγμή του ήταν ότι ο Καβάφης σήκωσε ξαφνικά το χέρι του και άπλωσε την παλάμη του πάνω στη καρδιά του. Σαν να ήθελε να βεβαιωθεί ότι η καρδιά του είχε παλμούς ακόμα. Ύστερα έγειρε το κεφάλι και ξεψύχησε, θυμίζοντας τον στίχο του:

«Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος
αποχαιρέτα την την Αλεξάνδρεια που φεύγει»

Σας παραθέτω ένα από τα όμορφα ποιήματα του που με εντυπωσίασε στα πρώτα εφηβικά μου χρόνια.

Όσο μπορείς

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ώς που να γίνει σα μια ξένη φορτική.

Ελένη Μ.Ματαράγκα