Μ(ε)σοσπορίτ(ι)σσα – Πολ(υ)σπορίτ(ι)σσα η Παναγία

Γράφει η Παρασκευή Σιδερά-Λύτρα

Στις 21 Νοεμβρίου γιορτάζει η Εκκλησία μας τα Εισόδια της Θεοτόκου, την εἴσοδο της Μαρίας στὸν ναό, όπου την οδήγησαν οι γονείς της, παιδί ακόμα, και την αφιέρωσαν στον Θεό σύμφωνα με το τάμα τους. Αυτά ὅλα, τόσο την επίσημη ονομασία της γιορτής της 21ης Νοεμβρίου όσο και το ιστορικό της, τα μάθαμε στο σχολείο, στο μάθημα των θρησκευτικών.

Από την προσχολική μας ηλικία όμως άλλες ονομασίες αυτής της γιορτής μάς ήταν οικείες. Ότι η 21η Νοεμβρίου είναι αφιερωμένη στην Παναγία, το ξέραμε από τότε, αλλά με αναφορά των δύο προσωνυμιών της, που τιτλοφορούν και το παρόν κείμενο.

Παλαιότερα οι κάτοικοι των χωριών παρήγαν το σιτάρι μόνοι τους, για να τραφεί η οικογένεια όλο τον χρόνο με το δικό της ψωμί. Ο δικός μας κάμπος  μεταξύ Μύτικα – Κανδήλα σπέρνονταν κυρίως με δημητριακούς καρπούς. Η κάθε οικογένεια είχε το ζευγάρι της,  δυο άλογα (ζευγάρι με βόδια γνώριζα μόνον ένα, του Μάρκου ἀπό την Άνω Κανδήλα) για το όργωμα των χωραφιών. Στο τέλος Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου άρχιζε το όργωμα με το αλέτρι, ή τη μηχανή, και η σπορά του σιταριού. Καθημερινή διαδικασία, που διαρκούσε και πέρα από τον Νοέμβριο.

Περί τις 20 Νοεμβρίου μέσαζε περίπου ο χρόνος της σποράς. Περί τα μέσα της σποράς πέφτει και η γιορτή της Παναγίας, στις 21 Νοεμβρίου. Μεσοσπορίτισσα λοιπόν κατά τον γλωσσοπλάστη λαό η προσωνυμία αυτής της Παναγίας.

Για μάς τα παιδιά όμως ελκυστικότερη, ως “πολλά υποσχόμενη”, ήταν η δεύτερη αναγραφόμενη στον τίτλο του κειμένου μας προσωνυμία της Παναγίας: Πολυσπορίτισσα. Πολλούς σπόρους (σιτάρι, καλαμπόκι και όσπρια) έβραζαν οι μανάδες μας και, αφού τα σούρωναν, ήταν για μας μια ιδιαίτερη γευστική απόλαυση – ήταν τα … “σνακς” της ημέρας μας! (Βράζουν ακόμα “πολυσπόρια”;)