Με αφορμή μια φωτογραφία

Σε αυτό το μικρό σημείωμα δεν θα αναφερθούμε στο καρσάνικο κέντημα και την καρσάνικη βελονιά. Αναφέρονται αναλυτικά στο βιβλίο του Ναπολέοντα Δουβίτσα “Η ΚΑΡΣΑΝΙΚΗ ΒΕΛΟΝΙΑ” και στην ομιλία του στην “Έκθεση Καρσάνικου κεντήματος” (29 Μαΐου 2005) η οποία διοργανώθηκε από τον σύλλογο Καρσάνων Λευκάδος Αθήνας στην Ηλιούπολη. Θα χρησιμοποιήσουμε μόνο ένα απόσπασμα από αυτή την ομιλία. Λέει ο Ναπολέων Δουβίτσας: «Στο τέλος της ζωής τους η Μαρία και ο Αργύρης ευτύχησαν να ιδούν τις γειτονιές του χωριού τους, τις αυλές, τα σπίτια, να πλημμυρίζουν από δεκάδες και εκατοντάδες κεντήστρες. Σχετικά υπάρχει φωτογραφία, που μαρτυράει γι’ αυτό στην αυλή του Βαγγέλη Σταύρακα.»

Ο Βαγγέλης Σταύρακας είχε τρεις αδερφές. Οι δυο (Κούλα και Διαμάντω) ήταν μαθήτριες της Μαρίας Σταύρακα – Ρίτου, της Κουτσοχέρως. Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 τα αδέρφια Βαγγέλης και Διαμάντω αποφασίζουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με το κέντημα. Παίρνουν τις πρώτες παραγγελίες και τα κορίτσια κεντούν στα σπίτια τους. Πολύ γρήγορα τα αδέρφια συνεργάζονται με τον Αραπούδη (ιδιοκτήτη καταστημάτων λαϊκής τέχνης στην Αθήνα και στη Ρόδο). Οι παραγγελίες αυξάνονται κατακόρυφα, χρειάζονται περισσότερα χέρια.

Εδώ αρχίζει η μαγική ζωή της αυλής. Η Διαμάντω και μερικές παλιές κεντήστρες μαθαίνουν την βελονιά σε μικρά κορίτσια. Βλέπουμε στη φωτογραφία τη Μπέμπα (Βάσω) του Καρφάκη να κεντάει φορώντας την σχολική ποδιά της. Η αυλή γέμιζε ασφυκτικά. Νέα κορίτσια, χαρούμενα, γεμάτα κέφι. Κέντημα, αστεία, ανέκδοτα, γέλια. Ο δρόμος μπροστά στην αυλή (από το πρώην Δημαρχείο μέχρι τον Άγιο Νικόλαο) απέκτησε αυξημένη κίνηση, κυρίως νεαρών. Τα κορίτσια στο πέρασμα των νεαρών κρατούσαν το κεφάλι τους σκυφτό δείχνοντας μεγάλη “προσήλωση” στο κέντημα τους, ενώ ακούγονταν πνιγμένα γελάκια και σιγομουρμουρίσματα.

Γελάκια! Δεν μπορεί να μην αναφερθεί εδώ το υπέροχο, δυνατό, κελαριστό γέλιο της Ζαχαρούλας του Κίτσου, που μέχρι σήμερα ακούγεται στην γειτονιά.

Στο σπίτι υπήρχε γραμμόφωνο και ράδιο. Πάντα έπαιζε μουσική. Ο Βαγγέλης Σταύρακας (Μπακάλος – Πελέκας) ήταν εξαιρετικός χορευτής. Στα διαλείμματα μάθαινε στα κορίτσια “ευρωπαϊκούς χορούς”, ταγκό και βαλς. Απαραίτητη η εκμάθηση τους, γιατί στις χοροεσπερίδες του Απόλλωνα, χόρευαν και ευρωπαϊκούς χορούς.

Η αυλή λειτούργησε μέχρι το 1960. Το 1961 η οικογένεια του Βαγγέλη Σταύρακα μετακομίζει στην Αθήνα, όπου εξακολουθεί να ασχολείται με το κέντημα. Η αυλή χάνει τα κορίτσια της. Παρηγοριέται με τα νοσταλγικά βλέμματα που ρίχνουν τα κορίτσια περνώντας –μανάδες και γιαγιάδες πια– και δροσίζεται από τα βουρκωμένα τους μάτια.

Και μείς που ζούμε στην αυλή, τα καλοκαίρια κοιτάμε με λαχτάρα το δρόμο, μήπως περάσουν κάποια από τα κορίτσια, οι μεγαλύτερες αδερφές και ξαδέρφες μας, (έτσι τις θεωρούσαμε) των παιδικών μας χρόνων.

Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε σε μια δραστήρια γυναίκα που με αγάπη διδάσκει σήμερα την καρσάνικη βελονιά στις μαθήτριες της, συνεχίζει επάξια το έργο των παλιών και διαδίδει το υπέροχο κέντημα του χωριού μας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, την Μαυρέττα Αρβανίτη, πρέσβειρα της καρσάνικης βελονιάς.

Όλγα Ε. Σταύρακα-Μιχαήλ

Πηγή: karsanikanea.com